Caixo Gilen,
Euscaldunec gutienez Leiçarragac erabili çuen garapen syntactico eta lexicorat heldu behar luquete.
Evidenta da ecen eztagoela, çorigaitzez, ecein ere asmoric honela guertha dadinçat.
"Euskal idazle" hoberenec ere eztute garatu behar hori batere sentitzen.
Honez guero hemen scribitzen dugunoc jaquin behar guenduque ecen derrotarat comdemnaturic daudela gure proposamen fede oneco guztiac ceinec baitirudite lirela naufrago batec botilletan sarthurico meçu itsas çabalerat egotziac noizbait nornaitec iracurrico dituelacoan.
Ezta euscararen beraren erruz hau guerthatzen, baina euscaldungo ossoarena, ceinec ezpaititu behar beçala ikassi traditioneac opharitutaco valiabideac oro. Valiabide hauec ikassi balitu berce berri batzuen beharra sentitu luque, baina ezta honelacorik guerthatu.
Badirudi euscarari opha deraucoten ethorquiçuna bethiere negar zothinca dabilen paubre desconsolatuarena dela.
Euscara' haiendaco movida bat berceric ezta berce movida ascoren artean "conflicto"aren ur cikinetan itho larrian dena.
Bay, conveni çaye euscara' egoera penoso honetan egoitea, ceren euscara' berce hizcunça ingurucoen parerat helduco balitz jada ezpailiçate içanen movilization causen artean.
Euscara nehoiz normalizatua egon ez dadin nahi dute, nola nahi ez duten secula eguiazco "euskal selekzio nazional" bat íçan dadin ecein ere sportetan.
Haiendaco importantená dagoen egoerari eustea da, ceren aldatuco balitz haien existitzeco motivoac oro desagerthu bailiraque, ceren ceren alde movilizatuco lirate?
Adeitsuqui
Monday, February 11, 2008
Zenbat da egia? Zer egin ahal dugu?
Ematen ahal du bide zeozer pensatzeko eta ondorioz aktuatzeko honek gogoeteak? (Gogoetea ganik Josu Lavin ikus hemen)
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
44 comments:
Caixo Erramun,
Harçara ere Hego African!
Duda gabe, Euscal Herritic (Ipar Africa) urrun egoitea on berceric ezterauçu ekarcen ahalco!
Iracurleec nahi ukan badeçate nire gogoeta horieçaz minça guintezque, gogoetaz gogoeta minçatu ere.
Honatx bada lehenvicicoa:
1. Euscaldunec gutienez Leiçarragac erabili çuen garapen syntactico eta lexicorat heldu behar luquete.
Bay, 1571. urthean Leiçarragac erabili çuen garapen syntactico eta lexicorat euscaldunoc oraino ere ezcara heldu. Ezcara heldu nahi içan.
"Euskara ofiziala" deliberatuqui çaila da. Norbaitec explica dieçaguque cergatic den çaila?
Cergatic "euskara ofiziala" ezta euscaldunen hizcunçan oinharritua içan?
Azcue, Altube eta berce "perbertsolari" ascoren garaitic hona "euskara" edo "euskera" seculan ezta içan realitateco euscara, baicic eta içan behar luqueen "euskara" edo "euskera".
Euskaratzat harcen da ez EGUIATAN DEN euskara, baicic IÇAN BEHAR LUQUEen euskara.
IZAN BEHAR LUKEEN EUSKARA da euskara ofiziala hemen. Beraz, egiatan erabiltzen den euskara offiziala izan beharrekoan IZAB BEHAR LUKEEN EUSKARA da ofiziala.
Ez dakit azaltzen naizen.
Euskaldun guztiok kondenatuta gaude irakaskuntza sistemaren bidez ez euskara ikastera, baizik izan behar lukeen euskara ikastera.
Beraz, ez da aski amarengandik euskara jaso izana euskara jakiteko, ez da aski gure idazle klasikoen obrak irakurtzea...
Ez, ez da aski, zeren hori euskara baino ez da, eta ofiziala den euskara bakarra "izan behar lukeen euskara" da.
EUSKARA OFIZIALean, hau da, EUSKALTZAINDIAREN EUSKARA BATUAn edota IZAN BEHAR LUKEEN euskaran erabili ohi den syntaxia eta lexikoa ez da EGIAZKO EUSKARAn erabili eta erabiltzen den sintaxia eta lexikoa.
EUSKARA OFIZIALean onartuta dauden lau adizkietatik hiru asmatuta daude. Hau da, adizkietatik % 75 ez dira egiazko euskaran erabiltzen.
Proporzione hau berau sintaxi eta lexikoari ere aplikagarria da.
EUSKARA OFIZIALAREN % 25 da euskara, eta % 75 da izan behar lukeen euskara.
Zer dela eta sortu zen "izan behar lukeen euskara"?
Egiazko euskara (ahozkoa zein idatzizkoa) ez al da aski euskara?
Zergatik "izan behar lukeen euskara" baizik ez dakitenek ezin diote ulertu euskara normal normala dakien edonongo euskaldunari?
Zergatik "izan behar lukeen euskara" baizik ez dakitenek ezin dituzte irakurri gure klasikoen liburuak originalean?
Zergatik "izan behar lukeen euskara" baizik ez dakitenek pensatzen dute GUECHO idaztea dela erdara eta GETXO ikastea dela euskara?
Bai, GUECHO eta bai GETXO euskara da. GUECHO dago idatzita GURE ORTOGRAFIA KLASIKOAn eta GETXO, ordea, ORTOGRAFIA MODERNOAn.
GUECHO ez da Francoren garaico putada bat euskarari eguin diotena!
GUECHO da nire herriaren euskarazko izen tradizionala.
Gaur egun eta "IZAN BEHAR LUKEEN EUSKARA"ren promotoreei esker GETXO soilik da euskara.
Imaginatzen duzue zer litzatekeen ROMAn dauden latin eskribuei italieraren ortografia aplikatuko balitzaie?
EUSKARA OFIZIALak aktuatzen du kon karakter retroaktiboa!!!
EUSKARA OFIZIALAren aldekoek (euskaldun gehienek) ez dute bakarrik beren "izan behar lukeen euskara" inposatu nahi, baizik eta gure tradizio osoari uko eginez "izan behar izan lukeen euskara" imposatu nahi lukete IZAN DEN EUSKARAren ordez!
Ez dira askiesten presentea aldatzearekin... iragana bera ere aldatu nahi lukete, hau da, memoria historikoa ezabatu nahi lukete, eman diezaioguntzat importantzia IZAN BEHAR DUGUNAri eta IZAN BEHAR IZAN GENUENAri.
Realitatea, ordez, bost axola zaie.
Izan denaz eta oraino ere denaz trufatzen dira eta deskojonatzen.
IZAN DEN EUSKARAren eta ORAINO ERE BADEN EUSKARAren ordez IZAN BEHAR LUKEEN EUSKARA inposatzen digute hainbeste gorrotatzen omen duten legea eskuetan dutelarik.
Esaldi hau,
- Hay obras (de carretera) en el camino de la nueva terminal del aeropuerto.
ematekotz euskara progresivo preposizio gabe batean, Rubiok ez du beste aukerarik ikusten baizik kasu marken metaketa astuna:
- Errepide lanak daude bidean terminal berriarenean aireportukoarenean.
Nik berriz uste dut askozaz sinpleago izan litekeela:
- Errepide lanak daude bidean terminal berrira aireportuko.
edo saihestearren BIDE polisemikoaren anbiguitatea:
- Lanak (daude) errepidean terminal berrira aireportuko.
Jakin nahi nuke zuen inpresioa goiko esaldia irakurtzean, zergatik uste duzue zaila dela izenak lotzea dagozkien kasu markei:
Lanak --> -n
Errepide --> -ra
terminal berri --> -ko
Nire ustez, arrazoia da ezen tartean dagoela beste izen bat (osagarria) zeinak nolabait interfertzen baitu, eta hau areagotzen da izen-ardatza (edo dena delakoa) ere deklinatua izatean.
izen-ardatz + kasu marka A + izen osagarria + kasu marka B:
errepide + -an + terminal berri + ra
non ordena progresivo batean bailizate,
preposizio A (+ artikulua) + izen-ardatza + preposizio B (+artikulua) + izen osagarria:
en la + carretera + a la + nueva terminal
Nire ustez arazoa biziki errazten da izen-ardatza nominativoan badago:
- lanAK errepidean
- errepideA terminal berrira
- terminal berri aireportukoA / terminal berriA aireportuko
Aurreko erantzun batean agertu nuen nola goiko arrasten bidez samur litekeen esaldi katramilatsuen ulermena, zeren nolabait arrastak laguntzen baitu “blokak” delimitatzen.
Bittorren iritzia ere interesatzen zait, hor nonbait badabil.
Hay obras (de carretera) en el camino de la nueva terminal del aeropuerto.
Gilenek: Errepide lanak daude bidean terminal berrira aireportuko.
Lavinek:
1. Daude lanak (errepidekoak) bidean (doana) terminal berrira aireportukoa.
2. Errepide lanak daude bidean (zein doan) terminal berrira aireportukoa.
3. Errepide lanak daude bidean terminal berrira aireportukoa
Azken hau gustatzenago zait besteak baino.
Nik proposatzen dut haur:
Hay obras (de carretera) en el camino de la nueva terminal del aeropuerto.
Obrak daude in bidea to aireportuko terminal berria
Otoi nehor ez bedi estona itzulpen horrekin, ezen adituak baititut perpausa batzuk hagitzez bihurdikatu eta exotikoagoak, nola baitira hauek:
1) "Da como si hasten zara holan"
2) "Lo que pasa es que dago ordu bat que tengo que ir a la liburutegi porque la azterketa"
Hitz dautzuet, ene arimaz egia, neronek aditu ditudala bi erranaldi irudimentsu horiek duela gutxi autobusez eginiko biga biajetan. Dakikezuenez gaur egun moda da autobusean telefono moviletik aritzea kalakan zein baino zein ozen eta ozarrago, eta hala ditut nik aditu perpausa kurios horiek zeintzuk klarki frogatzen duten jendeak bere eguneroko solasetan nahi duela oroz gain ulertua izan eta komunikativoki efizient gertatu, zeinetarako diren antolatzen, hizkuntza ezberdinetatik behar diren puska edo petatxuak harturik, egitura batzuk orai arte nehoiz ez ikusi eta adituak, nola baitira hor transkribatzen ditudan horiek biak. Iduri dakikeo norbaiti hori ez dela gehiago euskara, eta menturaz arrazoin duke, ordea hori da populu xeheak egun mintzo duen euskara eta bistan da Euskaltzaindiak pusatu nahi duen euskara moldetik arrunt apart dabilela. Bi gogoetaren gaia badugu hor naski, bai eta akulu bat aski xorrotxa galto inportant huni arrapostu emaitera entsea giten: zein dabil tronpatua, populu xehea ala Euskaltzaindia?
Aizina eta gogoa duenak erantzun beza.
Xabier Erroteta.
Erroteta adisquidea,
Neuc ere ençuten ditut holacoac egunero.
Adeitsuqui
Orduan euskal hiztegiek jaso behar lukete horrelako euskara reala zein osatzen baita gaztelaniazko vokabulario osoaz gehi euskararenaren parte batez?
Mugaren bat jarri behar da, ala ez?
Kaixo Gilen,
Erabilera esporadikoko formak badira ez dira zertan onartu behar hiztegietan.
Baina, eguneroko mintzoan aditzen direnak duda bat ere gabe. Adibidez:
IGUAL
PORKE
SINFALTA
YAESTA / YASTA
LISTO
GUAPOA
GUAPA < GUAPEA
SINPATIKOA
SINPATIKA > SINPATIKEA
PORREJENPLO
JODER / JOER
LAOSTIA
KOJONES
...
Hitzon grafia beste kontu bat da.
eta abar
Nire ustez zuk aipatzen dituzun horietarik askok, hau da, "makulu hitzek", konstituitzen dute dirkursoaren hezurdurá, zeinaren gainean eraikitzen baita gainontzeko guztia. Hizkuntza bakoitzak du bere hezurdurá, bai plano formalean bai koloquialean. Erderazkoak onartzen baditugu, orduan beronen hezurduraren gainean eraikitzen dugu euskal hitzez geure perpausa, baina hori ez da euskara.
Nik ezin ditut onartu, baina ez eta batto ere, zeren iturria behin irekita zaila da oso jakitea noiz itxi behar den, eta inportantago iruditzen dit alderdi hori zaintzea ezi beste lexiko guztia.
"Es que" eta "o sea" barik ere ez dago ia kristorik euskaraz berba egin ahal dezakeenik, ez badira galeriarat begira egin soldatapeko diskurtso hiperkonsziente eta superakonplejatu koiunturalak (EGAtik EHUra). Euskararena da negozio bat, merienda de negros bat. Erdaldunek eta ni bezalako erdipurdizko euskaldunek ("o sea", praktikan, denok) uste dugu euskara dela zientzia infusa, Jaungoikoak begiz jotako jakintsu desinteresatuen magalean gozoki zaindua. Amigo, bai zera. Euskara da espainolei prestatzen ari gatzaien herrazko pastelaren osagai ezinbestekoa. Eta (er)rentagarria.
Izan ongi,
Anton
Kaixo Gilen,
Uste dut mintzo zarela idatzizko euskarari buruz, ezta?
Hau da, idatzizkoan ez zenuke onartuko batto ere?
Idatzizko euskararen eta ahozko euskararen artean abismo bat dago, zeren ahozkoa egiazko euskara baita eta idatzizkoa, ordea, IZAN BEHAR LUKEen euskara.
Perbertsolariak baino lehenagoko euskara idatzizkoa EUSKARA zen, oraingo euskara batua eta deribatu guztiak euskara perbertso eta perbertitua dira, duda bat ere gabe.
Zuk Azkoitia batean, adibidez, ezin duzu esan normaltasunez NESKA HORI OSO SINPATIKOA DA. Azkoitian neskak ezin baitira sinpatikoak izan, baizik sinpatikeak.
Egiazko euskará onartu beharra dago den bezala bezala.
Leizarraga, Axular, Lizarraga Elkanokoak eta egiazko euskara erabili zuten, batere komplexurik gabea.
Baina gaur egiten dena itsukeria besterik ez da. Motxila ahoskatu eta bizkar-zorroa idaztea, ere! Ez, herri hau ez da batere normala (agintarien erruz). Eta garbi erran dezadantzat, gero eta nazka gehiago ematen dit, zeren BATZUEK erabaki baitute ezen ahozko euskara errealak ez duela balio eta idatzizko euskara tradizionalak ere ez! Manda kojones con esta panda de hijos de puta!
Ke fuerte, tio.
Manda kojones putakume hauekin!
Nortzuk dira putakume lazgarri hauek?
Euskara tradizionalari (ahozkoa zein idatzizkoa) ateak itxi dizkioten guzti-guztiak, zeinak baitira euskararen etsairik amorratuenak.
Erramun, barkatu, mesedez, hitzok esan izana, baina gonbidatzen zaitut nire hitzok zure egitera.
Euskara dago cerrado por obras.
Anton
Irequi dietzogun atheac oro!
Xabier Errotetaren hitzen eskutik inguratu zaigu oso eztabaidagai emankorra. Irakaskuntzan ere aritzen naiz, eta egiaztatu dut helduen euskalduntze prozesuaren lehen 3 urteetan (hau da, 0 mailan hasi eta euskaraz ikasten 3-4 urte egin arte), zelako garrantzia duten esapide betegarri horiek eskoletan. Enbor hauetan heltzen dira itotzeko arriskuan dagoen naufragoen antzera. Gertaeraren bat azaltzerako orduan, nabaritzen da sortzen ari diren euskarazko bat-bateko berbaldian erdarazko antolakuntzak duen kontrola ikaragarria dela. Hau da, euskarazko hitzak erabiltzen dituzte, baina orkestra zuzentzen duena, erdara da. Hitz egiten ari diren bitartean, euren buruei (eta ikaskideei) zuzentzen dizkiete nor-nori-nork guztiak, “ni pentsatzen dut” eta antzekoak ere bai, baina nolabait, adierazten ari direna ad libitum gelditzen da, uretan plisti-plasta dagoen haurra bezala. Berbaldia, mintzagaia bera, lokailuak, erlatiboak, erreferenteak, hau da, ahozko ekoizpena sustengatzen duten zimendu gehienak, erdarazkoak dira. Euskañola. Euskarazkoa da eskoletan jasotzen duten input-a baina sortzen duten output-a, erdarazkoa. Horrela uler liteke, agian, euskarazko idazki bat emanda, “hitzak bai baina ez dut zer esan nahi duen ulertzen, egitura arraroa da” esatea. Arraroa! Izerdia botatzen dugu irakasle batzuok horrelako ohiturak kentzen saiatzen (plazer handiz, bestalde).
Honetaz guztiaz jabetuta, nire eskoletan saiatzen naiz (beste baliabideren artean) euskarazko esapide betegarriak erabiltzen –harrobi agortezina!–. Ikasleak konturatzen dira honetaz: “oso ondo hitz egiten duzu, ez duzu “eske” esan, behin ere”. Ulertu ondo, arren! Ez naiz mirenperfektua, inondik inora ere ez, baina ez al da adierazgarria ikasleak horretaz konturatzea, irakasleak ezer esan gabe? Gainera, denborarekin ikusi dut erdarazko esapideak ASKOZ gehiago murrizten dituztela, eta gainera, beharbada honekin lotuta, gehiago ohartzen direla ahotik ateratzen duten berbaldiak euskal “zentzua” eduki behar duela.
Baina, eskola ez da ikasgela, eskola karrika da.
Ez nago ados plazaratu diren ideia gogor horiekin, baina bai iruditzen zait interes handikoa idatzizkoa vs. ahozkoa planteamendua. Hau da, euskararen egoera soziolinguistikoa kontuan hartuta, ez dauka zentzu handirik ahozko euskaratik hizkuntza-eskakizunetako azterketetan erakutsi beharreko euskarara dagoen tartea. Arazoa konplexua da, eta ez da nire asmoa irtenbidea arinki bilatzea. Uste dudana da, besterik gabe, tarte hori zulo beltz handitzat hartuta, bi euskara horiek komunikatu beharko genituzkeela, nolabait. Konexio horri lagunduko lioke, nire ustez, esapide betegarri hauen zerrenda-bilduma-adibidetegi batek. A, Iparraldean ere arazo berdina dago, nire datuen arabera, behintzat.
Ondo segi denoi.
Kaixo Kristi,
Helduen irakaskuntzan aplikatzen duzuen metodo hori zeharo kaltegarria da heldu horientzat, zeren horrela mintzatzen den euskaldunik ez baitute sekulan aurkituko.
Helduei irakatsi behar zaie euskaldun helduek erabiltzen duten euskara. Hau da euskaldundu nahi diren helduei euskara irakatsi behar zaie.
Zorigaitzaren zorigaitzaz ez dugu ikusi nahi euskara zer den, eta beti gabiltza izan behar lukeen euskararen bila.
Duda gabe, irakaskuntzak kanpotik ekarritako espezialistak behar lituzke noizbait euskara zer den eta zer ez den behingotz azter dezaten.
Euskaldun espezialistek behin eta berriz tranpa egiten baitute konplejuz beteta daudelakotz.
Honelakoak entzuten dira maiz:
"Nola esaten da euskaraz motxila?"
Benedikatutako forma ezezagunen baten zai bezala.
Motxila? Motxila' motxila esaten da!
Zertara jolasten dugu?
Eta bizkar zorroa?
Bizkarrean eramaten den edozein zorroa da bizkar zorroa, ala ez?
Bai, oso eztabaida interesantea.
Josuk:
"Honelakoak entzuten dira maiz:
"Nola esaten da euskaraz motxila?"
Benedikatutako forma ezezagunen baten zai bezala."
Ohar honen inguruan ere bada eztabaida interesekorik. Izan ere, hizkuntzen irakaskuntzan, lexikoan (eta lexikoaren zuzenketaz, baina hori bestelako eztabaida da) jartzen dugu arreta gehiegi. Uste izaten da hizkuntzak hauxe baino ez direla:
"sagarra - manzana
ikatza - carbón
mujer - andria
hombre - gizon"
Eta hala balitz, bistan da ez litzatekeela itzulpengintza existituko. Batzuok itzulpengintza ikastaroetan ikasitakoa eskoletara eraman nahi izaten dugunean, sekulako harresiak aurkitzen ditugu. Hau da, erakutsi nahi ditugu euskarazko adierazpideak, baina lagun horiei ikastegian igaro dituzten 6-7 urteetan inork ere ez die erakutsi "mintzagaia" edo "hitz ordena" zer diren, adibidez.
"Motxila" eta "bizkar zorroa"-z, ondo ulertu badizut, ados nago. Bakoitzak du bere tokia. Hala ere, nik neuk, maila landuan adibidez bigarrena esango dut lehena baino gehiago. Aitortzen dut.
Kristina.
Esan nahi dut: eskolan arreta lexikoan -hau da, lexikoaren zuzenketan- bereziki ematen bada, ikasleak jokabide hori bereganatuko du, hizkuntza menperatzeko tresnatzat. Erdararen baliokideak bilatuko ditu euskarazko egituretan, bi ereduak (+kalekoa!) elkarrekin moldatzeko ahaleginetan. Ea ba, ez naiz luzatuko!
Kristina.
- Da como si hasten zara holan.
- Lo que pasa es que dago ordu bat que tengo que ir a la liburutegi porque la azterketa.
igual
porke
sinfalta
yaesta / yasta
listo
guapoa
guapa < guapea
sinpatikoa
sinpatika > sinpatikea
porrejenplo
joder / joer
laostia
kojones
eske
osea
bueno ba
motxila
...
Bai, zuzen zaudete, horiek guztiak dira euskara. Baina kontuz, dira euskara dialektal, hain zuzen euskaldun espainolen euskará. Dela zabalduena?, dela praktikan real den quasi bakarra? Bai, eta da ere menpetasunezko relazio baten ispilua, hizkuntza diglosiko urardotua, areago, hizkuntza simulakro bat. Hori da. Zorionez, euskaldun guztiak ez dira espainolak, eta beraz goiko guztiak ez zaizkigu balio euskaldun guztientzat. Eta espainol ez diren horiek problema berbera duten arren, ereduzko hizkuntza baten beharrean gaude, baliagarri ororentzat, hau da hizkuntza nazional bat. Eta euskañola urrun dago hizkuntza nazionala izatetik, edo nik horrela sentitzen dut.
Beharbada egunen batean kausituko gara erabaki beharrean inter gaztelaniá eta gaztelaniaren eta euskararen dialekto hura. Baina baldin menpetasuna desagertu bada, gure mentalitateetarik bakarrik bada ere, eta benetan euskaldun libre bagara, orduan berdin izango da zer hizkuntzatan mintzo garen.
Niri ez zait batere gustatzen euskañola. Niri gustatzen zaidana da nire euskara, orain erabiltzen ari ez naizena. Eta nahi nuke libertatea erabiltzekotz nire euskara beste gehienek euskañola erabiltzeko libertatea daukaten bezala.
Zuk egiten duzun diagnostikoa zeharo zerteroa da.
Reflexione interesanteak irakurtzen ditudanak hemen eskerrak zuei guzioi. Josu izan trankil nire aldetik behintzat gatik hon (gatik-hon ?) erabili nahi dituzun hitzak eta expressioneak.
Nik ez dut astirik parte hartzeko debatean eta irakurtzeko ere ez sobera. Nolanahi animatzen zaituztet guziok apporta dezazuen ahal duzuen guzia. Animo guziok.
Cape Town
Hego Afrika
Bay, Erramun, tranquillizatuco naiz nire expressioneetan.
Berce kideen eritziec eta' lasaitu eguiten naute eta centratu.
Içan onsa gure Hego Africa horretan!
Have a nice weekend all of you too.
Asteburu hontan ba noa ara punturik hegoena hon Afrikako kontinentea: Cape Aghihas Aghilhas Kaboa (antza hartzen dut izen hau da jatorriz portugesa).
Izan ongi guziok.
"Zein dabil tronpatua, populu xehea ala Euskaltzaindia?"
Galdera ona.
Anton
Euskaltzaindia dago tronpatua eta populu xehea tranpatua.
J.L.
Çucen minço çara, gaztetto, çucen, arthez eta artez.
J.L.
Gilenek:
"Bai, zuzen zaudete, horiek guztiak dira euskara. Baina kontuz, dira EUSKARA DIALEKTAL, hain zuzen euskaldun espainolen euskará."
Ados. Bete-betean. "Euskañola"z, agian erregistroak definitu beharko; adibidez, gazteak beti izango (gara) dira gazte, eta identitate hori indartzeko ezinbesteko tresna hizkuntza dute. Beti "aldenduko" dira "arautik". (Barkatu, badakit gur sakonetan sartzen ari naizela, arinki gainera.)
Gilenek:
"Baina baldin menpetasuna desagertu bada, gure mentalitateetarik bakarrik bada ere, eta benetan euskaldun libre bagara, orduan berdin izango da zer hizkuntzatan mintzo garen."
Berdin. (A , zelako erronka geure buruentzako!)
Josuk:
"Eta nahi nuke libertatea erabiltzekotz nire euskara beste gehienek euskañola erabiltzeko libertatea daukaten bezala."
Zurekin nago. Barkatu berriro, baina askatasuna, esan nahi dut, hitz egin ahal dugu nahi beste moldetan. Blog hau da froga bat, ezta? Hau da, askatasunean baino, uste dut gakoa honelako ereduak zabaltzean datzala, eta galdetzean ea herriak zer dioen, ea, adibidez, "galvanizatu"-ren aldekoak diren edo ez jakitean. Nik uste dut harrituko ginatekeela jasotako erantzunekin! (cf. "galvanizatu" bera, hots: %50eko errealitatea vs. pixkanaka indartzen ari den erabakia)
Jaso dudan iritzi baten harira (harira ez datorrena), eta aipatzen duzuen askatasuna dela eta, hemendik neure laguntasuna eskaini nahi diot Erramuni. Izan ere, berak eskubide osoa du euskarazko bere molde honetan adierazteko. Denok, euskaldun guztiok, errespetatu beharko genuke bere aukera, besteren artean, Erramunek beste euskara moldeekiko (adibidez, neurearekiko) gordetzen duen errespetuari erantzuteko. Ez da "urrezko euskara"-rik, ez bada dagoeneko berriz ere entzungo ez duguna. Aprobetxatu nahi dut oraingo aukera hauxe esateko, beste barik, errespetuzko elkartasuna behar dugula GURE ARTEAN. Ni, behintzat, berdin aberats sentitzen naiz berari edota Euskaltzaindiari irakurtzen, denetik ikas daitekeela jokatu behar dugu-eta. Erramunen euskarari nahi beste ohar egin ahal zaizkio, baina beti errespetutik.
Berriro diot, ez dator harira, baina esan nahi nuen, eta oraintxe etorri zait "aitzakia".
Ondo segi denoi.
Josu: nigatik diozu hori? Ezabatu dut iruzkina errata batzuk zeudelako. Beste hori jarri dut.
Nik:
"Ez da "urrezko euskara"-rik, ez bada dagoeneko berriz ere entzungo ez duguna. "
+
"...edo jasotzeke dagoena, edo jaioberriei esker etortzen zaiguna"
Nik, txarto:
"Ni, behintzat, berdin aberats sentitzen naiz berari edota Euskaltzaindiari irakurtzen, denetik ikas daitekeela jokatu behar dugu-eta. "
Nik, ondo:
"Ni, behintzat, berdin aberats sentitzen naiz berari edota Euskaltzaindiari irakurtzen, denetik ikas daitekeela pentsatu behar dugu-eta. "
Barkatu.
Krutwigtiarron bilcura eguinen dugu gaur Algortan.
Içan ongui!
J.L.
Josu Lavin jauna
Erraiten duzu ezen Krutwigtiarren bilkura eginen duzuela gaur Algortan. Ez bekizu gaitzi galdatzen badautzut errespeturekin argi diezaguzun arren zer diren zehazki bilkura horiek, zer jende zareten juntatzen, zer xedez elgarretaratzen eta gaineratikoak oro. Aditzea badut noski Krutwig handiak bazuela sortua bere baranoan kongrega bat dedikatua to kultura grekoaren abantzamentua euskal jenden artean, bainan intelektual amiragarri haren heriotzaz geroztik uste nuen elkarte hori suntsitua zela eta ez gehiago lanean ari. Ordean orai ikasten dut hor dela beti bizirik eta hortakoz nahi nuke jakin zein den zehazki haren agenda, philosophia eta konposizione humanoa, zeren horietaz guztietaz kazeta eta komunikabide usaiakoetan ez dugu deus ikasten ahal zenbatnahi saiaturik ere.
Xabier Erroteta.
Caixo Erroteta,
Privatuqui beharbada informa cintzaquet.
Gaur lau bildu gara, beraz ezcara giçaolde bat, docena erdia baicic
josulavinAThotmail.com
AT > @
Adeitsuqui
Josu Lavin
Privatuki? Batasun horrek bere burua hain handi edo hain ezdeus daduka non ez baitezake hartaz informazione eman non ez den privatuki? Solasgune hunetara biltzen den publiko generala ez dea aski on eta merezimendutsu egia ezkutu horiez zerbaiska jakiteko?
Hala bada biz hala.
Xabier Erroteta.
Xabier Erroteta adisquidea,
Aurthen betheco dira hamar urthe Krutwig jauna cendu cenetic.
Urthe bucaeraraco cerbait interessant aurkeztu nahi dugu eta ez dugu nahi nehorc içorra dieçagun.
Ez daquit egungo Jaquinça Baithaco kideec blog hau iracurcen dutenz.
Hayec hau iracurriric publicoqui agerthu nahi badira hemen dute leku egoquia.
Honetara signatu behar luquete
Icen deithurac
Jaquinça Baitha kidea
Jaquinça Baithac ez du, adibidez, orthographia eta euscalqui concreturen baten alde lan eguinen. Libertate absolutuoa da gure oinharri eta çutharria.
Niri personalqui Jaquinça Baitha kide naicela erraiteac bethi problemac ekarri derauzquit, beraz ongui ulercen ditut nire adisquide hauc norçu diren ez badute erran nahi.
Jaquinça Baitha lethargoan egona da ecinbercez ceren gure contraco jarrerac ithogarriac baitziren.
Orain gazte batzuc heldu dira Computer Shock jaio cen urthe berean jaioricoac.
Adeitsuqui
Josu Lavin
Eskerrak zuri Kristina zeure solidaritatea gatik kin nik daroadan jokabidea buruz euskara moldea, jakinik gainera datorrela zuganik zarena bat ez datorrena edo datorkena akorduz nire / gure philosophia prepositivoa eta ezta ere lexikal, syntaktiko eta orthographikoa.
Bestetik, Kristina, behar dizut esan ze ez dut ulertu zer nahi duzu esan kin hori hon galvanizatu. Zeren diozu hau
Zurekin nago [Josu]. Barkatu berriro, baina askatasuna, esan nahi dut, hitz egin ahal dugu nahi beste moldetan. Blog hau da froga bat, ezta? Hau da, askatasunean baino, uste dut gakoa honelako ereduak zabaltzean datzala, eta galdetzean ea herriak zer dioen, ea, adibidez, "galvanizatu"-ren aldekoak diren edo ez jakitean. Nik uste dut harrituko ginatekeela jasotako erantzunekin! (cf. "galvanizatu" bera, hots: %50eko errealitatea vs. pixkanaka indartzen ari den erabakia)
Baldin baduzu erantzuteko eta argitzeko gogoa eta astia egizu mesedez.
Ea ba, errekorra zein da? 38 erantzun? (barreak)
Eskerrik asko zuri, Erramun, ene iritzia jakiteko interesagatik.
Labur esateko:
zalantza sortu zitzaidan nola eman behar zen "galvanizado" eta familia berekoak euskaraz. Izan ere, kontsultatzen nuen hiztegi edo araudiaren araberakoa zen euskararako jasotzen nuen baliokidea (Elhuyar, Euskalterm, Euskaltzaindia, eta abar).
Printzipioz, Euskara Batuarentzat "b"dun aldaerak dira zuzenak, hori banekien, eta halaxe egin lehen unean. Baina orduan, bi gauza ikusi nituen:
Bat: "galvanizado" eta familiakideen agerraldiei begiratuta, bi hizkiek ia %50eko gertagarritasuna zeukatela. Hau da, biak antzeko kopuruetan ikus zitezkeela.
Eta bi: Elhuyar "v"dun aldaerak idaztearen aldekoa dela (gaur egun behintzat). Bidaliko dizut Itzul-eko postara bidali zidaten erantzuna, ikus dezazun bere horretan jarraitzeko asmoa dutela.
Horregatik esaten nuen harrituko ginatekeela jasoko genituzkeen erantzunak ikusita.
Beraz, nola izkiriatu?
Aukera bat da testuinguruak bereiztea: Euskara Batuan ari bagara, "b"z; hizkera berezia erabiliz gero, ordea, "v"z.
Kontu honetaz ere konturatu nintzen:
aipatu ditudan hitzak sorburu beretik datoz, hau da, "Luigi Galvani". Berak, antza, "v"z idazten zuen bere abizena.
Ez litzateke logikoa izanen, "Galvani" sarreraren hurrengoak "galvanizatu" eta gainontzekoak izatea?
Eta hortik...nola idatzi "beethoveniano"?
"beethobendar"?
"betobendar"?
(eta abar)?
Ez da nire asmoa Euskara Batua "berde" jartzea. Nik neuk azkenean "b"z idatziko dut euskaraz.
Baina eztabaida interesgarria da (alfabetoa eta hizkuntza, ai ene!), zalantza izpirik gabe, eta ez arinki hartzeko modukoa.
Espero dut orain ondo azalduta geratzea.
Ondo segi denoi.
Kristina
Erramun maithea,
subo-basconia posta cerrendara beheco meçua igorri berri dut.
Naffarroa Handiaren aldeco talde bat da.
J.L.
----
Ad: subo-baskonia@yahoogroups.com
Ab: josulavin@hotmail.com
Subjecto: [subo-baskonia] Pro Libertate Patria
Caros amicos, fratres et compatriotas,
Ista phrase latina nostra:
PRO LIBERTATE PATRIA GENS LIBERA STATE
est la clave a la solution de toto.
In lingua romanica commun unificata vole dicer:
STATE GENTE LIBERA PRO LA LIBERTATE DE LA PATRIA
lo qual in lingua vasconica est:
EGON ÇAITEZTE GENTE LIBROA PATRIAREN LIBERTATEAREN ALDE
Le imperativo STATE vole dicer hic PERMANETE et in euscara le imperativo EGON ÇAITEZTE vole dicer IRAUN EÇAÇUE.
Si los navarreses fuissemos capaces de comprender le contento de ista phrase meraviliosa (ma ancora non lo somos), nos habereamos comprendito toto (ma ancora non lo habemos, regrettabilemente, comprendito).
Con le spirito actual de gente sclava generalizato il non est possibile la libertate.
Sic, los navarreses habemos hodie in general iste spirito de gente moribunda, lamentabile et impresentabile.
La culpa est solo nostra. Non cercaemos inimicos foras de nos mesmos:
STAEMOS ET PERMANEAMOS GENTE LIBERA!
EGON GAITECEN ETA IRAUN DEÇAGUN GENTE LIBROA!
Egotz ditzagun gure gogo baitharic subjugatuac gaduzcaten catenac!
Jectaemos ab nostro spirito interior las catenas que nos haben subjugatos.
Ençuteco belharriac dituenac ençun beça!
Urso I de Navarra Sin frontieras
eta "ÇAGOZTE GENTE LIBRO"?
nik personalki, "ZAGOZTÉ JENDE LIBRE/ASKE"
Kristina, ulertu dut perfektuki skribitu duzuna ondoren irakurri zure explikatione berria, baina inulergarria zitzaidana lehenago nola agertzen bait zen lehenago.
Arras da puntu importantea ukitu duzuna, h. d., orthographiarena, edo hon orthographia egokia eta ere logikoa. Gaurkoak ez duke logika handirik, ezta? Ploblemea, eta ez arazoa edo arazotxoa, ez da noiz soil hitza datorren, da derivatua hon izen propio bat (Galvani, ... edo edozein) baizik da ze
behar da tratatu eta reikusi v letraren problematika guzia, an panorama universala, an universo kultural behintzat okzidentala (haitzat -hain-tzat, diren bezalakotzat- harturik behintzat gure inguruko hizkuntza referentzial gehien relevanteak: inglesa, frantzesa, gaztelania).
Problemea, eta ez arazotxoa, ez da kasurako ze erabili behar dugu venezolano / venezolana zeren datoz tik Venezuela hitzetik baizik zeren hitza, konzeptua, bait da venezolanoa / venezolanea, baldin ez bageneki ere nondik heldu dira (Venezuela).
Nondik atera duzu zuk, Kritina, hori hon:
Printzipioz, Euskara Batuarentzat "b"dun aldaerak dira zuzenak, hori banekien
Nork sartu dizu hori kaskoan, an kasketa, non duzu hori ikasi edo irakurri?
Cape Town
Bay, Gilen,
ZAGOZTÉ JENDE LIBRE/ASKE
ere ongui legoque. Hori bera neuc orain honela idazten dut:
ÇAGOZTE/ÇAGOZTÉ GENDE/GENTE LIBRE(A)/ASQUE(A)
Ortografia modernoco:
ja je ji jo ju
neuk orain:
ja ge gi jo ju
gin = ethorri
Adeitsuqui
Josu Lavin
Erramun, galdera erretorikotzat hartuko dizut botatzen didazuna!
Hala ere, bego:
Nik eskolan ikasi nuen "v" guztiak "b" zirela euskaraz, baina salbuespenak zeudela. Salbuespen horiek, ordea, zerk sortu dituen aztertu beharko litzatekeela iruditzen zait.
Esan nahi dut, zer gertatuko litzaioke eskolarako idazlan bat Elhuyar hiztegiarekin zuzendu beharko lukeen ikasleari?
Maiz, honelakoak "belarritaratu" zaizkit:
"Elhuyar, erosi Elhuyar umeentzako, hobea da, teknikoagoa, eta garai hauetan hobeto aprobetxatuko dute."
Beno, ba jokabide hauek guztiak, amaitu dira. Izan ere, gaur egun, nik onartzen dut, Euskara Batuaz lanik aurkeztu nahi izanez gero, Euskaltzaindiara jotzea, onena. Korpus eta irizpide hauetatik kanpoko guztia, ordea...nola izkiriatu? Pixkanaka ari dira hutsune hauek betetzen, baina tartean "lurralde komantxe" bat dago, non ia edozein ortografia-aukera da egokia, itxuraz behintzat.
Experientziaz diot, niri puntuak jaitsi zizkidaten behin (m...) ilusio guztiarekin erosi berri nuen 3000 hiztegia erabiltzeagatik, eta "Ez nuelako EROSI Euskara Batuaren hiztegia". Bistan da hiztegi bakoitzak bere ezaugarriak dituela, eta jakin behar direla erabiltzen!
Baina lekuz kanpo dago (are gehiago, interneta ez zegoen garaian...m) ikasle bati esatea "huts bat" egin duela, baldin eta, ortografiazko zalantzak izan dituenean, hiztegi BERRI horretara jo izan badu.
Landu eta zaindu ditzagun lexikografiazko eduki hauek eskoletan.
Besterik gabe.
"Kritina" (barreak)
p.s.: e, 43 mezu! Hautsi ote dugu marka?
Who knows where to download XRumer 5.0 Palladium?
Help, please. All recommend this program to effectively advertise on the Internet, this is the best program!
Post a Comment