Nola jakin dudan oraitsu ze trazak ditudala basatuak txekeo batzuk ezen izan naitekeela diabetikoa ditut irakurri hemen Grezian pasatuz Gabonak bi liburu buruz diabetisa bata frantzesez (La dietetique du diabete, prenez-vous en charge et evitez les erreurs elimentaires) eta ondoren bestea grakoz (Διαβήτης Τύπου 2, όσα πρέπει να ξέρουμε) zein azken hau ari naizen oraino irakurtzen zeren da lehenbiziko liburua dudana irakurtzen an hizkuntza grekoa.
Ohartu naiz, baina, ze irakurketan soilik euskaraz ditudala aurkitzen problema edo inkluso ere ezintasunak hon problema syntaktikoak ulertzeko textuak. An hizkuntzak dakizkidanak, jakinik gehiago edo gutiago, hobeto edo traketsago, ez zait oraino suertatu ez gaztelaniaz, ez inglesez, ez frantzesez eta ezta grakoz aurkitzea aurrean hon syntaxis inulergarriak. Problema hori dut aurkitu soilik orai arte an euskara. Batzutan txitean pitean aurkitu naiz euskaraz kin diffikultate syntaktikoak zeintzu belzten edo lausotzen duten lextuak dioena: mezua.
Beste arrotz hizkuntzotan (ingles, frantzes edo greko), izanik ere nire nivela eta praxia askoz apalagoa ezi dudana euskaraz, textuak berak -syntaxiak berak- eroaten zaitu askotan "eskutik" ulertzera mezua, textua.
Nork argudiatzen ahal luke ze nire problema hau dela soilik neurea personala? Erramun kin bere problema, "problematxuak".
Patras, Grezia.
8 comments:
Erramun maitea,
Nahi baduçu eguia esan deiçudan, esango diçut ecen hori problemea ez dela çure "problemachoa", baicic haiena guztiena ceinec ez duten geçurric esaten.
Problemea dago, hainbestetan esan dugun beçala, verboan, syntaxian eta vocabularioan, hau da, hizcunça osso-ossoan; baina eguiatan eta cehazqui euscaldunengan.
NOR-NORI-NORK subjunctivoan:
IEZA eta IEZAZKI formen ordez EI eta EIZKI formak erabiliko ditut aurrerantzean:
Esan diot ekar deidala liburua
Esan diot ekar deizkidala liburuac
Esan nion ekar zeidala liburua
Esan nion ekar zeizkidala liburuak
KEdun verboetan ere berdin:
diezazuekegu > deizuekegu
geniezazueke > geneizueke
Hau da NOR-NORI-NORK normalean I ordez EI sartuaz:
diodan > deiodan
genion > geneion
diguten > deiguten
...
Hagitz erraza
ZKI pluralgilea askotan supprimituko dut.
Esan diot eman deidan liburua/liburuak
Proposamen interesanteak benetan Josu horiek buruz flexione verbalak. Halaber ere kommentario generala.
Ez nuke ere utzi nahi kommentatu gabe, zeren ahaztu egin zitzaidan esatea noiz idatzi nuen atzo spota, zer entzun nion behin ki Jon Lopategi bertsolaria ezen berak ikasi zuela erdara zegoela fraileki (derrigorrez fraideki?) irakurririk eztakitzein liburu klassiko. Uste dut zela klassiko bat ingles literaturan baina halaber erdarazko versionean edo traduktionean.
Horrekin nahi dudana esan da ze askotan textu ongi redaktatuak edo syntaktikoki onak zaituela eroaten eta ere "eskaintzen" ulermena na textua. Ez dugularik ahanztu behar ze asko irakurririk prinzipalki liburu onak ikasten da asko buruz delako liburuaren gaia eta gainera bidenabar da ikasten ere vokabularioa, syntaxia, orthographia... kasik deus egin gabe irakurleak bere aldetik.
Exemplu hori hon bertsolari Jon Lopategi da referitua ki atzo idatzi nuena, ondokoa
textuak berak -syntaxiak berak- eroaten zaitu askotan "eskutik" ulertzera mezua, textua.
Da beraz exemplu real bat nola beste hainbat non textu on baten bidez ikasi ahal da asko eta baita hizkuntzea bera ere, halaxe nola ikasi zuen Lopategik erdara fraileki zela.
Ceharo bat nathor çure esanequin
Erramun maitea.
Laburbilcen:
EÇAN verboaren ordez bethi erabili daguiquegu EGUIN.
Forma verbaletan GUI reduci leiteque I-ra:
gueneguioqueen > gueneioqueen
eta ZQUI ordez -Z/-CE- erabili gueneguique:
gueneguizquioqueen > gueneguioquecen
edota
gueneizquioqueen > gueneioquecen
Dativoa ere QUE ostean jarri leiteque:
gueneguiqueon = gueneiqueon
gueneguizquiqueon = gueneizquiqueon
edota
gueneguiqueocen = gueneiqueocen
Complicatua?
Adeitsuqui
Josu Lavin
http://www.argia.com/argia-astekaria/2259/erramun-gerrikagoitia-prepositiboa?pdf
Jaso berri dudana igorcen diçut
JL
Irakurri dut zure linka. Eskerrak Josu.
Datorren igandean partituko gara Greziatik Euskal Herrira.
Izan guztiok ongi eta Urte Berria izan dadila oparoa.
Patras, Grezia.
Post a Comment