Exemplua na evolutionea (e. positivoa) an greko hizkuntza
edo nahi bada titulua modu yago traditionalean
Evolutionearen (e. positivoaren) exemplua greko hizkuntzan
Guziz gauza jakina eta agirizkoa da ze guzia da evolutionatzen edo kambiatzen. Bai hizkuntzetan nola ere edozein arlotan, inkluso dira evolutionatzen ere mineralak -mantsoki edo nahi bada arras mantsoki komparatuz kin gure bizitza edo evolutione personala-. Bada ez da dudarik ba dagoela evolutionea an hizkuntzak, hala nola, ere euskaran edo edozein hizkuntza. Gaur orai nik nahi nuke ekarri hona exemplu bat na evolutionea an greko hizkuntza daigun ikusi eta ere observa (ez soil ikusi) nola evolutionea behintzat gehienetan da positivoa, gu hiztunon mesedetan edo direktione yago effektivoan ezi evolutionatu aurreko phasea.
Bada, an hizkuntza grekoa zegoen lehen modu bakarra egiteko komparativoak (gorago) eta superlativoak (gorena).
Halan phase edo stadio zaharrean zen holaxe soil:
μικρό (mikro)
[txiki],
[txiki],
μικρότερο (mikrόtero)
[txikiago], komparativoa
[txikiago], komparativoa
edo
νόστιμο (nόstimo)
[gustagarri]
[gustagarri]
νοστιμότερο (nostimόtero)
[gustagarriago], komparativoa
[gustagarriago], komparativoa
aitzitik orai ba dugu bi possibilitate, lehengo hori zaharra zein da formaz postpositivoa (...τερο) eta kin hori zaharra ere oraiko berria zein da kin partikula prepositivoa (πιο + ...) eta ez kin postpositione adjunktua, holaxe:
μικρό
[txiki]
[txiki]
πιο μικρό
[txikiago], komparativo "berria"
[txikiago], komparativo "berria"
(zena forama zaharrean: μικρότερο)
edo
νόστιμο
[gustagarri]
[gustagarri]
πιο νόστιμο
[gustagarriago], komparativo "berria"
[gustagarriago], komparativo "berria"
(zena forma zaharrean: νοστιμότερο)
Esan bezala gaur egun existitzen dira, koexistitzen, biak batera baina hori bai duelarik frequentzia askoz handiagoa forma berriak edo periphrastikoak (πιο μικρό ezi μικρότερο). Gogoratu bidenabar ze holatsuko gauza berbera -existentzia bi possibilitateena eskura- pasatzen da an inglesa ere an zenbait komparativo (an bi syllabako adjektivoak).
Gure kasuan, kasurako, ez legoke txarto erabili bageneza bi possibilitate, kasurako ederrago edo nahi luenak yago ederra. Ez al litzateke hori possibilitate bat an bide positivoa, bide yago irekian eta hobeak an euskara?
Aitzitik baina, ez genuke behar an euskara ez philosophia eta ezta praxis monolithikorik (harri + bakar).
Patras, Grezia
24 abendua 2009
gaur Gabon eguna, bihar Nativitate
2 comments:
Erramun maitea,
Zeu konturatua zarateke ezen PIO grekerazko hori PLUS lingua internationalekoa besterik ez dela, ezta?
PLUS hori zein italianz PIU baita, alegia.
Besarkada handi bana elkar ongi merezi duzuen Marikirendako eta zuretako ere.
Eskerrak Josu zure kommentario aberasgarria gatik eta ere loreak guri' niri eta neure emazte Mariki-ri.
Ni ohartua nintzen jada aspalditxo ezen ba zegoela koinzidentzia -nire ustez kasuala, edo txiripazkoa edo quasi-kasuala eta quasi-txiripazkoa- artean
PIO grekoa
eta
PIU italianoa,
baina (zoritxarrez edo jakitate faltaz) ez nintzen ohartzen explizitoki ezen dira gauza -partikula- berbera, nola ongi diozu zuk Josu. Bai, hola da nola bait diozu, indudableki.
Kommentarioa da ongi egina eta ez da gehiegizkoa zeren du argitzen entelegua eta agertzen ezen relationea eta interrelationea artean hizkuntzak da handiagoa ezi uste daroaguna; ze batzutan zoritxarrez uste izanten da -generalki, ez soil artean euskaldunak eta euskalzaleak- ezen hizkuntzak dira ente isolatuak dutelarik soil relationeak baina horiek ditugula izendatzen peiorativoki eta destainez barbarismoak edo guk erdarakadak (anglizismoak [angilikismoak?], germanismoak, ...), esan bezala ditugularik izendatzen kontaktu horiek -prinzipioz- negativoki nola deffenditzen bagenu puritatea lisguistikoa eta katharismoa hon hizkuntza bakoitza.
Patras, Grezia.
Post a Comment