Thursday, February 26, 2009

Hasteko irakurri, ondoren interpretatu zailki baina ...

Atzo -eguaztena 25 otsaila- nengoela an Bergarako udaletxea joanik entzutera eta ikustera Nabarralderen konferentzia bat ganik Angel Rekalde' hasi nintzen ikusten delako expositioneko lehen panela zeina zen titulaten

Nazio bat defenizioa

(non ikusi ahal nuzu ni photoan ondoan hon delako panela) non zetorren aipu bat -definitione bat- na Edward Said palestino amerikanoa zein da theoriko literarioa eta kritiko kulturala, oraintsu zendua an 2003.

Joanik delako aipura dut lehenik irakurri baina naizelarik geratu groggytsu edo groggy dut berriro irakurri baina nire enteleguak ez zuen kaptatzen eta lotzen mezua na Edward Said eta hortakoz galdetu dut alboan nuen professore universioarioari -G. P.- ea berak zer duen uletzen baina bere enteleguan ere gertatu da antzeratsu. Horkakoz eskatu nion atera ziezon photo bat nola dokumentua tzat izan konstantzia. Bada, nahi baduzu ikusi photoa hon hori aipua sar zaitez hemen linkean. Dezadan baina ekarri hona hori textua, esan nahi bait dut, na euskarazko traduktionea
"Historiaren idazketa herri bati bere difinizioa emateko bide hoberena da, eta gizarte baten nortasuna, neurri handi batean, interpretazio historikoaren funtzioa da, eztabaidatzen diren baieztapenak eta kontra-baieztapenak aurrez aurre jartzen diren esparrua"
Bada nahi luenak ikusi textua handiago hemetxe du.

Egingo al liguke mesedea Nabarraldek emateko originala na aipu hori daigun jakin erosoki zer zioen hor hak Edward Said-ek. Ez al dugu jakiten, ez al daki hemen Nabarraldek, noiz textu bat da ulergarri edo komplikatu edo lar gaitz tzat gu euskaldunak? Ez al daki euskaldunon euskara? Berak, Nabarraldek, ulertzen al du hori textu euskarazkoa? Guk -ni eta G. P.- ez, zuek, zeuok?

13 comments:

Gilen said...

Alferrekoa da ukaitea inoizko informazio mediorik puxantena baldin ez badugu ahal, edo nagikeriaz ez badugu nahi, baliatu eskaintzen dizkigun baliabideak.

"... the writing of history is the royal road to the definition of a country and that the identity of a society is in large part a function of historical interpretation, which is fraught with contested claims and counterclaims

Baina arrazoi duzu, euskarazko textua da irain bat inteligentziari, baita inteligentzia mugatuari ere.

Gilen said...

Erramun, berriz ere errepikatu dizut Interneti buruzko kontua (egia esan, uste nuen ez zidatela publikatu komentarioa an Erabili), zeren askotan galdetzen dituzu gauzak zein aise eta fite googletzen ahal dira. Eta nahiz eta hau egiten dukezu eztabaida pizteko edo, esaten nuke maiz kontrakoa gertatzen dela.

Erramun Gerrikagoitia said...

Ez dakidana da, Gilen, nola aurkitu ahal duzu delako aipua baina bai horixe dateke' zeuk dakarzun hori. Ni mire eginik naukazu, dakidalarik zara generatione gazteagoa eta hurbilagoa tik mundu tekhnologikoa. Edozelan, eskerrak tio (zegatio, zeatio, zatio, tio) zure apportationea.

Jar dezagun elkarren ondoan duguna irakurri euskaraz eta gero zuk orai dakarzuna.

Nabarraldek eskaini textu euskarazkoa:
"Historiaren idazketa herri bati bere difinizioa emateko bide hoberena da, eta gizarte baten nortasuna, neurri handi batean, interpretazio historikoaren funtzioa da, eztabaidatzen diren baieztapenak eta kontra-baieztapenak aurrez aurre jartzen diren esparrua"

Original textua datekeena:
"... the writing of history is the royal road to the definition of a country and that the identity of a society is in large part a function of historical interpretation, which is fraught with contested claims and counterclaims

Baina behar gendukeena da Nabarralderen hitza konfirmatzeko eta verifikatzeko nondik aterea zuten delako traduktionea. Hori baldin ba dute ezer zentzurik tik kritikea eta ere autokritikea. Beraz, bedi mintza Nabarralde esateko duena esatekorik.

Viva said...

Gilen adiskidea,

Aurrekoan ekarri zenuen Koldo Mitxelenaren fragmentoa zein artikulutan idatzi zuen? Letra V-az mintzatzen den hori.

Bestalde, Sabino Aranak idatzitako esaldi bat kopiatu nahi dut hona. Uste dut askotan parametro dezimononikoak gainditu barik ditugula, subkonszienteki bederen:

"No el hablar este o el otro idioma sino la diferencia de lenguaje es el gran medio de preservanos del contagio de los españoles y evitar el cruzamiento de las dos razas."

Neu behintzat ez naiz bereziki antisabinianoa, baina urek ehun urte ondoren bere bidean irautea estonagarria da zinez.

Aranaren gogoeta hori dago sortua egoera batetik osasunarentzat kaltegarria dena eta zeinari bulgoak esaten dio kakalarria:

"Cuando me pongo pensar, asi sobre esto como sobre la raza, comprendo claramente que esto se va: se va antes que termine el siglo que acaba de empezar."

Aranak hori idatzi omen zion Kizkitzari 1901 urtean.

Anton

Erramun Gerrikagoitia said...

Gilen seguru ze ni ez naizela azkarrenetarik bat googleatzen dakiena izanik ere -zuk diozunez- aise eta fite egitekoa.

Kasu hartan, an erabili.com, nahi izan nuen ulertu delako esaldia eta hori izan zen motivoa sartzeko ni han galdez. Baina berehalakoan sartu zuen han muturra Ricardo Gómezek erantzun edo tututada bat jorik noiz nik ez nion deus galdetu berari baizik delako besteari, gaiztotzen zuela ambientea eta ni josi stigmaz nola inquisidore batek noiz nik soil galdetzen nion ki Eneko Zuloaga buruz bere esaldia,"hitz hasierako herskari ahostun latindarrak ahoskabetu egin dira euskaraz latinetiko mailegu zaharrenetan".

Orduan ez nintzen sartu ideiaz pizteko eztabaida bat, ez leun ez garratz, baizik galdetzeko baina hori bai nik neure moduan eta styloan prefosta, ezergatik ez?

Sortzen balitz eztabaidarik edo hobeto dialogorik litzateke poztekoa baina nik ez dut ikusten denik sortzen ez eztabaidea edo gutiago dialogoa naizelako sartzen ni baizik dut ikusten ez dela ikusten gainera inon, ez nirekin edo ezeinekin. Pasatzen datekeena da ez duketela deus argudiatzekorik eta daukagula izpiritu kritiko deuseza edo infinitesimala. Kasurarko ikusiko dugu, bestetik, zer dioen oraikoan Nabarraldek bere delako traduktioneaz.

Euskarazko munduan bideak, kritikaren bideak, dagoz herdoilak blokatuak eta uherrak.

Gilen said...

Erramun, guztiz konforme nago diozunarekin.

Bestalde, "eztabaida" hitzarekin adierazi nahi dut opinioen hartu-emana, eta ez liskarra. Baita ere esan genezake "diskusio" (zeinek alde negativo hori atxikitzen du) eta "ihardukitza", baina azkenau neuk derivatu dut "iharduki" aditzetik.

Kontua da, HERSKARI AHOSTUN zer den ez badakizu, orduan bila ezazu hiztegi batean, edo googlen, edota usatu Euskalbar (oso tresna baliagarria, bide batez). Erantzuna jakingo duzu lehenago ezi sarearen bestaldeko hark zeinari adrezatu baitzara irakur dezan zure galdera.

Nabarraldekoen jatorrizko textua aurkitzekotz ez dut besterik egin ezi ingeleratu lehen esaldiaren zati bat, marratxoekin tartekatu (Googlek-pieza-batean-bila-dezantzat), googlen itsatsi egilearen izenarekin batera, eta emaitzak ikusi. Jatorrizko artikulu osoa hemen duzu:

http://www.hartford-hwp.com/archives/10/080.html

Anton,

1. aipua hemen aurki dezakezu:

http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/51160.pdf (7 or.)

2. aipua:

http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/51289.pdf (14 or.)

3. aipua:

http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/50607.pdf (2 or.)

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai Gilen nola ongi bait diozu hor dago

[http://www.hartford-hwp.com/archives/10/080.html]

"textua" na Nabarralde zein da parte bat na azken paragraphoa zein ekartzen dut hona osoki guzion argigarri.

The narratives of such people, silenced by the great discourses whose source was Washington, the investment banks of New York, the universities of New England and the industrial fortunes of the Middle West, have come to disrupt the slow progress and unruffled serenity of the official story. They ask questions, tell the experiences of social unfortunates and make the claims of “lesser” peoples—women, Asians and African-Americans and other minorities, sexual as well as ethnic. Whether one agrees or not with Schlesinger's cri de coeur, there is no disagreeing with his underlying thesis that the writing of history is the royal road to the definition of a country and that the identity of a society is in large part a function of historical interpretation, which is fraught with contested claims and counterclaims. The US is in such a fraught situation today.

Ikasi dut zeozer baino gehiago gaur, pozik naiz eta eskerrak zuri Gilen laguntasuna gatik. Ez didazu, Gilen, eman soil arrain bat baizik-ze irakatsi primiziak na arrantzatzea.

Erramun Gerrikagoitia said...

Nahi dut zeozer esan zuri Gilen, pasa dakidan baino lehen.

Nola esaten zenuen hau

Bestalde, "eztabaida" hitzarekin adierazi nahi dut opinioen hartu-emana, eta ez liskarra. Baita ere esan genezake "diskusio" (zeinek alde negativo hori atxikitzen du) eta "ihardukitza", baina azkenau neuk derivatu dut "iharduki" aditzetik.

Nik, nire ustez, iharduki-tik sortzen da arras total natural ihardukitze nola ere tik saldu dator saltze edo tik pagatu hor dugu pagatze eta milarik asko gehiago. Esan nahi dudana da ze nik hartzen nuke
ihardukitze
eta ez
ihardukitza
zeren da forma real existentea batetik eta bestetik ere hartzen balitz ihardukitza gero "problemak" genituzke determinationean, esaterako, ihardukitzá.

Horixe zen nahi nuena esan. Ea zer zaizun iruditzen Gilen.

Gilen said...

Bai, tik "ihardukitu" natural dugu "ihardukitze", hala nola tik "jaio", "lagundu" eta "ezagutu" natural dugun "jaiotze", "laguntze" eta "ezagutze", baina baita ere "jaiotza", "laguntza" eta "ezagutza".

Horretan oinarritu naiz eratortzeko "ihardukitza" izena tik aditz-izena den "ihardukitze". Iruditzen zait aukera bat egokia zeinek ez duen hausten euskararen derivazioaren legerik.

Bestetik, determinazioko problemei ez deritzet horren grave. Nolanahi ere, saiets daizte (=daitezke) idatziz "ihardukitzá" nahiz "ihardukitzea" , eta esanez "ihardukitzea".

Erramun Gerrikagoitia said...

Ongi Gilen esan duzunaz.

Ni orai eta ez dakit noiz arte nago gabe internet, idazten ari naizelarik an internet publiko bat.

Josu Lavin said...

Adiskideok,

IHARDUKITZA da hitz bat zein agertzen baita google-n Gilenek erabili duen adieran.

Etxean nago, hospitalizazio domiziliarioan.

Adeitsuki

Josu Lavin

Gilen said...

Ikusten? Ez naiz lehena izan eratortzen "ihardukitza". Gainera oraintsu ikusi dut Van Eysen eta Azkueren hiztegietan ere agertzen dela, "dispute, querelle" adierarekin. Ah, eta Lavin delako batek ere zerrendatua dauka.

Erramun Gerrikagoitia said...

Izan guziok ongi eta batez ere zu Josu, izan daizula rekuperatze ona eta osoa eta ere ahalik laburrena.

Bestetik, etxean nago eta rekuperatu dut konexionea na internet, zorionez eta laguntzaz andrearen.