Egungo titulua da "diotena, dioena" zeren esango dena hemen da batec esana baina izan ahal da exponentea batzuc (edo zembait ugaric) pensatu daronea edo esanic pluralez diotena.
(An Argia astecari euscalduna publicatu da -09/otsaila/2020- interview bat ki Irene Arrarats zeina da dakarrenez publicationeac Berria-ko euskara arduraduna eta baita estilo liburuaren zuzendaria hen hori eguncaria).
Bada Irene Arraratsec esaten du erantzunez honi sarrerari "Azken aldian badirudi ustez aspaldi gainditutako batuaren inguruko eztabaida arnasberritu egin dela.", bada hortaz hauxe dio Irenec
orthographia,
lexicoa,
syntaxia
edo edozein eremu relationatua kin euscara XXI: mende hontan conveni zaiguna euscaldunoi.
Halan baten batec edo baten batzuc egoquiagotzat hartzen balituzte forma batzuc ze beste batzuc
Holaco mentalitateac joten ditu critaguileac tzat autogorrotodun (nic ez daquit nondic ondorioztatu du Irenec conceptu hori honaco), tzat desleial, tzat infidel, tzat zuzenbaco eguiteco critica, eta ere acaso hartzen luque / luquete holacoec holacoa tzat traidore merezi duena zigor punigarri latza, economico, bestelaco, merezi duena mesprezu edo estain sociala, ... nic daquita.
Verba batean holaco mentalitateac -dirudienez- refusatzen du cooperativismoa edo auzolana eta aportationea aldé euscara fresco hobea communicativoqui an euscal societatea an XXI. mendea.
Zein bestelaco interpretationeric eduqui ahal da? Eduqui al lezaque bestelaco interpretationeric -horrec mezuac expressatua an Argia astecaria-?
Criticac -edozelangoac- refusatzen dituzte eta ia seguru condemnatzen. Tamalaren handia, hori. Esan daroquete conforme ez dagoena behintzat dagoela totalqui isilic seculaco.
(An Argia astecari euscalduna publicatu da -09/otsaila/2020- interview bat ki Irene Arrarats zeina da dakarrenez publicationeac Berria-ko euskara arduraduna eta baita estilo liburuaren zuzendaria hen hori eguncaria).
Bada Irene Arraratsec esaten du erantzunez honi sarrerari "Azken aldian badirudi ustez aspaldi gainditutako batuaren inguruko eztabaida arnasberritu egin dela.", bada hortaz hauxe dio Irenec
Iruditzen zait gure konplixuen erakusgarri dela, eta esango nuque autogorrotoaren erakusgarri ere badela. Espiniar bati edo frantziar bati ez zaio burutik pasa ere egiten frantses batua edo gaztelania batua auzitan jartzea.Goico hori iracurriric baten ganic zein da euscarazco eguncari bakarreco -Berria- euscara arduraduna eta gainera dena zuzendaria eguncari hortaco stilo liburuarena, ezen asqui ganic persona asqui importantea eta determinantea an euscararen mundua ze mentalitate horren dunac ez luque begui xamurrez ikusico persona bat edo talde edo incluso grupo bat zeinac nahico luque reflexionatu buruz esateraco zalantzagarri diren punctuac an
orthographia,
lexicoa,
syntaxia
edo edozein eremu relationatua kin euscara XXI: mende hontan conveni zaiguna euscaldunoi.
Halan baten batec edo baten batzuc egoquiagotzat hartzen balituzte forma batzuc ze beste batzuc
orthographianBada holatsuco reflexioneac lerabizquena (edo lerabilzquetenac) goico mentalitatedunac nolacoa bait du expressatzen Irene Arraratsec ez lituzque begui onez hartuco baizic lituzque / lituzquete reflexioneoc refusatuco eta ere condemnatuco. Zeren uste duquete dena ongui eguina dagoela eta da eguin dena irrefutablea eta irreformablea in principio eguina dena, praxia dela infaliblea. Hurbil dagoela hori interpretatione monolithicoa eta inarracalagarria ti izan autocomplacientea osoro, hurbil dela izatetic ere narcisismista.
(intensitate / intentsitate, marsupial / martsupial, ...; retina / erretina, rotatu / errotatu, ...; vibratione / bibrazio, volumen / bolumen, ...; ...)
lexicoan
(generatione / belaunaldi, radio / irratia, prehistoria / aurrehistoria, ...)
syntaxian
(eremu zabal eta gutiago oragarri hontan emanic soil exemplu bat comparatzeco bi phrase ximplissimo hauaec, batetic "Zein da komunikabideek euskararen normalkuntzari egiten dioten ekarpena?" eta besteic hau "Zein da komunikabideek egiten dioten ekarpena euskararen normalkuntzari?")
Holaco mentalitateac joten ditu critaguileac tzat autogorrotodun (nic ez daquit nondic ondorioztatu du Irenec conceptu hori honaco), tzat desleial, tzat infidel, tzat zuzenbaco eguiteco critica, eta ere acaso hartzen luque / luquete holacoec holacoa tzat traidore merezi duena zigor punigarri latza, economico, bestelaco, merezi duena mesprezu edo estain sociala, ... nic daquita.
Verba batean holaco mentalitateac -dirudienez- refusatzen du cooperativismoa edo auzolana eta aportationea aldé euscara fresco hobea communicativoqui an euscal societatea an XXI. mendea.
Zein bestelaco interpretationeric eduqui ahal da? Eduqui al lezaque bestelaco interpretationeric -horrec mezuac expressatua an Argia astecaria-?
Criticac -edozelangoac- refusatzen dituzte eta ia seguru condemnatzen. Tamalaren handia, hori. Esan daroquete conforme ez dagoena behintzat dagoela totalqui isilic seculaco.
1 comment:
Enrevista hortako, horri buruzko, galdera-erantzun osoa hau da:
Euskarazko komunikabideak behar ditugu, orduan. Baina, nolako euskara behar dugu komunikabideetarako? Azken aldian badirudi ustez aspaldi gainditutako batuaren inguruko eztabaida arnasberritu egin dela.
Bai, niretzako azkeneko urteetako eztabaida hau oso harrigarria da. Iruditzen zait gure konplexuen erakusgarri dela, eta esango nuke autogorrotoaren erakusgarri ere badela. Espainiar bati edo frantziar bati ez zaio burutik pasa ere egiten frantses batua eta gaztelania batua auzitan jartzea. Egintzat ematen du eta beharrezkotzat jotzen du modu naturalean. Guri ez zaigu hori gertatzen, hain zuzen zapalduta gaudelako kulturalki. Nola esan dezakegu hizkera modu bat batua izateagatik artifiziala dela? CSI Las Vegas telebista saioan erabiltzen duten gaztelania naturala al da ba? Ez dut uste gure inguruko erdara halakoa denik. Euskarak nahikoa oztopo ez, eta gainera eskatzen diogu beste hizkuntzei eskatzen ez dieguna.
Batua behar dugu, ETBko Gaur Egun-en hitz egiteko, adibidez, eta ahalik eta modurik neutroenean, gainera. Baina batuak erregistro neutroa baino gehiago izan behar du. Batuak eman behar du modua Gasteizko gazteek hitz egin dezaten, baina, gazteen hizkeran. Askok identifikatzen dute batua erregistro neutroarekin, eta nire ustez batua hori baino gehiago da eta izan behar du. Eduki behar dugu batu bat super jasoa, gero beste bat formala, baina beharbada ez hain jasoa, eta gero hizkera arruntak, eta gazte argota ere behar dugu batuan. Euskaldun askok ez daukate euskalki deitzen den hori eta horiek ere behar dituzte erregistro guztiak. Erregistro guztiak ez dituen hizkuntza bat hiltzera kondenatuta dago.
Entrevistaren helbidea:
https://www.argia.eus/argia-astekaria/2676/irene-arrarats-zuzen-zehatz-eta-egoki
Badirudi filologoen eta hizkuntzalarien bunker batek osatzen dutela euskal hizkuntzagintza, baina esaten du, baita, erregistro neutro bategaz baino gehiagorekin osatu behar dela euskara batua. Esaterako, hizkera arruntakin edota gazteen argotakin. Horrek, malgotasun koska bat ematen dio edo emango lioke Euskaltzaindia erakundeari.
Post a Comment