Sunday, November 01, 2009

Euskararen egoerari irizten (J I Hartsuaga)

Irakurri dut gustura liburua Euskararen egoerari irizten ganik Juan Inazio Hartsuaga (ISBN 978 84 9797 353 3).

Bertan irakurri ahal da analysis esango nuke oso zentzuz eta egoki izkiriatua delarik liburu bat beharrezkoa irakurri tzat edozein euskalzale partikularzki eta baita interesantea tzat edozein euskaldun baldin gogorik eta astirik hartzen balu irakurtzeko liburuko reflexione interesanteak, gogoratuz ze astia beti izanten ohi dugu antza tzat egiazki nahi duguna. Esan ze da derrigorrez esan beharrekoa ze irakurririk titulua -Euskararen egoerari irizten- uste izan nuen eta ere espero eta nahi' izango zen analysis bat hollistikoa (osoa, kompletoa) buruz egoerea hon euskara, baina da parziala eta ez osoa (% 50 ?) zeren ari da liburuan soil buruz egoera soziologikoa hon euskara -statusa- eta ez du ostera deus esaten buruz egoera strukturala hon euskara -corpusa-.

Nolanahi liburu bat ongi taxutua eta interesantea irakurtzeko nonnahi. Pensatu dut ere litzateke interesantea traduzitzea gaztelariara zeren hainbat dira Euskal Herrian monolingueak dakitenak soil edo gaztelania edo frantzesa.

Dut nahi nabarmendu eta repikatu neuk ere -an harmonia eta symphonia osoa kin Hartsuaga- liburuko nola du sailkatzen poblationea begiratuz hizkuntzaren kapazitateari, ez klassifikatuz soil jendea -nola orai arte- artean euskaldunak eta erdaldunak baizik hola:

== Euskal Herritarra: hemen jaio edo bizi dena.

== Euskalduna: euskaraz dakiena hein azeptable batean.

== Euskalzalea (berak, euskaltzalea) : alde ari dena euskararen izanik euskalduna.

== Euskararen aldekoa: ez izanik ere euskalduna, (h. d. ez jakinik euskara) aritzen dena alde euskara.

== Bilingueak (berak, elebiduna) : dakitenak hein azeptablea batean hemengo bi hizkuntzak, euskara eta gaztelania edo frantzesa.

== Monolingueak (berak, elebakarrak) : dakitenak soil hemengo hizkuntza bat, orai, gaztelania edo frantzesa.

Bada, nire aldetik, animatu edozein batez ere euskalzale irakurtzera liburua.

No comments: