Logicoa da pensatzea ze on dela erabiltea recurso direnac ona eta laguntzen dutenac positivoqui. Baina, antza, noiz ari garen izquiriatzen, redactatzen euscaraz horiec recurso potivoac ditugunac escura ditugu rechazatzen izenean eztaquit-zer ideia grammatical buruz euscarta ideala edo perfectoa.
Halan dugu iracurtzen titular hau prensan (Gara, baricua 3 ekaina 2016, or 20)
edo
Hobetu ahal da, aisa, mezu edo tutular hori holan
Krisia Ankara eta Berlinen artean
onartzeagatik armeniar genozidioa
edo
Krisia Ankara eta Berlinen artean
zatio onartu armeniar genozidioa
Non aurreco casu bietan marcatzen da zergatia edo causa horren krisia artean Ankara eta Berlin.
Galdetzen dut nic zergatic ez dira erabiltzen pozarren horiec recursoac direanac realac edo atereac tik societatea? Zergatic ez ba erabili holacoac behintzat lehenbizicoa (onartzeagatik ...) eta zergatic ere ez bigarrena (zatio onartu ...)? Ez al dira hobeac informaticoqui? Journalismoan ez al da gauza ona effectivoqui eta ahalic effectivoen informatzea helburu bat behar dena persecutatu?
Halan dugu iracurtzen titular hau prensan (Gara, baricua 3 ekaina 2016, or 20)
Krisia Ankara eta Berlinen artean
armeniar genozidioa onartzeagatik
edo
Krisia Ankara eta Berlinen artean
armeniar genozidioa onartzeagatik
Hobetu ahal da, aisa, mezu edo tutular hori holan
Krisia Ankara eta Berlinen artean
onartzeagatik armeniar genozidioa
edo
Krisia Ankara eta Berlinen artean
zatio onartu armeniar genozidioa
Non aurreco casu bietan marcatzen da zergatia edo causa horren krisia artean Ankara eta Berlin.
Galdetzen dut nic zergatic ez dira erabiltzen pozarren horiec recursoac direanac realac edo atereac tik societatea? Zergatic ez ba erabili holacoac behintzat lehenbizicoa (onartzeagatik ...) eta zergatic ere ez bigarrena (zatio onartu ...)? Ez al dira hobeac informaticoqui? Journalismoan ez al da gauza ona effectivoqui eta ahalic effectivoen informatzea helburu bat behar dena persecutatu?
6 comments:
Erramun jauna,
Nik proposatzen dautzut beste formula bat zeinak erraztuko luken handizki euskal izkribatzaile guztien lana baldin delibera balite behingoz zokora aurdikitzerat Altube jaunaren munstrokeria eta automutilazio sintaktiko kriminelak:
“Krisia inter Ankara eta Berlin, hunek onartu duelakoz armeniar genozidioa”.
Ohart zite ez dudala berrikuntza handirik txertatu esaldi xume horretan. Lehen partean sartu dakot "inter" latinetik mailegatu bat, zeinak elituzken honezkero inoren biloak latzarazi behar, usatuak gaudelakotz antzekoak eta areagokoak ikustera euskaraz izkribatu testu zientifikoan (eta, ohart huni: testu horietako hizkeraren kontra nehor ez da jaiki, arrazoi ebidente batengatik: tresneria diskursivoaren behar gorria dagoen esparruetan, nola baitira zientzia eta irakaskuntza, ez da aski esatea ezen "itsusi", "absurdo" edo "desegoki" dela, demagun, partikula pospositivo nahiz aditz tradizional bat prepositibatzea {"zazpi ken hiru" bezalako sintagmak osatzeko, adibidez}, baina behar da ALTERNATIVA PRAKTIKO BAT PROPOSATU OBJETATU DEN HAUTU HORRI, alde batera utzirik dogma zentzugabeak, ideologiazko aurreiritziak eta ustekeria sasilinguistikoak. Baina proposamen praktiko eta eraginkorrak egiteko tenorea heldu delarik, gaizkiesale eta purista guztiak txoil mutu geratzen dirade, ahorik gehiago ez balute bezala.)
Esaldiaren bigarren partean, berriz, aplikatu dudan kanbio bakarra izan da aditza aurrera ekartzea eta, hartara, nabarmen argitzea signifikatua, segurtatuz irakurleak perpausaren esanahia harrapatzen duela testua irakurtzen duen bezala, ez irakurri ondoren, nola baita usaia --non ez den legea-- egungo euskal izkribu gehienetan.
Beraz, gure aurreiritzi eta ohitura sintaktikoei inarrosaldi bat ona emango bagenie, eta idazle zaharren praktikari hurbilagodanik behatu baginte, elizate segur euskaraz arazorik airos bezain aisa ezin gainditu ahal genukenik.
Zure,
Xabier Erroteta.
Eguia eta questionea da, Erroteta, ze possibilitateac redactatzeco direla anhitz casic batzutan haimbat nola personac edo redactatzaileac, izan gabe ere redactore horiec redactatzaileac.
Nic noiz dudan commentatzen zeozer hemen blogean izan ohi da ze aurquitu dudala hain delaco textuan (behintzat niretzat) coxca bat zeina (baita an nire appreciationea) da ez-pasablea informativoqui eta ere naiz enseatzen nire alternativetan eguiten textu originalari ahalic uquitu gutien.
Halan ranking informativo horietan gueratzen lirateque horiec auquerac holan
1) Krisia Ankara eta Berlinen artean armeniar genozidioa onartzeagatik
2) Krisia Ankara eta Berlinen artean onartzeagatik armeniar genozidioa
3) Krisia Ankara eta Berlinen artean zatio onartu armeniar genozidioa
4) Krisia inter Ankara eta Berlin, hunek onartu duelakoz armeniar genozidioa
Baina problemea dago ea lehenbizico titularra (Krisia Ankara eta Berlinen artean armeniar genozidioa onartzeagatik) den ala ez pasablea informativoqui eta ea nola ahal da hobetu mezua dadin ulertu aise eta iracurri ahala gaberic behar izan reiracurri ulertu ahal izateco.
Nahiz-ta ez daquigun eta ez duquegun jaquingo seguruenez zer pensa daroen hori dutenec redactatu edo holan pensatu daroenac zerengatio hain da handia gure arteco incommunicationea nahiz esan ohi daroagu ozenqui eta goraqui ze behar dugula guzion apportationea lan eguiten dugula cooperativoqui escuz escu alde euscararen gueroa eta presentea.
Gaineracoan, Erroteta, eguiten duzun reflexioneari buruz esan ze nago acorduz diozunaz generalqui.
Armeniar genozidioa onartu? Ontzat har daiteke genozidio bat? Ez ete da izango gehiago correctua beste hitz bat erabiltzea; esaterako: "rekonozitu", "ezagutu" edo "aitortu"?
Dena den, on hartzen dena ez litzake "armeniar genozidioa", baizik "egon zela armeniar genozidioa".
Krisia inter Ankara eta Berlin, zegai armeniar genozidioaren rekonozimendua.
edo
Krisia inter Ankara eta Berlin, zegai onartu egon zela armeniar genozidioa.
Luis Lauzirika
Luis ceharo çucen dago. Berlinec onhartu ba lu, ez liçateque crisiric sorthu.
onhartzea onçat emaitea bait da.
Joskera kontuetan iltzaturik izaki ene begiak, oharkabean pasatu zaut Lauzirikak aipatu aditzaren kontu hori. Bistan da Berlinek (Alemaniako Gobernuak) ez duela abonatu edo ontzat eman armeniarren genozidioa (argitu beharra dea?), baina bai justu kontrakoa: deliberatu da manera ofizial batean deklaratzera genozidio hori gertakari historiko egiazko eta reala dela, eta ez, Turkiako gobernuek ergelki sakatu nahi daukuten bezala, asmazione antiturko bat.
Beraz, gauzak diren bezala esan behar badira, esaldi horrek hau beharko luke esan:
“Krisia inter Ankara eta Berlin, hunek ezagutu duelakoz armeniar genozidioa”.
Plazer nuke jakitea zer den Zazpizirika jaunaren "zegai" bitxisko hori eta zer aportatzen duen respektu usaiako "ezen", "ze", "zeren", "zergatik" eta familia horretako gainerako kide prepositivo guztiak.
Xabier Erroteta.
Post a Comment