Ez da erabilteco systema erraza (53,75), behar da auquera aisago erabilgarria

 Nongoela gaur an ilaran on supermerkatua, nire aurreco clienteari esan diote pagatu behar duela 

berrogeita hamaihiru eta hirurogeita hamabost (53,75)

Nago ni ze procesatzea hori cantitatea da (tzat gure cerebroa) lar zaila (edo behintzat, da zailago ze behar luqueena, egonic gainera beste possibilitate errazagoac). Ezen litzaque errazago procesatzeco baldin hori numeroa balego emana an s. n. d. (systhema numerico decimala) eta ez (nola dagoen) emana bigesimalean. 

Hor daucagu escu menean (baldin nahi badugu) 

30, hiruramar 

40, lauramar 

50, bostamar 

60, seiamar 

70, zazpiamar 

80, zortziamar 

90, betziamar

Berriro ere kin lehenagoco structura syntacticoa

 Iracuten dut gaur hau titularra (an Gara eguncaria, zapatua 20 apirila 2024, lehen orrialdea) 

Hauteskunde kanpaina, inkesten arabera berotzen joan den lapikoa 

Ondoren iracurri hori goico titularra iruditu zait ze eguileec ez dira arduratzen asco buruz eman titularrac iracurleari ahalic errazen. Zeren izan ahal zen hori titularra ere errazqui honelatsu 

Hauteskunde kanpaina, lapikoa ... 

edo ere 

Hauteskunde kanpaina, lapikoa zein ...

Hobe beharrez, on iracurlea

 Dugula iracurten hau titularra (Gara, eguena 18 apirila 2024, 15 or) 

Nafarroan euskararen aldekotasuna emendatzeko aliantza berriak 

iruditzen zaigu ze hobetu ahal da titular hori mesedez iracurlea, redactaturic esateraco honela 

Nafarroan aliantza berriak emendatzeko euskararen aldekotasuna

¿Ba al dago ala ez, zoztor edo impedimentu communicativoric?

 Lehenago ere hemen an nire blog hau naiz mintzatu buruz hau structura syntacticoa ez asqui on eta effectivoa communicativoqui edo informativoqui. Gaur berriro nator kin gai hori hona blogera. 

Zeren dugu, casuraco, iracurtzen (an Gara eguncaria an lehenengo orria, zapatua 13 apirila 2024) ondorengo titularra 

Itoitz, klimaren inguruko epai historikoaren parte 

non "parte" hitza dathorren azquen azquenean dituela aurretic haimbat complementu (klimaren inguruko epai historikoaren). Zein titularrean dioscuten ze Itoitz da parte (kin bere complementuac). 

Baraz, behar luque titular horrec izan zerbait honelatsucoa 

Itoitz, parte ...

Evidentequi, behintzat niretzat da hobea

 Gaurco (Gara eguncarico, eguena 11 apirila 2024) editoriala da titulatzen 

EBk asilo eskubidea husten jarraitzen du 

nola baina, nire ustez, goico titular horrec du du impeditzen fite harrapatzea bere significantza nic nuque ipinten -redactatzen- beste honela hori titularra. Hara, 

EBk jarraitzen du husten asilo eskubidea 

Ez al da mezua harrapatzen aise fiteago? Pensatzen al da -an mass media- nola informatu iracurlea aise eta fite noiz dugun redactatzen titularrac?

Evoluzionatuz goaz an directione ona

 Iracurriric ondoco titularra prensan (Gara, baricua 4 apirila 2024, 5 or)

Pello Otxandiano da hautagaien artean hobetsiena 

poztu naiz zeren aguertzen da verbua -da- aurreraturic eta ez ikusi ohi dugun lez sobera azquenean on phrasea. Holan 

Pello Otxandiano hautagaien artean hobetsiena da 

Bada urrats hori -aurreratzea verbua- da urrats on bat, duda baric. Baina ondio hobetu nahiric mezua guehiago nic ipinten nuque honela 

Pello Otxandiano da hobetsiena hautagaien artean 

edo ere, hobetu nahiric mezua ondio guehiago ipini ahal da ere honela 

Pello Otxandiano da hobetsiena arten hautagaiak 

Ikusten dugu hor, an ranking hori, 4 auquera differente edo nivel informativo. Nago ze ba goazela an bide ona izan dadin redactatua -mezuac, titularrac- mesedetan on iracurlea, zein ez da guti.

Tentuz redactatu, hartuz (aitzinetic) contuan iracurlea

 Baldin izan balitz ondocoa titularra 

Ez zituzten urperatu arrazoiak jarraitzeko borrokan 

ez legoque an hori goico titularra ezein problemaric edo ezta arazoric. Diot hau zeren hori titularra da sortua tik beste lehenagoco real hau. 

Borrokan jarraitzeko arrazoiak ez zituzten urperatu 

¿Othe dira, bada, bi titularrac berdin valoratzecoac an ranking communicativoa?

¿Zein othe da barbaritate handiagoa?

 Escuetan darabildala Argia astecaria dut ikusi ze Pello Zubiriac darabilela 

superbibentzia hitza. 

Halan, gogoa ethorri zait jaquiteco ea Elhuyarrec zelan dakharren erderazco supervivencia hitza, euscaraz.Ta dut ikusten 

supervivencia

1 s.f. biziraute, bizirik iraute, biziraupen

nuestro objetivo es asegurar la supervivencia de las especies protegidas: gure helburua babestutako espezieak bizirik irautea da

cursillo de supervivencia: biziraupen-ikastaroa 

 

 

Gogoetatu dut orduan

¿zein othe da barbaritate handiagoa? Ezen erabiltea euscaraz 

superbibentzia 

edo erabiltea auqueran

biziraute 

edo 

bizirik iraute 

edo 

biziraupen 

 

Nire aburuz Elhuyarrec du prevaricatzen ezen anhitara du esaten guezurra an bere hizteguico haimbat leku. ¿Ez al da hori, prevaricatzea? 

 

¿Zer dio berac Elhuyarrec? ¿Ez al da bera responsablea berac izquiriatuaz, gainera publicoqui eta consultivoqui?

 

Ahal izateco ulertu mezua behar izan dut frenatu, ethen, pausatu, reiracurri, analyzatu, reinterpretatu, ...

 Dut iracurten hau titularra (Gara, domequea 31 martxoa 2024, an lehen orria) 

Loratu da gazteon ahotsa eztabaidaren erdigunean jartzera eta dena aldatzera datorren "gazte frontea" 

Eta gueratu zaidala burua eta zerbroa zurrumbilaturic desorientatua ondorioz iracurquetea on goico titular hori, dut iracurquetea frenatu, ethen, pausatu, reiracurri, analyzatu, reinterpretatu, ... ea lortzen nuen comprenitu. 

Nic ipinten nuque ostera modu hontara redactatua hori titularra 

Loratu da "gazte frontea" zein datorren ... 

edo osoric titular guztia, holan 

Loratu da "gazte frontea" zein datorren gazteon ahotsa jartzera eztabaidaren erdian eta aldatzera dena

¿Othe litzate zilegui eta ere onhargarri hau structurea?

 Dugula iracurten (an Gara eguncaria, eguena 28 martxoa 2024) ondoco titulua 

Etengabeko Arreta Guneen eraiste geldoa, 

ospitaleetako larrialdien kalterako 

nahi dut esan ze haric comma ez dut ikusten nic problema informativoric baina bai ostera comma ondorengo zathian. Halan da ze nic ipinico nuque hori titulua -amorez iracurlea, eta hobeto informatu- honetara. 

Etengabeko Arreta Guneen eraiste geldoa, 

kalterako larrialdiak on ospitaleak  

Contraco eretxiric luenac aguer beza bere ikuspuntua. Behar dugu absolutoqui interrelationea eta interconexionea arten euscalzaleoc zeinoc dugun ikusten differentequi euscararen developamendua. 

Beraz, ¿othe litzate zilegui eta ere onhargarri hau structurea?

Aldreves be possible, eta hobeto

 Gaur an ETB1eco informativoac dugu iracurri hau oinoharra 

Nekazariei laguntzeko neurriak 

baina hori goico mezua ipini ahal da beste honela, redactatua an modu symmetricoa, honela 

Neurriak laguntzeko nekazariei 

Auquera redactivo bi horiec ¿al dira valio bereco an ranking communicativoa?

Norentzat ¿ez da errazago? ulertzen

 Dugu iracurtzen hau titularra 

Euskararen ekosistema elikatzeko beharra aldarrikatu du Garazi Arrula Korrikako mezugileak

baina hori goico titular hori jartzen baguendu redactaturic beste hontara 

Garazi Arrula Korrikako mezugileak aldarrikatu du beharra  elikatzeko euskararen ekosistema

 

¿Ez al da ulertzen hobeto eta fitexago 2. auquerea?

Hobe beharrez tzat edozein iracurle euscaldun

 Dudala iracuten ondoco titularra (an Gara eguncaria, eguena 21 martxoa 2024, 38 or) 

Hotzikara sortzen duten albisteak 

naiz ohartzen ze titularra (sartu baric ondio iracurten barruco articulu osoa) da buruz albisteak kin guero bere emparauac edo albiste horien complementuac. Behar izan dudala itxaron haric azquen hitza -albisteak- jaquiteco zertaz doan titularra. 

Orduan ba nic hobe beharrez jarrico nuque albiteak hori lehenxeago eta ez azquen azquenean. Honela, 

Albisteak zeinak sortzen duten hotzikara

Informatu ahal da hain differente

 Dugu iracurten an Gara eguncaria -eguaztena 20 martxoa 2024- an lehen orria pean photographia bat

Israelek Rafah-en aurkako mehatxua mantentzen du 

baina nola ahal izateco ulertu hori goico titularra behar izan dut nic pausatuqui eta tentuz reiracurri textua nic dut ipini beste modu hontara zeina da hobea tzat edozein iracurle euscaldun. Hara, 

Israelek mantentzen du mehatxua aurka Rafah 

Ulertu ahal izateco auquera hobea ¿ezta? eta fite.

Ez da derrigorra -eta ezta obligatorioa- concordantzia osoa an flexione verbalac (du/ditu)

 Dugu iracurten gaur, martitzena 19 martxoa 2024, an Gara eguncaria an lehen orria hau titular nagusia 

Korrikak bero-bero jarri ditu Gasteizko ilunabarra eta euskaltzaleen gogoak  

horrec goico titularrac ez du atxaquiatzeco ezer baina nahi dut esan ze possible litzate ipintzea ere hontara 

Korrikak bero-bero jarri du Gasteizko ilunabarra eta euskaltzaleen gogoak 

Biac dira auquera correcctoac. Deus ez daucatenac atxaquiatzeco. Hori.

Analyzatu ahal da baita an eremu txiquia -behintzat theoricoqui-, baldin gogoric badago

 Aipatuz oraingoan beste oinohar bat on ETB1eco informativoac dugu iracurten buruz Puigdemont expresentea ea ahalco den presentatu hautagai an maiatzeco electioneac 

Itzultzeko prest 

baina izan ahal zen ere perfectuqui 

Prest itzultzeco 

Ziur nago ze edozeinec hartuco lituzque bi mezuac ontzat eta correctutzat euscaraz. Nic diodana da ordea  ze 2.a -Prest itzultzeko- da hobea informativoqui ze -Itzultzeko prest-. 

¿Othe da hori nire analysia neure opinione subjectivoa soilic eta apreciatione personal indemostrablea?

Inorc balu esateco zeozer buruz diodana, esan beza mesedez.

Pesquisan on hurrats redactivo hobeac

Gaur iracurriric editorial honen titulua (on Gara eguncaria, eguena 14 martxoa 2024) 

Korrika, maite duena zaintzen duen herri harroa 

 

Hori structurea da sarri ikusten duguna an euscaraz izquirioz. Da baina hori structura redactivoa caltegarria tzat informatu iracurlea ondo eta fite. Ba daquigu ondoren iracurri titulua on editoriala ze duela -titulu horrec- hartzen "Korrika" tzat "herri harroa". 

Korrika, ... herri harroa

Baina ipini ahal zuen horrec tituluan ze ondoren "Korrika" seguituan berean "herri harroa". Holan, 

Korrika, herri harroa ... 

Eta completaturic osoqui titulua, honela 

Korrika, herri harroa zeinak zaintzen duen maite duena 

Halan ba daquigu lehenengotic ze ki Korrika deitzen du herri harro kin gueroagoco complementatuac. 

Baldin nahi balitz guehiago ondio atzeratu hori "herri harroa" hara hemen beherago nic asmatu titular yago luzea. 

 

Korrika, maite duena irmoki eta zintzoro zaintzen duen geure zinezko herri harroa

Niretzat da oso nabarmena eta indudablea

 Gaur an Berria euscarazco eguncaria lehen berria da hauxe ondocoa 

Parisek autonomia legegilea onartu dio Korsikari, baina herri izatearen aitortza eta ofizialtasuna ukatu dizkio 

Hori titularra zein da eguncarico lehen berria gaur ahal da (bethi ere baldin nahi bada) hobetu informaticoqui. esateraco redactaturic honela hori informationea edo berria. 

Parisek autonomia legegilea onartu dio Korsikari, baina ukatu dizkio ... (ukatu diona) 

 

Ipiniric osorik informatione osoa holan 

Parisek autonomia legegilea onartu dio Korsikari, baina ukatu dizkio herri izatearen aitortza eta ofizialtasuna 

 

¿Zein izaten ahal da arrazoia Berriac hobesteco darabilen auquerea?

Ineresantea litzaque jaquitea bere -Berria-ren- argudioa zein litzaque guztion mesedeco hori jaquitea, baldin balu argudioric prefosta.

¿Zein da aiphu yago eguiazcoa?

 Dugu iracurten an Gara digitala ze Alessandro Ruta-c esan du exactuqui zeren hortaco dago aiphua sarturic arten cacotxac. Hara dakarrena horren titularrac

"Italian ez da bozkatzen norbaiten alde, norbaiten kontra baizik" 

baina sarturic guero barrura on articulua iracuteco guehiago hori aiphu berhori on Alessandro Ruta dago  aitzitic beste modu hontara, nahizta berdinqui dago ere sartua arten cacotxac adieraiz dela aiphu exactua on Alessandro Ruta. Hara, 

"Italian ez da bozkatzen norbaiten alde, baizik eta norbaiten kontra"

 

Beraz, ¿zein bi versionetaric da eguiazcoa edo gutienic eguiazcoena? Biac izatea eguiazco totalac da impossiblea.

Uliac diostana. Urliac dioscuna.

 Nola nic an aurreco commentarioa dudan commentatu aiphatuz oinoharra aguertua eguerdian an ETB1eco informativoac ari zirela gain elurretan direnac accidentatu an Ezcaray Errioxa. Ziotela 2 oinoharroc

Zuhurtziaz jokatzeko deia
eta
Zuhurtziarako deia 

non nic nioen ze hobea zela informaticoqui ipini izan balute hontara 

Deia jokatzeko zuhurtziaz
eta
Deia zuhurtziarako

Guehitzen nuela nic azquenean hau 

Gure urliac edo beste edozeinec ¿zer pensamentu othe du batez ere gain oinohar ttipia? 

Orain, an iluntzeco informativoa, aguertu da soilic oinohar bakar hau, ez oinohar bi.

Zuhurtziarako deia

 

Urliac diost, dioscu ondocoa 

Ttipiegiak dira sintagma horiek gogoeta handietan sartzeko. 

Baina hala ere niretzat baldin ba ditugu comparatzen

Zuhurtziarako deia 

eta 

Deia zuhurtziarako 

2. auquerea da hobea zeren lehendabizicotic esaten da 

Deia ... 

zain verbeac centratzen du iracurlea esanez mezua doala buruz dei bat zeina ez den ondio completatu edo especificatu, ezen dagoela dei bat. Zeina guero completatzen da honela 

Deia zuhurtziarako

Nire pensamentua edo interpretationea ¿othe da total subjectivoa soilic duena valio tzat nire cerebroa? Nic ustez ez. Esquertuco nuque balego baten baten contraargudioric contra nic dudana defenditzen.

¿Izan ahal da hobea, informativoqui?

 Gaur ez naiz arico buruz lexicoa aurquitzen duguna an Elhuyar hizteguia, nola ari izan naiz aurreco egunetan. Gaurcoa beraz ez da buruz lexicoa eta ezta buruz orthographia zeinac biac -lexicoa eta ortographia- duten euren importantzia indudablea, bai euscaraz nola an edozein hizcuntza. 

Gaurco commentario izango da buruz hitzen ordena an phrasea edo syntaxia. Nahi dut ere marcatu aurretiaz ze conceptu bat da izatea correctua edo incorrectua eta beste conceptu differentea da izatea mezu bat yago communicativoa edo izatea hori mezua gutiago communicativoa nahizta bi auquerac -communicativoagoa edo gutiago communicativoa- izan, diodan lez, biac correctuac BAINA bat izatea hobea communicativoqui ze beste auquerea. 

Halan dugu iracurten gaur an oinoharra on ETB1eco eguerdico informativoac ondocoa (buruz Nafarroaco parlamentua) 

Parlamentuan sartzeko saiakera 

 

hori goico mezua ulertua ahal izateco difficultateric duen euscaldunic, seguru, ez dugu aurquituco nehor zeren da osotoro diaphanoa an bere gardentasuna. Baina -BAINA- horregatio hobetu ahal da hori mezua communicativoqui, redactaturic honela. Ea zer deritxozun iracurle zuc. 

Saiakerea sartzeko parlamentuan 

edo baita

Saiakera sartzeko parlamentuan 

¿Zelan duzu zuc iracurle sentitzen hori gorabeherea diodana? ¿Othe da auquera bat yago communicativoa ze bestea zuretzat?

Desconfiantzaz consultaturic Elhuyar hizteguia

 Nola nic izquiriatu dut ki euscaldun relevante bat eta mezuan erabili dut euscaraz discordante hitza zein da amancommun hitza euscaraz eta gazteleraz (eta frantzesez eta inglesez, ...), nola beste hitz international amancommun asco nahi izan dut jaquin nola dakarren hori discordante verbea behar da esan euscaraz. Joan nahiz bai ki hiztegui hori, hori bai desconfiantzaz, ustez proposatuco du barbaritate handi irreala. Eta hori da dudana aurquitu: barbaritate handi irreala eta gainera inimaginablea. Beherago zeuc juzcatu zeure cabuz.

Dakarrena da tzat gaztelerazco discordante hitza ondocoa Elhuyarrec

discordante

1 adj. desberdin, kontrako, bat ez datorren(a)

 

Ikusiric horiec 3 equivalentziac 

(desberdin, kontrako eta bat ez datorrena) 

etortzen zait pensamentura ze Elhuyarrec ba daqui arras ongui ze 

 

1) desberdin hitzac ez du esan nahi discordante 

eta baita Elhuyarrec ba daqui transparantequi 

 

2) ze kontrako erabiltean ez da adierazten discordante 

eta Elhuyarrec ere ba daqui total osotoro eta ezein duda baric ze 

3) bat ez datorrena horrec ez du ezta adierazten discordante conceptua. 

Escatzen dut ondorioz ki Elhuyar ondrautasun guehiago, eta izan dadin yago zientifico. Edo bestela ratifica dadin an bere 3 affirmationeac, orienta gaitezen gu euscaldunoc bere maremagnum lexicalean.

Blasphemia lexicala (edo blasphemiac?) an Elhuyar hizteguia

Lagun bati commentaturic zer dakarren Elhuyar hizteguiac jaquiteco nola den esaten gaztelerazco inexpresivo verbea euscaraz

inexpresivo, -a

1 adj. espresio(rik) gabe(ko), adierazkortasun(ik) gabe(ko), bizitasun(ik) gabe(ko); hits

rostro inexpresivo: espresiorik gabeko aurpegia

 

Ipini deust ondocoa:

Jokatuko neuke Amurizak "inespresiboa" errebindikatuko leukela. Eta errealistak izanda, [eta eguiazaleak, utziric bazter inventuac] segurutik berori da aukera onena. 

 

"Hits"proposatzea adiera hori emateko blasfemio hutsa da, aberrazino garbia. 

 

Elhuyar Hiztegian ageri diren astakeria guztien zensoa egin behar badozu, zati baterako lana badozu. 

 

Nire lagunac niri ezartzen badeust ere lan indeterminatu hori, nic diot ze lan hori -inorc eguitecotan- behar luqueela eguin Elhuyar berac, eguinez bidenabar autocritica poxi bat bedere.

independencia/soberanía (behintzat gaztelaniaz) ez dira synonymo -nahiz Elhuyar-

 Nengoela iracurten propagandea on EH Bildu aurquitu naiz kin hau verbea 

burujabetza 

eta nola ez nengoen ziur zein conceptu politicori zen referitzen dut consultatu badaezpada Elhuyar hizteguia. Hor dio Elhuyarrec ze berujatzea hitza da gaztelaniaz 

independencia, soberanía 

independencia

1 s.f. independentzia, burujabetasun, mendekotasunik/menpekotasunik ez(a); askatasun; eskukotasun; birjabetasun

siempre he admirado la independencia con que mi madre toma sus decisiones: miresgarria iruditu izan zait beti gure amak erabakiak hartzeko duen mendekotasunik eza

mi sueldo me da independencia suficiente para ir de vacaciones cuando quiera: soldatak nahikoa askatasun ematen dit nahi dudanean oporretan joateko

2 s.f. (Pol.) independentzia

Argentina consiguió la independencia en 1816: Argentinak 1816an lortu zuen independentzia

 

harritu naiz eta jarri desconforme zeren (behintzat gaztelaniaz) ez dira bi verba horiec -independencia eta soberanía- synonymo eta elkarren trucagarri. Edozein politicoc zeinac asco ez daquien ere ba daqui gutienic hori.

Beguiraturic orain ostera, nola da gaztelarazco independencia verbea euscaraz dakar independentzia eta baita burujabetasuna, baina ez dakar burujabetza. 

¿Non dago Elhuyar hizteguiaren reversibitatea?

Joanic orain berriro ki Elhuyar hizteguia consultatzeco gaztelerazco soberanía hitza nola da euscaraz  dugu ikusten ondocoa ezen da euscaraz

subiranotasun, burujabetza 

soberanía

1 s.f. subiranotasun, burujabetza; birjabetasun

Uzten nauelaric Elhuyarrec asqui zalantzaca, balantzaca eta groggy uzten dut gaurcoz zapart seguitzea. Errezpetua mesedez Elhuyar tzat gu euscaldunoc eta ez horrenbeste nahaste.

Titularra hobetua edo aitzitic yago zurrunbilatua

Dut iracurri hau titularra (Gara eguncaria, zapatua 24 otsaila 2024, 16 or) 

(https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2024-02-24/hemeroteca_articles/ertzaintzak-istiluetarako-duen-protokoloa-ikusi-nahi-du-eh-bilduk)

Ertzaintzak istiluetarako duen protokoloa ikusi nahi du EH Bilduk 

ustez nic ze hori goico titularra ahal da hobetu informativoqui dut ipintzen beste modu hontara 

EH Bilduk nahi du ikusi protokoloa zein duen Ertzantzak istiluetarako 

Nahizta niretzat nic ipini auquera syntacticoa da hobea informativoqui/communicativoqui, izan lei beste batzuentzat ez izatea holan. Baldin bakoitzac esan baleza berea izango litzaque euscalzaleon interrelationea hobea eta mesedeco gu oraingo euscaldunac eta ere ethorquizunecoac. Aguer ditzagun ba gure aburuac -alde edo contra- mesedez gu.

Redactatzean periodisticoqui behar da calitate -informativo- hobea

 Dugu iracurten (an Gara, eguena 22 otsaila 2024, 24 or) ondoco titularra 

Bozak galdu dituzten dinastia politikoek Gobernua partekatzeko akordioa sinatu dute

(Gara, Islamabad) 

Baina hori goico titularra da informativoqui hobeto redactatua honela (ezein duda baric) 

Bozak galdu dituzten dinastia politikoek sinatu dute akordioa partekatzeko Gobernua 

Diodanaz conforme ez dagoqueena esan eta explica beza zergatic.

Expressatua edo personalqui edo periodisticoqui

 Noiz persona bat da expressatzen personalqui eta gainera informalqui izaten ohi da mezua gutiago exigentea. Baina noiz mezua da an mass media, esan nahi bait da periodisticoa orduan mezua da yago exigentea. Goico differentzia hori hobequi explicatzeco ekarrico dugu hona blogera exemplu bat reala (personala, ganic A. A.) eta guero exemplu hypothetico nic asmatua adierazteco nola beharco zuqueen izan periodisticoqui.

Delaco A. A.-c esan du buruz zinema mundua ondocoa, aguertuz bere aburu personala 

"Euskal ekoizpenaz gainera, nazioarteko zinema euskaratzea beharrezkoa da" 

Nic hor goico mezuaz ez daucat esatecoric (ez txalotzeco, ez criticatzeco) ezer zeren hori esaldia da expressatua an eremu personala. 

Baina hori esandi berbera beharco balitz expressatu an mass media esateraco eguncari batean beharco luquete journalistec ipino honelatsu

Euskal ekoizpenaz gainera, beharrezkoa da euskaratzea nazioarteko zinema

Ala ¿ez al da horren evidentea "nic dudana ikusten", total evidentea?

Iracurriric an ETB1eco informativoac gaur (baricua 16 otsaila 2024) ondoco oinoharra 

Ez da epaiketarik egin

 

nago ni ze ipini ahal zen hori oinoharra -hobetua communicativoqui- beste modu (redactivo) hontara 

Ez da egin epaiketarik  

Niri iruditzen zaidana osotoro evidentea ¿ez othe da baina horren evidentea? ETBco professionalec ¿othe dute pensatzen, reflexionatzen edo comentatzen gain honelaco auquera syntactico differenteac?, zeintzu diren 2ac totalqui correctuac grammaticalqui baina ez direnac 2ac berdin an nivel communicativo edo informativoa. 

An ETBco informativoac behar dutena da preferentequi -ahalaz- informatu.

Ez dut izan nahi iracurri euscarazcoa -izanic escura, 2 auquerac-, baizic erdarazcoa.

Gaur goizean -eguena 15 otsaila 2024- eguin deuste an Galdakaoco hospitala colonoscopia non hortaraco nauten sedatu naguien sufritu eta sentitu gutiago. Ostean entregatu deuste folio bat izquiriatua bilinguequi 2 columnatan. Ezquerrean euscaraz eta an escuin partea gaztelaniaz. 

Hasi naiz, principioz, kin euscarazco auquerea, hasten dela honela 

1. Proba lasaigarriak emanda egin denez, ... 

¿Ez al litzaquen arguiagoa redactatu izan balitz siqueran beste honela?

1. Proba -niretzat, aprobea- egin denez emanda lasaigarriak, ...

Baina nola nic ez dut ulertu zer dioen horrec textuan pasatu naiz berehala ki alboco gaztelaniazco auquerea, dioela 

1. Debido a que la prueba ha sido realizada con sedación, ...

Eta hemen -an erdarazco textua- nola ez dudan izan ezein arazoric eta ezta problemaric ulertzeco seguitu dut beste guztia iracurriz gaztelaniaz, bazter utziric euscarazco versionea tamalez baina amorez realitate casu hontan personala eta ere tarte temporala neucana. 

Curiositatea izan dut guero nengoela jada, an etxea, nola dakarquen Elhuyar-ec sedante hitz erdarazcoa. Hara hori hitza an Elhuyar 

sedante

1 adj./s. lasaigarri, baregarri, eztigarri, emagarri

baño de burbujas con masaje sedante: burbuila-bainua eta masaje lasaigarria

2 s.m. (Med.) lasaigarri, lasaitzaile

administrar sedantes: lasaigarriak eman

este sedante te calmará los nervios: lasaigarri honek nerbioak ematuko dizkizu 

 

Beraz, galdetzen dut nic ea ¿huts horren responsablea -azquen responsablea bederen- den Osakidetza edo den rebotez eta eguiazqui Elhuyar bera  zeren du edan eta du edaten Osakidetzac (Osakidetzaco itzultzaile proffesionalac) beste ascoc lez an Elhuyarren ur lexicala zeren bait da orduan responsablea Elhuyar bera kin bere hizteguia izanic sorburua on huts lexical hori eta beste ascoren? 

Hor an euscarazco textua ikusi ahal dira 2 problema behar direnac solucionatu: 

 

1) problema lexicala (casu emanez ere ki Elhuyar hizteguia) 

eta ere

2) problema syntacticoa, ondo redactatzearena

Distantzia differenteac kin mesede ere differenteac

 Gaur nahi dut batetic comparatu eta bestetic alderatu bi auquera differente, bat da erabiltea edo ez automovilean GPSa edo navegadorea eta bestea an gure blogeco arlo yago propioa ea ahal den ala ez  erabili edo ez (redactatzeracoan euscaraz) recurso prepositivoac edo ez erabili auquera prepositivoa.

Esateraco kin auquera erabilteco navegadorea noiz noan ni tik Lequeitio non bizi naizen ki Marquina alboco uria (14 bat km), ez dut erabili inoiz orain arte GPSric, nahizta ba dituen (ez soil, dituzquen)  honaco distantzia txiquian ere bere avantailac.

Ostera, noiz joan ohi naizen urthe guztietan ki Grecia kin autoa (4 eguneco bidea) bethi dut erabilten GPSa. Zeren zait mesede handico laguntasuna.

Mintzatuz orain buruz convenentzia erabilteco redactatzeracoan euscaraz recurso prepositivoac nahi dut esan ze horrec dakarren mesedea da batzutan handiagoa ze beste momentu batzutan (nola erabilteracoan GPSa kin distantzia km gutico edo handiagoac). Halan, gaur prensan ikusirico 2 exemplu ipinico dituc hemen blogean ikus daigun ze dakarten mesedea da batzutan handiagoa ze bestetan. Hara,  

Bere bidea zabalduz, Altuna-Martijarena goxatu du Javier Zabalak Tolosan. 

edo 

... an Tolosa.

edo beste exemplu hau non ikusi ahal da dela mesedea handiagoa erabiliric particula prepositivoa 

Teilatutik erorita, 47 urteko langile bat hil da Durangoko Fundiciones Fundabarrin. 

edo 

... hil da an Durangoko Fundiciones Fundabarri. 

Mesedea dakarkiguna horrec recursoac aplicaturic hemen an 2. exemplua da nabarmenqui ascoz handiagoa zeren avisatzen gaitu 32 spacio lehenagotic ipinico duela non (Fundabarri-n). 

 

Besteric litzaque discutitzea ea hori recursoa den ala ez den zileguia erabiltea euscaraz (argudiaturic horregatio zergatic) edo besteric litzaque ostera ukaketzea inukagarria ezen recurso horrec lekarquen  meseda da galanta tzat iracurlea eta ere -uste duquet- tzat euscara, tzat hori ente conceptual eta inhumanoa.

Zembateco ona da ¿grammaticalqui?, eta ¿communicativoqui?

 Ikusi dut an internet bi auquera syntactico differente tzat eman informatione berbera. 

Batac dio (subraiatua da nirea)

Altunak ez du bihar Tolosan jokatuko 

eta beste auquera syntacticoac, kin informatione berbera ere, ostea dio (subraiatua, nirea)

Altunak ez du jokatuko bihar Tolosan 

Dudaric ez da ze auquera syntactico, redactivo, horiec dira biac osoqui eta totalqui correctuac grammaticalqui, gaberic ezein atxaquia. Ostera, 2 auquerac ez dute gradu communicativo berbera, delaric ondorioz bat hobea an gradu communicativoa eta bestea aitzitic gutiago communicativoa.

Behintzat theoricoqui ¿othe da eguia eta admisiblea, diodana?

 Iracurri dugu an pancartea on tractore bat doana manifistationean alde laborarien demandac

Gure lanetik 

bizi nahi dugu! 

Contua da ze nic uste dut eta sentitzen dut ze hori revindicationea hobeto legoque -communicativoqui- honetara 

Gure lanetik 

nahi dugu bizi! 

Ez da horregatio cambio transcendentala baina ¿othe nago ni zuzen, behintzat theoreticoqui? 

¿Zer uste daroa lehenagoco Kepa delacoac edo edozein bestec?

Hizcuntza batetic bestera ¿edo viceversa?

 Iracurtzen dugu (an Gara eguncaria, eguena 8 otsaila 2024) 

lehen orrian 

"Harrigarria da XXI. mendean sorgin ehiza hauek existitzea" 

eta barruco orrian dakar hau ondoco titulua erdaraz

"Es sorprendente que en el siglo XXI sigan existiendo estas cazas de brujas"

 

Mezu biac ez dira equivalenteac, ez cantitatez eta ezta syntacticoqui. Pensa lei ze versione originala izan ahal da euscarazcoa, lehenengoa. Baina hori, ez dira equivalenteac ez cantitate informativoz eta ezta erabiliz structura syntactico bera. 

Hobeto bai ¿ezta?, communicativoqui. SVO

 Uste izatecoa da ze (an informativoac te ETB1, nola an edozein medio te mass media) oinoharretaco textuac ematen dira pensaturic racionalqui edo jaquinaren gainean, eta ez ostera nolanahi eta aloloco. 

Bada, iracurri dut gaur -pozgarriqui- ondoco oinoharra (kin SVO structura syntacticoa). Hauxe da agurtu (an informatione footbollisticoa) 

Anoetak izango du azken hitza

Diot guzti hau zeren "normalean" erebili ohi da structura syntactico SOV ordez nola gaurcoan SVO. Zein oinohar hori guenuqueen ircurrico beste honela (an SOV structura syntacticoa).

Anoetak azken hitza izango du 

Nic ez dut dudaric zein mezu den claruagoa tzat edozein iracurle.

Redactoreac (zeinac dira professionalac, beraz hortaracoxe pagatuac kin diru publicoa) te ETB al dira ari ohartuqui an honelaco affaira syntacticoac zeintzuc duten baldintzatzen erraztasuna iracurtzeco textua iracurleac. Behar luque horrec izan ihardun conscientea. Hala bedi.

Behar dugu aurquitu derrigorrez solutione asqui ona tzat phrase comparativoac euscaraz

 Ikusten dut ze gaurco nire titulua da luzezcoa baina esango nuque valecoa ere, nire ustez. 

Da gaurcoa, verba eguiteco buruz phrase comparativoac euscaraz zeinac eguiten ohi dira generalean edo ia absolutoan kin "baino". 

Halan gaur iracurri ahal da (an Gara, 04-02-2024, 8 or., ganic Euskalmeteco metereologoa) hauxe titularra 

(https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240204/klima-aldaketaz-egindako-iragarpen-ezkorrenean-baino-okerrago-gaude)

"Klima aldaketaz eginikako iragarpen ezkorrenean baino okerrago gaude"

Ni nago (eta espero dut ere guehienac) ze horrec mezuac esan gura du ondocoa 

Okerrego gaude ze ...

¿Hobetzen al da kin ordena differentea? mezua / titularra

 Iracurtzen dut hau titularra (an Argia astecaria, 28-01-2024, 12 or.) 

Israelen kolonizazioa 

ezin daiteke ulertu 

mapa hidraulikoari 

begira jarri gabe 

Nic dadintzat ulertu hobeto, mesedez iracurlea, euscal iracurlea ipinten nuque beste honela 

Ezin daiteke ulertu 

Israelen kolonizazioa 

jarri gabe begira 

mapa hidraulikoari

Fiteago ulertzeco, dioena: redactatu differente

 Honec titularrac 

Udalatx, ura eta atxa 

dakar hau subtitulua 

Abenduan estreinatu zuten Udalatx mendia balioan jarri nahi duen filma 

Nola iruditzen zait niri hori subtitulua dela aguitz ulertzeco zaila, dut nic remodelatzen uste dudala dut hobetzen ulergarritasuna mesedez iracurlea. Hara ba hemen ondoren hori hobecuntzea 

 

Abenduan estreinatu zuten filma zeinarekin nahi dute jarri balioan Udalatx  mendia 

Nago ze subtitular berri hau da hobea, communicativoqui. Hobea tzat edozein euscaldun iracurle.

Erantzun berantiar eta (¿lar explicitoa?) ganic Berria eguncaria

 Nola gaur dudana izquiriatuco da luzezcoa eta minimoqui complicatua dut zathituco 4 parthetan. 1), 2), 3), 4) dadintzat ulertu hobequi dimensitiona globalean. Ikusico da ere azquenean ez dagoela intercommunicatione handiric (edo deusic?) arten ikuspuntu differenteac an euscararen inguruco mundua, euscalzaleac. Tamalez, nahiz hori den revindicatzen dena continuoqui. 

1) Berriaren mezua ki actionistac (an maiatza 2023) 

2) Nire erantzuna ki Berria (an 23 maiatza 2023) 

3) Esquea niri -aldendu bait zaieque- zer nuen bidali maiatzean (an urtarrila 2024) 

4) Erantzuna ganic Berriac azquenic niri (an 22 urtarrila 2024) 

1) 

Berriac actionistei bidalitaco mezua  

Urtero legez, iritsi da kontuak emateko garaia, eta dei egin nahi dizugu 2023ko ekainaren 3an egingo den Akziodunen Batzarrean parte har dezazun. Gutun honen atzealdean, Akziodunen Ohiko Batzarraren deialdia doakizu. Ahalik eta parte hartze handiena izateko, batzarra 2023ko ekainaren 3an egingo da, goizeko hamarretan hasita, bigarren deialdian. Batzarrera sartzeko, beharrezkoa da gutun hau aurkeztea.

2) (nire mezua ki Berria eguncaria)

Urtero legez, iritsi da garaia kontuak emateko, eta dei eguin nahi dizugu har dezazun parte egingo den Akziodunen Batzarrean 2023ko ekainaren 3an. Gutun honen atzealdean, doakizu deialdia te Akziodunen Ohiko Batzarra. Izateko ahalik-eta parte hartze handiena, batzarra eguingo da 2023ko ekainaren 3an, hasita goizeko hamarretan, bigarren deialdian. Sartzeko batzarrera, beharrezkoa da aurkeztea gutun hau.

3) 

Dirudienez nola aldendu zaien nire mezu jada bidalia -maiatzean- escatzen zait bidaltzea berriro bidali nuena jada (an urtarrila 2024). 

Bidalia diet orain berriro bidali niena maiatzean 2023 (an 19 urtarrila 2024).

4) Erantzun dit bai Berriac AZQUENEAN (gaur 22 urtarrila 2024), iragan ostean 8 hil (maitzetik urtarrilera). Diostela: 

Egun on Erramun

Jaso dugu zure mezua.

Aipatzen duzun testua BERRIAko euskara taldeak zuzenduta dago eta haien irizpideen arabera idazten dugu hemen.

Eskerrik asko zure komentarioagatik

Ontsa izan

Mikel 

Hor dago bada Berria eguncariaren erantzuna, ganic Mikel Arrieta Garmendia. 

¿Othe da hori goico erantzuna -esquer emaite ta guzti ki nire commentarioa ¿nauelaric animatzen berriz bidaltzen diedan ocurritzen zaidana?- othe da baina Berriaren erantzuna valecoa eta presentablea publicoqui? 

¿Ez othe da eguiaz gure nivel intercommunicativoa horren nivel apalecoa? ¿Ez othe da erantzun lar laconicoa baldin nahi ba da aitzinatu eta animatu guztion artean, nola revindicatzena, euscaraguintza?

Mezu berbera an bi modu differente

 Esaten du Arnaldo Otegi-c (Gara eguncaria, baricua 19 urtarrila 2024, an lehen orrialdea)

Nos detuvieron para que no acabase la lucha armada 

Nos detuvieron para que ... 

Esaten du ere Arnaldo Otegi-c (Gara eguncaria, baricua 19 urtarrila 2024, 4 or)

Borroka armatua ez desagertzeko atxilotu gintuzten 

Borroka armatua ez desagertzeko ...

¿Zein auquera da hobea, informativoqui?

 Joan naizela ambulatoriora ikusi dut an pantalla ondoco informationea 

Bezeroak atenditzeko eremua 

nic ostera ipinico nuque 

Eremua atenditzeko klienteak 

Zein, 2 auquera horietaric, du euscaldunac ulertzen hobeto?

¿Othe da -othe litzaque- mesedeco?

 Dut iracurtzen ondocoa an ETBco informativoac 

Gerra Yemenen 

baina hori mezua baldin expresatzen baguendu prepositivoqui, ipintzen ahal litzaque ere honela 

Gerra an Yemen

Auquera prepositivoco moduac mesedea lekarquio ki iracurlea.¿ala ez?

Honec critiqueac dauca importantzia daucan bestecoa

 Dut iracurten hau titulua an gaurco prensa (Gara, 12 urtarrila 2024, 14 or)

Plastiko pinporten lege berriak itsas garraioa arautzea nahi dute 

nola iruditzen zait ze hori titularra hobetu ahal da mesedez iracurlea, nic ipinten dut beste honelaxe 

Nahi dute ze plastiko pinporten lege berriak arautzea itsas garraioa

Auquera syntactico hobea ¿ezta?

 Batzutan sintitzen dut, observatuz detaille txique batzuc ere, ze euscararen syntaxia izquirioz ari da muguitzen "gure syntaxia" directione hobean. Hola "ikusi" dut ere ikusiric ondoco titularra an ETBco informativoac. Hemen hori -niretzat zorioneco- titularra. 

Berandu baina heldu da elurra  

zeren hori goico titularra izan ahal zen ere beste modu -syntactico- honetara 

Berandu baina elurra heldu da 

Ba goaz, diot nic, avantzatuz bide edo directione hobean. ¿Ez al da ba 2. auquerea hobea, communicativoqui?

¿Othe da -¿evidentequi?- hobea hau auquera syntacticoa?

 Dugu iracurten ondoco titularra (an Gara, lehenengo orria, martitzena 2 urtarrila 2024) 

 

EZLN-k 30. urteurrena ospatu du jabetza herriarena izan behar dela esanez eta herrien autogobernua aldarrikatuz 

ustez nic ze titular hori (zein dagoen bestalde emana correctuqui grammaticalqui) ahal da hobetu informativoqui edo communicativoqui erabiliz beste auquera syntactico bat -zein dagoen gure escu-. Esateraco ondoco hau 

 

EZLN-k 30. urteurrena ospatu du esanez (...) eta aldarrikatuz (...)  

edo ezarriz osoqui informatione guztia, holan 

 

EZLN-k 30. urteurrena ospatu du esanez jabetza herriarena izan behar dela eta aldarrikatuz herrien autogobernua 

 

Niretzat da evidentea ze auquerea zein dut nic apportatzen -zein erabili ahal du edozeinec baina batez ere direnac professionac an journalismoa- da hobea communicativoqui, tzat iracurlea. 

 Baten batec uste balu contracoa erregutuco nioque aguer ditzan bere arrazoinac ez erabilteco hori auquera syntacticoa.