Thursday, July 30, 2020

Garaia da ...

Lequeitioco orma batean ikusi dut cartel edo afficha hau dioela, sinatua afficha ganic Jarki independentzia sozialismoa

INDARRAK 
BATZEN 
HASTEKO 
GARAIA 
DA! 

Dudaric ez da ze hor mezuaren gunea da

GARAIA 
DA 

guehituric guero explicatione edo emparauac zergatic da garia orain, beraz mezuac seguitzen luque

GARAIA 
DA 
HASTEKO 

baina hasteco zer? Hortaz mezua behar litzaque completatu informationez, ezen

GARAIA 
DA 
HASTEKO 
INDARRAK 
BATZEN 

Casu eman behar da zabaldu nahi den mezu politikoari nola eguiten du Jarki-c baina baita ahalaz behar luque mezuac aguertu an ahalic modu informativoena.  Ez al da auquera alternativoa aisago ulertzen eta harrapatzen? Esango nuque nic ze auquera alternativoa da dynamicoago informativoqui.


Thursday, July 23, 2020

Hizteguietatic rebote desegoquiac

Dudaric ez da ze euscal mass median lan eguiten dute materialarequin zein originala ez da euscarazcoa zeinen originala izaiten ohi da gaztelania, frantzesa, inglesa, ... Ondorioz noiz nahi da informatu euscaraz gentea joten da lehenengo ikustera zer dakarren hizteguiac edo hizteguiec.

Halan gaurco -asteazquena 23 uztaila- Gara eguncarico an lehenbizico pagina dathor ondoco titularra

Saihetsezintzat jo du Siemens Gamesak Agoitzeko itxiera 

Pensaturic ki saihetsezin verbaa jo dut ki Elhuyar hizteguia non dut ikusten ze saihetsezin da gaztelaniaz insoslayable, ineludible, inevitable edo ineluctable. Lau auquera differente tzat euscal verba bakar bat.

Ni nago ze originalean zethorrela inevitable. Baina ez al da inevitable hitza dagoena biziric euscaldunon luze zabal guztian? Ba othe da euscaldun bakar batto bat zeinac ez du ulertzen inevitable hitza? Zeren hitz hori da ethorquiz campocoa behar liraque baztertu ere greva, poliedro, handicap, telephono, insumiso, ... eta milaca guehiago.

Goico informatione hori hobeto ulertzen luque edozein euscaldunac -eta ambivalentzia gabe (insoslayable, ineludible, inevitable, ineluctable)- baldin aguertu izan balitz honela

Inevitabletzat jo du Siemens Gamesak Agoitzeko itxiera
edo
Siemens Gamesak jo du inevitabletzat Ahoizko itxiera 

Conveni da, gu euscaldunoi ere, erabiltea lexico egoquia eta ez lar ambivalentea.

Sunday, July 12, 2020

Contrastea

Bi exemplu dakart hona ikusteco contrastea

Batetic an Argia astecaria, ganic Ibai Trebiño, 2.694 numeroa

ELNk ez du baztertzen AEBetako soldaduekin liskar armatuak izatea 

bestetic an  Gara digitala

Abertzaleek ez dute Euskal Elkargoko lehendakaritzarako hautagairik aurkeztuko 


Lehenengoa ipini ahal da ere nahi balitz nola 

ELNk ez du AEBetako soldaduekin liskar armatuak izatea baztertzen

eta Garacoa ere aldatu ahal da honela 

Abertzaleek ez dute aurkeztuko  Euskal Elkargoko lehendakaritzarako hautagairik

Sunday, July 05, 2020

Euscal lexico reala eta euscal hizteguiac

Hain hizcuntzetaco hizteguia (edozein hiztegui), behintzat principioz, da hizteguia kin hitzac horren delaco hizcuntzarenac, formatua kin hitz preexistenteac an hizcuntza delaco hori. Hizteguia da recollectionea e hitzac direnac existitzen aurretiaz an hizcuntza hori.

Principio hori baina ez dute gaurco euscal hiztegui ascoc contuan hartzen eta sobera sarri sartzen dituzte barruan hitzac direnac inexistenteac realitatean ezen gu euscaldunon ezpainac.

Ondorengo listan dauden verba asco ez dituzu aurquituco (banaca batzuc bai) an euscal hizteguiac baina ostera bai an euscaldunen conversationeac ezen realitate socialean zeina nahi banada ahal da contrastatu eta confirmatu, verificatu. Zer behar da eguin honelatsuco verbequin?

Hara formatu dudan listaa:

(ikus nolanahi lista osteco commentario laburra)


indiscutible 
indiscutiblequi 

inflexible 
inflexiblequi 

invisible 
invisiblequi 

incomodo 
incomodoqui 

incomoditate 

insociable 
insociablequi 

insoluble 
insolublequi 

impermeable 
impermeablequi 

independente 
independentequi 

impossible 
impossiblequi 

impossibilitate

incalculable 
incalculablequi 

inexistente 

invulnerable 
invulnerablequi 

intolerante 
intolerantequi 

inconstante 
inconstantequi 

infinitu 
infinituqui 

incondicional 
incondicionalqui 

inconstatable 
inconstatablequi 

inestable 
inestablequi 

inestabilitate 

inhumano 
inhumanoqui 

inhumanitate 

intolerante 
intolerantequi 

intolerable 
intolerablequi 

involuntario 
involuntarioqui 

incoherente 
incoherentequi 

inadecuatu 
inadecuatuqui 

immovil 
immovilqui 

inevitable 
inevitablequi 

imprescindible 
imprescindiblequi 

indefenso 

indefendible 
indefendiblequi 

insuficiente 
insuficientequi 

insumiso 
insumisoqui 

insumisione 

ineficaz 
ineficazqui 

indeseable 
indeseablequi 

indesiratu 
indesiratuqui 

inofensivo 
inofensivoqui 

inalteratu 
inalteratuqui 

improbable 
improbablequi 

indudable 
indudablequi 

inconveninte

insaturatu 
insaturatuqui 

indefinitu 
indefinituqui 

immoral 
immoralqui 

immoralitate 

incompletu 
incompletuqui 

imprevisible 
imprevisiblequi 

imprevisibilitate 

incomparable 
incomparablequi 

incommunicatu 
incommunicatuqui 

immutable 
immutablequi 

inexplorable 

injusticia 
injusto 
injustoqui 

injustificable 
injustificablequi

informal 
informalqui 

inimaginable
inimaginablequi 

inseguru 
inseguruqui 
inseguritate 

impare (numeroac) 

imprescindible 
imprescindiblequi 

incapaz 
incapacitate 

innumerable 
innumerablequi 

imprescindible 
imprescindiblequi 

impertinente 
impertinentequi 

inexactu 
inexactuqui 

indirectu 
indirectuqui 

indiscretu 
indiscretuqui 

indiscratione 

incompatible 
incompatiblequi 

inalienable 
inalienablequi 

invisible 
invisiblequi 

inadeptatu 
inadaptatuqui 
inadaptable 
inadaptablequi

inulertu 

inalterable 
inalterablequi 

immutable 
immutablequi 

incompetente 
incompetentequi 

insolidario 
insolidarioqui 
insolidaritate 

inequivoco 
inequivocoqui 

indivisible 
indivisiblequi 
indivisibilitate 

impaciente 
impacientequi 
impacientzia 

insensible 
insensiblequi 
insensibilitate 

indispensable 
indispensablequi 

invulnerable 
invulnerablequi 

 impersonal 
impernalaqui 

inukigarri 

invariable 
invariablequi 

inbeharrezco 

ihabitatu
inhabitable  

inconcretu 
inconcretuqui 

indiscretu 
indiscretuqui 

inactivo 
inactivoqui 
inactibitate 

inaplicable 

inviolable 
inviolabilitate 

incontrol
incontrolatu 
incontrolatuqui 
incontrolable 
incontrolablequi 

incoherente 
incoherentequi 
incoherentzia 

inutil 
inutilqui 
inutilitate 

imprescriptible 
imprescriptiblequi 

insignificante 
insignificantequi 

indiferente 
indiferentequi 

inexpresivo 
inexpresivoqui 


Dudaric ez da ze lista hau luzatu ahal da ascoz guehiago. Aguertzen du mundu bat contuan hartzecoa noiz ari gara eguiten euscal hizteguiac mesedez gu guztiac.

Comparagarri ikus zagun zer dakarren Elhuyar hizteguiac tzat azquen bi hitzac,

indiferente
eta
inexpresivo.

Indudablequi gaurco edozein euscaldunec du ulertzen eta ikusten ere differentzia arten esan

beguirada indiferentea
eta
beguirada inexpresivoa.

Goico expressione horiec ordeztu al dira aplicaturic Elhuyarrec dakarrena?












Saturday, July 04, 2020

Titular bat cargatuz informatione guehiagoz

Dut iracurri prensan ondoco titularra
(Gara, larumbata 4 uztaila 2020, ganic Asier Aiestaran)

Heldu da zalantzak uxatzeko ordua 

Titular hori laburtuz gueratu ahal da honela

Heldu da ordua 

baina galdetzen ahal lu norbaitec ea zeren ordua da eta hortaz guehitu ahal litzaque

Heldu da ordua uxatzeko 

halere norbait horrek esan ahalco luque, uxatzeko zer? eta orduan titular hori ahal litzaque hornitu kin zehaztasun guehiago esateraco honela

Heldu da ordua uxatzeko zalantak 

Bada comparatzen ahal ditugu titularroc behean 

Heldu da zalantzak uxatzeko ordua
eta
Heldu da ordua uxatzeko zalantzak