Friday, June 13, 2008

Niri ez zait egin arraza. Zuri?

Publikatzen denean artikulu bat sarri agertzen da resaltaturik eta textuz kanpo eta aterea textutik delako artikulu hortako ideia nabarmenena edo nabarmenenetakoa izan dezan irakurleak sartu baino lehen irakurtzera artikulua ideia bat buruz zer den delako artikulu hori.

Halan da ze dut irakurri hau, nola delako reklamo hori
(Gara, iritzia or 9, ostirala 13 ekaina 2008)
Espainiakoa da, mundu osoan, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, erregimen zahar horren aurka erresistentziaren buru izan den taldea sistema politiko berriaren negoziaketetatik baztertu duen trantsisio prozesu bakarra

Benetan uste dut ze euskaldun gutik irakurri -esan nahi bait dut ulertu- ahal dute hori textua hon Iñaki Soto , philosophian lizenziatua.

Nahi litzateke irakurri, nik behintzat nahi izan dut irakurri baina gero ez naiz sartu artikuluan, baina ezin da irakurri. Nire ustez da burla egitea ematea euskaldunari holako textutxoak direnak argiki indigeribleak.

Zeozer konpondu behar da an euskara edo an zenbait -lar zenbait- euskaldun skribatzaile.

10 comments:

Anonymous said...

Nik uste dut elementu guztiak hor direla, bainan ezinago gaizki antolaturik, antolamendu kaotiko eta antiinformativo batean nahas-mahas desordre guztizkoan nolanahika paraturik. Horren froga, testu bera bertze gisa batera antolaturik:

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi duen erregimen zahar horren aurka erresistentziaren buru izan den taldea."

Arrazoin duzu, Erramun jauna, burla gaitza egiten zaigu euskalñduner horrelako textu indigeribleak gure begimenean paratuz.

Xabier Erroteta.

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai Erroteta eta besteok, asko dago hobetzekorik noiz skribitzen dugu euskaraz eta hobetze hori ez da izaten hain zaila batzutan. Soil behar izaten da hortarako askotan reirakurtzea textuok, geure textuok eta jarri geure buruak lekuan hon irakurlea zeinak ez daki, prinzipioz, zer dugun skribituko edo esango.

Hemen textu prensan agertua:

"Espainiakoa da, mundu osoan, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, erregimen zahar horren aurka erresistentziaren buru izan den taldea sistema politiko berriaren negoziaketetatik baztertu duen trantsisio prozesu bakarra."

Edozelan ere orai ere an textu hobetu hau ere, behintzat niretzat, geratzen da azken zatia lar zaila. Hara zein zati:

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi duen erregimen zahar horren aurka erresistentziaren buru izan den taldea."

edo

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, regimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi duen regimen zahar horren aurka resistentziaren buru izan den taldea."

Hara zein azken zatia isolaturik:

..., sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi duen regimen zahar horren aurka resistentziaren buru izan den taldea.

Seguru nago ze inkluso geure textu hobetu hau edo hauek ba dute hobetzekorik oraino eta ondorioz nahi luke gehitu baten batek zeozer oraino hobetze aldera. Hemen sentitzen dut nik beharra egiteko "etenak", "eteteko" katea informativoa. Premia, premia larria, sartzeko partikula prepositivoak "eteteko" delako katea informativo hori.

Esaterako,

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, bidean hon regimen diktatorial batetik demokrazia formal bat, sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi duen taldea hon buru izan dena hon resistentzia aurka regimen zahar hori."

Edozelan ere ez dut eskatzen momentuz holako desdoblamenturik ganik edozein baizik soil momentuz sensibilitate bat reirakurtzeko geuk geure textuok.

Hagian ba dukete beste batzuk ere zeozer gehitzekorik.

Gilen said...

..., bazterturik utzi baitu sistema politiko berriaren negoziaketetatik' taldea zein izan baita resistentziaren buru(a) regimen zahar horren aurka.

Erramun Gerrikagoitia said...

Hara, Gilen, gustatu zait zure aukera hori zeinek erakustu du ze dagoz bide asko jo gabe ere prepositionetara. Zeintzu bideok behar dira jorratu, ireki eta zabaldu ukatu gabe horregatio ere bide prepositivoa.

Beraz, holan geratzen litzateke edo honelatsu. (Nik bederen, Gilen, eskertzen nuke skribatzen bazendu "esaldia" osorik' holan ikusi ahal izateko hobeto eta vista panoramikoan.)

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, bidean hon regimen diktatorial batetik demokrazia formal bat, bazterturik utzi baitu sistema politiko berriaren negoziaketetatik' taldea zein izan baita resistentziaren buru(a) regimen zahar horren aurka."

[Nik hor jarri dudan parte prepositivoa -bidean hon regimen diktatorial batetik demokrazia formal bat- nola jartzen zenduke zuk? Nola geratzen litzateke zuretzat esaldia -lo dicho- osotasunean?]

Gilen said...

"Espainiakoa da mundu osoan transizio prozesu bakarra zeinak, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, bazterturik utzi baitu sistema politiko berriaren negoziazioetatik' taldea zein izan baita resistentziaren burua regimen zahar horren aurka."

Horraino iristen ahal naiz lar bortxatu barik sintaxi "tradizionala".

Gilen said...

Gehienez ere, koma arteko zati hori honela eman nezake:

"..., bidean erregimen diktatorial batetik demokrazia formal batera,..."

Baina kasu honetan ez dut oso lagungarri esten.

Anonymous said...

Goizekoa tarrapatan egin baitut ez dut arterik ukan perpausa behar bezala fintzeko. Hona hemen beste proposizione bat, hitz zonbait kanbiaturik:

"Espainiakoa da mundu osoko transizio prozesu bakarra zeinak, erregimen diktatorial batetik demokrazia formal baterako bidean, sistema politiko berriaren negoziaketetatik bazterturik utzi baitu talde hura zein izan baita erregimen zahar horren aurkako erresistentziaren buru."

Xabier Erroteta.

Erramun Gerrikagoitia said...

Argo dago ze, pensaturik poxi bat' esan nahi bait da reirakurrik textua atentuki eta informativoki, hobetu ahal da asko mesede eginez beti irakurleari eta ere euskarari.

Viva said...

Antisimetriaren hipotesia vs buru parametroa
euskararen oinarrizko hitz hurrenkera ezbaian

Egileak: Iñigo Arteatx, Xabier Artiagoitia, Arantzazu Elordieta (arg.)
Argitaletxea: UPV/EHU
Orrialde kopurua: 219
ISBN: 978-84-9860-070-4

Ezaugarriak: Izenburu luzeko liburu honen azpian, euskal sintaxiaren perpaus egitura ulertzeko modu bi kontrajartzen dituzten artikuluak (denak gaur egungo gramatika sortzailearen ikuspegitik idatziak) ezkutatzen dira: artikulu batzuetan euskarak oinarrian osagarri-buru hurrenkerari jarraitzen diola defendatzen den bitartean, beste batzuetan, antisimetriaren bidetik, euskarak ere funtsean buru-osagarri hurrenkera daukala esateko dauden argudioak aurkezten dira. Euskal gramatikaren eta gramatika unibertsalaren inguruko goi-mailako eztabaida zientifikoa dena batez ere euskaraz eta modu ahalik eta ulergarrienean ematera dator liburu hau, interesa izan dezaketen irakasle eta ikasleen lagungarria.

euskonews

Erramun Gerrikagoitia said...

Eskerrak zuri Anton U eman duzun informationea gatik, nik ez nuen berririk hon liburu hori.


Bihar eguaztena ba noa -goaz, andrea eta biok- Greziara handik itzultzeko hasierean hon agorrila. Ondo izan guziok.