Friday, December 28, 2018

Zelan hobetu titularra

Iritziric beheco titularrari dela sobera zaila ulertzeco eguingo dut ahaleguin bat hobetzeco mezu edo titular hori. Hemen titularra,

Amiantoaren eraginpean egoteko arriskuan dagoen langile kopurua haziz doa 

Goico hori titularra hobetzeco asmoz ni hasico nintzateque honelatsu 

Haziz doa langile kopurua dagoena arriskuan egoteko amiantoren eraginpean 
edo ere 
Haziz doa langile kipurua dagoena arriskuan egoteko eraginpean amiantoaren

Niri iruditzen zait ze auquera alternativoa da aisago ulertzen eta ere hobeto emana dago sequentzia informativoa. 

Sunday, December 23, 2018

Culturalqui inaceptablea

Batzuentzat guztia doa ondo an euscara izquiriatua. Eta ez da inoiz iragan marra gorriric ezertan. Bakoitzac bere ustea daroa izan ala izan ez horrela realitatea. Gainera eguiazqui saconean guztia da relativoa, ia edozein arlotan ari garela.

Halan televisionean ikusi dut izquiriaturic  an ETB 1 ari zirela verbaz buruz Gabonetaco jatordu eta otoruntzac aiphatu dituzte ere
begano 
adierazteco
vegano. 

Zembat da hori admisiblea? Ez al dugu behintzat hor iragan marra gorria, gorriac? Nora garoaz holaco conceptione culturalac? Nora garoez hainec? Othe da aceptablea? Nahi al dugu euscara moderno presentable bat? Nola justifica daiteque holaco barbaridadeac?

Friday, December 14, 2018

Poz tchiquiac

Gaur -baricua 14 abendua 2018- ikusiric an ETBco informativoac ondorengo mezua pantillá azpian izquiriaturic ari zirela informatzen buruz Brexita poztu naiz zeren gutitan ikusi ohi dira hola redactaturico mezuac. Hara,

Theresa Mayk ez du lortu nahi zuena 

Nire commentarioa da zeren normalean holaco phraseetan objectua (nahi zuena) sartzen da phrase negativoetan tartecatua verbu barruan arten verbua propioqui conjugatua eta parte periphrasticoa, holan

Theresa Mayk ez du nahi zuena lortu 

Nire iritzico intuitivoqui sentituric nahizta beheco auquerá -Theresa Mayk ez du nahi zuena lortu- hori da maizago erabilia euscaraz hala ere hobea da informativoqui lehenengo dathorrena eze -Theresa Mayk ez du lortu nahi zuena-, izanic correctuac bi auquera redactivoac. Dudaric ez dauca niretzat ze baldin hobea bada informativoqui hori auquerá behar litzaioque eman preferentzia noiz batez ere ari garen propioqui informatzen nola informativoetan.

Thursday, December 13, 2018

Purismo lexical camuflatua

Noiz zerbait dago camuflatua nekezago gara ohartzen delaco iruzurraz zeren gainera expressuqui hortaracoxe dago delacoa camuflaturic hain delacoa an edozein arlo, linguistico, lexical, militar, economico, technologico, culinario, textil,... etc luzea.  Da aldacuntza bat edo batzuc eguinac zerbaiten motivoz duelaric emaiten -camuflatuac- itchura bat baina izan gabe eguizqui lirudiena.

Egun iracurri dut euscaraz bi leku differenteetan, batean zekarrela
potentzialitate verbea 
eta aitzitic bestean
potentzialtasun hitz berbera 
non bigarrenean ziur esan ahal dugu ze dago camuflatua delaco hitz international hori, nahi izan delaric nolabait euscaldundu hitz campotic hartua, iritziric potentzialitate variantea da sobera erdalduna, sobera guti euscalduna.

Gainera, bidenabar, commentatu -baita- ze dudac ditudala nic
potentzialitate eta potentzialtasun 
hitzec euscaraz duten significatzen gauza bera, dudá daucat dutenez campo semantico bera, significantza berbera.

Tuesday, December 11, 2018

Harrigarria baina eguia

Izan naizelaric joan astean Durangoco Azocan erosi dut liburua buruz Euscal Herrico historia. Ez nequien baina liburu hori publicatu da bi publicationetan, euscarazco versionea batetic eta erdarazcoa bestetic. Beguira nengoela bakotzaren versioneco azalari campotic ohartu naiz ze dutela titulu berbera (normala den lez) baina dutela ostera subtitulu desberdina (zein bait da tchocantea).

Euscarazco versione erisu dudanac dio

EUSKAL HERRIKO
HISTORIIA ILUSTRATUA, 3


Marinelak, matxinoak, 
sorginak eta ilustratuak 

Joseba Asiron / Martin Altzueta
ed. Txalaparta
----------------------------------------------------------------------------------------------
Versione erdarazcoac honela dio

HISTORIA ILUSTRADA
DE EUSKAL HERRIA, 3

De la conquista de América 
al ocaso del Antiguo Régimen 

Joseba Asiron / Martin Altzueta
ed. Txalaparta
------------------------------------------------------------------------------------------------

Ez daquit zer explicatione duen baina beguitantzen zait inulergarria ulertzea horren zergatia ezen liburu berberac daucala hizcuntza batean subtitulu bat eta beste hizcuntzan (liburu berberac) subtitulu differentea da raroa. Zein bi subtitulutaric hartzen litzateque baldin translada baledi liburua inglesera, russora, italianora, ... edo beste edozein batera?

Edozelan ere historiaco liburu batean atchiquiagoa iruditzen zait auqueratzea subtitulutzat
Americaco conquistatic Antzinaco Regimenaren azquena, 
edo baldin balego ausardiaric eta convencimenduric
tic Americaco conquista ki Antzinaco Regimenaren azquena. 

Zein othe da arrazoina e praxi hori? Publicatu dutenec ba duquete erantzunic.

Friday, December 07, 2018

Internet infectaturic euscaraz

Euscal munduco batzuc -ascoc, larreguic- uste daroe ze egun ez dagoela jada euscaraz purismo lexicalic (edo gutiago orthographicoric) eta delaco epocha purista hori dugula pasatua eta superaturic zorionez zeren ez dugu erabilten jada gaur urrutizkina hitza adierazteco telephonoa eta beste horrelatsuco batzuc.

Prensa ari nintzela iracurtzen beguiratu dut an neure telephono mobila zelan den gaztelaniazco -zeren ari nintzena iracurtzen zegoen gaztelaniaz- revocar hitza eta dut ikusi dela

euscaraz indargabetzea 
inglesez to revoke 
frantzesez révoquer

Norc infectatu du edo infectatzen ari du euscarazco informatione trompagarri eta falsu hori (prevaricationea ez da zilegui ezertan)? Zein virusec gaitu infectatu? Gaur egun ere bizi dugun purismoac, cultura gutiac, claritate conceptual faltac. Seguru ere ezen honec ba dituela responsable concretu detectableac ere, baina hortan ez naiz sartuco orain an hondo-baco itsas abysmo hori.

Ez al da euscaraz revokatu?
Ez goaz directione onean buruz ethorquizun oparo eta positivoa joanqui aitzina buruz libertate ascagarri humanoa.


Wednesday, December 05, 2018

Traductione amputatuac

Iracurtzen dut cartel bilingue batean ondocoa

  • Naffaroa eta herrialde Catalanen batasuna
  • Unio de Nabarra i països catalans per la independencìa 

Dudaric ez dago ze dago mutilatua, amputatua euscarazco versionea.

Zer baldin balitz traductitua holan?
  • Unionea e Naffarroa eta Herrialde Catalanac tzat (alde) independentzia