Friday, February 13, 2009

Ez da lar argia baina behintzat argixago

Ikus zer distantzia, distantzia handia, distantzia lar handia dago artean
subjektua
-Bachelet-
eta
verbua
-da-.
(Gara, barikua 13 otsaila 2009, 25 or)

Bachelet 1972az geroztik Kubara bisita egin duen lehen presidente txiletarra da

Ba dagoz possibilitate gehiago ere batzuk baina ditut aipatuko soil batzuk, ez aritzea gatik lar luze.

Bachelet da 1972az geroztik Kubara bisita egin duen lehen presidente txiletarra

edo

Bachelet da lehen presidente txilenoa 1972az geroztik Kubara bisita egin duena

edo

Bachelet da lehen presidente txilenoa bisita egin duena Kubara 1972az geroztik

Behar duguna da ikusi ea guziak duten valio informativo berbera edo batzuk dira hobeak ezi besteak informativoki. Aukerak ba dogoz, bat baino gehiago baina falta da antza gogoa ez aukeratzeko txarrenetarik bat, gogo expressoa eta agirizkoa.

Nork ahal luke argudiatu zeozer buruz komportamentu informatiko / antiinformatiko hau? Ote du gu baitan an mundua na euskara lekurik autokritikak, ez soil theorikoki baizik praktikoki? Ezetz dirudi.

13 comments:

Josu Lavin said...

Erramun maitea,

Zuzen zaude, baina inortxok ez dizu kasurik egingo. Ez al zara konturatu azken urte mordo honetan?

Alferrik aritu izan gara. Alferrik aritzen zara.

Erabil ditzagun hizkuntza normalak!

Speak to the World!

Parla al mundo!

Bihotzez

Josu Lavin

Erramun Gerrikagoitia said...

Esketzekoak zure hitzak Josu zeren sentitzen dut direla esanak fede onez. Baina bloga da niretzat nola esaten zidan behin hak Jesus Rubio ezen ipini ziola bere blogari balbula izena ziotzaiolako berari bere bloga nola valvula bat botatzeko bere usteak eta pensamentuak, expressatzeko bere burua ez zedin bestela leher. Niretzat da igualtsu eta hau bloga da nire arduren valvulea, neuk ditutadak esateko' esateko.

Baina an euskara mundua nik sentitzen dut ez dagoela autokritikarik deus, ezta apurren zipitzik. Ze bizi gara an hypokresia, hypokresia handia, hypokresia lar handia, kasik totala.

Guk ez dugu ahal besterik baizik ahal duguna, dezagun egin guk geurea eman dezan frutu edo ez, joka dezagun garbi eta etorriko da datorkena baldin etortzen bada.

Besarkada bat Josu eta jagon osasuna, osasun korporala nola ere mentala. Bizi nolanahi ere ahalik gustoroen. Ez berantetsi plazerrak, bizia.

Juan Karlos Lopez-Mugartza said...

Bai, ados nago oso euskara estua erabiltzen dugula... Seber Altubek esandako batzuk ezin dira frogatu eta, halere, inoiz ere ez dira zalantzan jarriak izan euskara zuzenaren izenean, nahiz eta errandako horietako batzuk guztiz zuzenak ez direla jakin, edo, nahi bada, beste aukera asko bezain zuzenak direla jakin... Euskara SOV hizkuntza dela ez dut nik hemen zalantzan jarriko baina, honek ez du esan nahi kasu guztietan SOV modura jokatu behar denik, ezta gutxiago ere. "Bachelet" eta "da" elkarren ondoan idaztea ez da pekatu. Edo bai? Gu pekatariok...

Gilen said...

Bide batez, Erramun, zergatik "txiletar" bihurtzen duzu "txileno" zeure proposamenetan?

Gilen said...

Bi kontribuzio EEBz:

"Bachelet da lehen txiletar presidenta visitatu duena Kuba 1972 ezkero."

"Bachelet da lehen txiletar presidenta zeinek visitatu du Kuba 1972 ezkero."

Gilen said...

Ah, eta hirugarren bat, konzisuago eta agian praktikoago:

Bachelet da lehen txiletar presidenta visitatu baitu Kuba 1972 ezkero.

Erramun Gerrikagoitia said...

Galdetzen duzu Gilen

Bide batez, Erramun, zergatik "txiletar" bihurtzen duzu "txileno" zeure proposamenetan?

Ba, euskaraz euskaldunok esan izan dugulako beti

txileno edo txilena

aipatzeko Txileko personak. Hori da universala euskaran an euskararen universo osoa, tik Geruntze, Bearnoko herria non kartiel batzutan mintzo dira oraino euskaraz, ki Getxo non bait dago oraiko munga okzidentala na euskara. Ez dut esango ze dudala ukatzen possibilitatea esateko txiletar edo txiletarsa edo amerikar edo amerikarsa baina dut esaten behintzat harik orain erabili izan da exklusivoki amerikano, an dialekto eta varietate eta subvarietate guziak na euskara. Hala nola, amerikano, andaluz, italiano, aleman, gallego, burgales, bordeles, katalan, australiano, argentino, japones, russo (ruso), tartaro ... eta hola.

Horixe zen motivoa Gilen, delako normalago eta naturalago euskaraz. Da nolatsu esatea futbolaria ordez futbolistea.

Ez dut uste behar ditugunik xahutu gure energia apurrak holako lorpen mengelak.

Hori nire eretxia.

Josu Lavin said...

Erramun adiskide maitea,

Neuk nahi nuke experimentu bat egin bazeneza Mariki zure emazte xygynaren laguntzaz.

Pronunciation experimentu bat da.

Neuk THEOLOGIA hitza zuberotarren th-rekin ahoskatzen dut interlinguan eta halaber CHIRURGO hitza zuberotarren KH-rekin.

Nire problema da PH-ren pronunciationea. Zuberotarren PHa lekuz kanpo hartuko litzateke mugimendu interlinguistan, zeren inork ere gaur egun ahoskatzen ez baitu honela.

Orokorki pensatzen da ezen PHILOSOPHIA hitza greco modernoz gaztelaniazko FILOSOFIA bezala ahoskatzen dela.

Ondo. Nire irudikotz hau ez da hola.

Gaztelaniazko FILOSOFIA hitzean bi F agertzen zaizkigu, bi f labiodental, zeinak ahoskatzen baitira beheko ezpainak goiko hortzak ukitzen duelarik. Ederto.

Nire ustez, oker egon nintekeenarren, gaur eguneko grekoek F bilabiala erabiltzen dute. F honen ahoskatzeko beheko ezpainak ez du goiko hortzik ukitzen baina beheko eta goiko ezpainek elkar ukitzen dute zulotxo bat uzten dutelarik nondik airea irteten den.

Frantsesezko FOUR hitza ahoska ezazu eta konturatuko zara zer den F bilabiala.

Beraz, eman iezozu Marikiri PHILOSOPHIA hitza grekoz idatzia eta hiru aldiz ahoska diezazula esan. Ez iezozu aldez aurretik explica experimentua zertan datzan.

Zeu bakarrik fijatu behar zara ea beheko ezpainak goiko hortzak ukitzen dituen ala, bestela, bi ezpainek elkar ukitzen duten lehen esan bezala.

Aldez aurretik mila esker

Josu Lavin

Erramun Gerrikagoitia said...

Josu, begiraturik ahoari na Mariki nire andrea ez dago duda txikerrenik ere ze duzu arrazoi oso-osoa an zure analysia edo intuitionea. Zorionak.

Da
F bilabiala
kin -exaktuki- zulo hori, zulo niretzat obal bat eta
ez da labiodentala
nehola ere nola gaztelaniaz.

Josu Lavin said...

Un million de gratias!!!
Mi intuition ha functiona te!!!
Da un grande basio a iste joyel appellate Mariki que tu ha in casa!!!

Io va investigar le F inter bascos. Vole tu adjutar me?

Perque diceva le bascos pilosopia, perque aphari es afari in altere sitos.

Mille gratias!!!

JOSU LAVIN
Presidente del Academia pro Interlingua

Gilen said...

Nonbait irakurria dut ezen euskaraz ohiko alternantzia inter "f" eta "p" grafiak gertatzen dela zeren oinarrian [ɸ] soinua dago, zein sonatzen da erdiz [p] bezala eta erdiz [f] bezala. Hots, da "f" bilabiala. (Edo zehazkiago, frikari bilabial ahoskabea).

Hemen duzue hots horren gaineko azalpena eta haren okurrentzia hainbat hizkuntzatan (ez frantsesez ez grezieraz baina):

http://en.wikipedia.org/wiki/Voiceless_bilabial_fricative

Interesgarri lizate ikustea gaur euskaldunek nola ahoskatzen duten "f" euskarazko ohiko hitzetan. (Ziur norbaitek aztertu duela) Halaber, ea Marikiren "philosophia" ahoskatzea den haren euskararen ondorio edo frantsesaren eragina. (Bide batez, ez nekien frantsesek “four” ebakitzen zutela “f” bilabialez, konprobatuko dut.

Eta zer diozue gainean klasikoen “phorogatu” hitza? Hor dugu [pʰ] ala [ɸ]/[f]? Edo agian pensatu behar dugu in evoluzioa [pʰ] -> [ɸ] -> [f]?

Erramun Gerrikagoitia said...

Interesantea hori buruz phonetikea agertzen ari dena hemen. Dezala apporta bakoitzak ahal duena zeren da pollita, kuriosoa, aberasgarria eta gogoan hartzekoa gaitezen ohar ere arlo hortaz ahal bezainbat, interesa dugunok.

Josu Lavin said...

Adiskideok,

Aspaldiko buruko min bat kendu zait Erramunek eta Marikik buruturiko experimentuari esker.
Beti neure buruari galdetzen nion ea nola ph (p aspiratua) f bilakatua den. Honatx erantzuna, zeina jaio baita, esan bezala, nire intuititione neurezkotik eta ez Mitxelena bezalako maisu ustez hunkiezin ganik (haren ikasle guztiak barne).
Orain ulertzen ditut Nafarroa -Naparroa - Naparroa bezalakoak!
Neuk intuitivoki jakin badakit ezen euskaldunen F hori egiazko PH labiodentala besterik ez dela.
Ez, neuk ez dut bibliograpHia corpus bat eskainiko. Neuk neure aurkikuntzak hartz potro zorro intuitivootatik ateratzen baititut.
Jakizue, bestalde, bost axola zaidala euskaldunek ulertzen duten ala ez. Maria Antonia deritzon tertuliana batek esan ohi duenez:

ME LA BUFA!
ME LA BUFFA!
eta
ME LA BUPHA!

Gora geu!