Dezagun ikus visualki, edo nola ordenatu puzzlea syntaktikoki

Dugularik irakurtzen (Gara, larunbata 28 urtarrila 2012, Euskal Herria 17 or)

Bildu herritarren parte-hartzeari aurrekontuetan lekua egiten saiatu da 

gara ohartzen ze mezua bere laburrenean dela

Bildu saiatu da ...................................................................  

hortakoz ba zaigu iruditzen daudela sobera urrun elkarren ganik Bildu eta saiatu da. Bada, mezua litzateke askoz informativoago holaxe

• Bildu saiatu da lekua egiten ....................................................

• Bildu saiatu da lekua egiten herritarren parte-hartzeari .............

• Bildu saiatu da lekua egiten herritarren parte-hartzeari aurrekontuetan 

edo nahiago balitz ere holaxe 

• Bildu saiatu da lekua egiten aurrekontuetan parte-hartzeari 

Originalean ez al zegoen lar urrun mezuaren bi parte behinenak (Bildu eta saiatu da)?

Bildu herritarren parte-hartzeari aurrekontuetan lekua egiten saiatu da

Dezagun kompara syntaktikoki

Bai, dezagun kompara syntaktikoki hauek aukerak 

• Bukaera bat eta hasiera bat gurutzatzen diren puntu horretara iristen garenean, zeharo galduta aurkitzen gara. 

• Noiz iristen bait gara puntu hortara non gurutzatzen bait dira bukaera bat eta hasiera bat, zeharo galduta aurkitzen gara. 

 edo ere, hobe beharrez, gaberik komma textuan 

• Noiz iristen bait gara puntu hortara non gurutzatzen bait dira bukaera bat eta hasiera bat aurkitzen gara zeharo galduta. 

Gutiago arrotz delakoan?

Gaur titulatzen dut hau-kommentarioa kin galdera bat ezen "Gutiago arrotz delakoan".

Zeren esan ohi da ze euskara dela SOV hau da S subjektu, O objektu, V verbu struktura duen hizkuntza, struktura syntaktikoa edo phrasea formatzeko modua.

Baina ikusirik ezen hori-strukturea ez dela sobera on informativoki dugu orai sarri ikusten prensan hobesten dela OVS strrukturea ezen lehenengo doa O objektua gero erdian V verbua eta azkenean S subjektua. Nola esana den uzten da bazterrean SOV "geurea" eta pusatzen da hobe beharrez OVS. Baina nekezago ikusten ohi duguna da SVO struktura syntaktikoa zeina bait da onena -duda barik- informativoki.

Orduan da -edo date- koustionea zen den strukturarik antza "gutien arrotza" artean erabili edo OVS -sarri ikusi ohi dena euskal prensan- edo SVO -gutiago ikusi ohi dena prensan-. Baldin gure strukturea bada generalean SOV, erabiltzekotan struktura "arrotz bat" zein da dena gutiago arrotz? Eta, antza, hartu dukete gutiago arrotzat OVS respektuz SVO. Ohart gaitezen eta ikusi visualki ze bi struktura "arrotz" hauetan bietan -OVS eta SVO- nola bietan dagoen V verbua tartekatua artean beste bi elementuak: subjektua eta objektua.

Halan ikusirik gaur (lehen orrialdea photo eta guzi, zapatua 21 urtarrila 2012) hau titularra buruz Donostiako tamborradea

Donostiako jaia ilundu du euriak (OVS)

O (Donostiako jaia), V (ilundu du), S (euriak).

Ikusi ahal dugu beste bi aukerak ere

Euriak Donostiako jaia ilundu du (SOV, "geurea")

eta

Euriak ilundu du Donostiako jaia (SVO, nekez ikusi ohi dugun strukturea baina onena informativoki)

Esan bidenabar ze Xabier Amuritzak ere salatzen duela lerratze "artifizial" hau bere liburuan Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza (2010).

Galdetzen dut neure buruari ea zein da hemen euskaraz arrotz edo gutiago arrotz. Zein da horren rankinga egin ahal baledi?

Donostiako jaia ilundu du euriak (OVS) 

Euriak Donostiako jaia ilundu du (SOV) 

Euriak ilundu du Donostiako jaia (SVO)

 Zein da arrotz, zein gutiago arrotz, zein informativoki onena, zein informativoki gutiago ona?