Friday, October 04, 2024

Lagun batec igorri deustanari nire ihardespena

 Lagun estimatu batec igorri deust ondocoa 

Jone Makazaga: 

"Publiko zabalagoaren eta latinezko poema klasikoen artean zubiak eraikitzea lortu dugula uste dut" 


Nic lagunari arrapostuz ihardetsi deutsot kin ondocoa 

Jone Makazaga: 

"Uste dut lortu dugula eraikitzea zubiak arten publiko zabalagoa eta latinezko poema klasikoak"

Sunday, September 29, 2024

Mesede handia on guidoia, behintzat batzutan

 Dugu iracurtzen hau titulua (an Gara, domequea 29 iraila 2024, 6 or) 

Nasrallahren heriotzak fase berri batean sartu du sutan den eskualdea 


Iracurleac galdetu ahal du ¿noren heriotzea? Nasrallahren heriotzea.

Baina claruago ez al da scribitzea 

Nasrallah-ren heriotzak ... 

ecen 

Nasrallah-ren (edo Nasrallah-en) heriotzak fase berri batean sartu du sutan den eskualdea

Saturday, September 28, 2024

Nic nahiago, mesedez ulertu hobeto mezua on titularra

 Nahizta dugun iracurtzen hau titulua (Gara, zapatua 28 iraila 2024, 3 or)

Patronalari eta sindikatuei gutxieneko soldata negoziatzeko deia egin die Torresek 

 

nic nahiago nuque beheco titular alternativoa, mesedez ulertu hobeto mezua. Hara,

Torres-ek deia egin die patronalari eta sindikatuei negoziatzeko gutxieneko soldata (soldatea)

Tuesday, September 24, 2024

Desphase lexical mendetacoa

  Azquen aldion ari naiz iracurtzen berriro liburua on Ioannes Leiçarraga (1571) republicatua oraintsuqui hac Josu Lavin. Aurquitu naiz kin ze dio liburuac momentu batean ze 

apostoluen incredulitatea 

ikussi dut, comprobatzeco, an Elhuyar hizteguia zer dakarren gaztelaniazco incredulidad verbea. Hara hemen Elhuyarren informationea gain termino lexical hori 

incredulidad


2 s.f. (Rel.) sinesgogortasun, fedegabetasun, sinesgabezia

 

 Ondorioz segun Elhuyar adierazteco 

apostoluen incredulitatea 

Leiçarragac (1571) ba zituen escura hiru auquera hauec 

apostoluen sinesgogortasuna 

edo 

apostoluen fedegabetasuna 

edo 

apostoluen sinesgabezia

 

 Nic ikusten dut an guzti hau desphase lexical mendetacoa. ¿Noiz hasi behar dugu eguiten autocritica minimun poxi bat? 


Sinesgogortasuna ez da incredulitatea, ¿ala bai da?

Fedegabetasuna ez da incredulitatea, ¿ala bai da?

Sinesgabezia ez da incredulitatea, ¿ala bai da?

 

Saturday, September 21, 2024

Dauca ala ez dauca honec structureac handicap informativoa?

 Iracurriric hau titularra an Gara eguncaria (zapatua 21 iraila 2024, 17 or) 

Altxa Burua, mugikorra erabiltzeko adina atzeratzeko herri-ekimena 

eta ere ikusiric an eguncari bere dathorrela hori informationea erdaraz honela (an lehen orria)

Altxa Burua, iniciativa que busca ...  

 

iruditzen zait ze euscarazco versionearen structura syntacticoac ba dauca handicap informativoa eta ondorioz beher litzaque topatu solutione alternativoa ki hori handicapa. 

Esateraco, beste passibleen artean, hau 

Altxa Burua, herri-ekimena atzeratzeko adina erabiltzeko mugikorra 

 

Bakoitzac apporta daigun ahal duguna, alde edo contra. 

Thursday, September 19, 2024

Jada prest guengozque eta enfocatuac hartzeco informatione relevantea

 Dugu iracurtzen hau titularra (an Gara eguncaria, eguena 19/09/2024, 5 or) 

Hiru proiektu eta goi-tentsioko linea bat baztertu ditu Arabako Aldundiak 

noiz ze hori titularra hasi izan balitz 

Arabako Aldundiak baztertu ditu ... 

edo 

Arabako Aldundiak ditu baztertu ...

gu gengozque, iracurlea legoque prest eta enfocatua hartzeco hobeto informationea. 


Harrigarriqui (edo ez hain harrigarriqui) ikusten dugu barruco horrietan, an 22, honcoa 

Eskoziako  Gobernuak adierazi du ... 

edo osoric titulua 

Eskoziako Gobernuak adierazi du independentzia dela "azken helmuga", erreferenduma egin eta hamar urtera

Thursday, September 12, 2024

Egoqui bai grammaticalqui baina baita lar desegoqui informativoqui

 Dugu iracurri ahal gaur an Gara eguncarico lehen orria ( Gara, eguena 12 iraila 2024).  


Getxon haserrea piztu du Irurak Bat jauregitxoa, Udalak babesturikoa eta 1845ekoa, eraitsi izanak.Eta sumindura hareagotu egin da EAJko eledun Inaxio Uriartek eraikina eraitsi zuen luxuzko etxebizitzen kooperatiban parte hartu izana ezkutatu zuela jakin ostean. 


Eretxiric 2. parte hori da lar labyrinthicoa ulertu ahal izaiteco, nic nuque "hobetuco" redactionea honetara, izan dadin hori phrasea yago digeriblea tzat edozein iracurle euscaldun. 

Eta sumindura hareagotu egin da ostean jakin ze  EAJko eledun Inaxio Uriartek ezkutatu zuela parte hartu izana eraikina eraitsi zuen luxuzko etxebizitzen kooperatiban.

Wednesday, September 11, 2024

Pozten naiz zeren doa behintzat directione onean

 EIZIE-k organizatzen du cursilloa buruz nola redactatu euscaraz yago informativoqui. Ni pozten naiz zatio helburu hori den plazaratzen.

Hau ondocoa da dioena

Irailaren 24an, 16:30ean. Irakaslea: Amaia Lasheras.


Helburua: Euskarazko hitz-ordenaren inguruan, badira oso orokortuta dauden ideia batzuk: «aditza beti bukaeran», «euskaraz bukaeran ematen dira ideiarik garrantzitsuenak», «ez hasi inoiz esaldi bat aditz batekin»... Ikastaro honetan, mito horiek baztertu, eta funtzio informatiboak ardatz hartzen dituen eredua azaltzen saiatuko gara.

Irakaslea: Amaia Lasheras


Nic edozelan ere azquen phrasea redactatuco nuque beste hontara 

Ikastaro honetan, mito horiek baztertu, eta saiatuko gara azaltzen eredua zeinak hartzen duen ardatz funtzio informatiboa. .

Saturday, September 07, 2024

Auquera possible guehiago ere bada redactatzeco

 Dugu iracurtzen ondoco titularra (an Gara, zapatua 7 iraila 2024, 17 or) 

Senegalen lanean ziharduen Bermeoko arrantzale bat hil da 


Nago ni ze an hor goico titularra informatione principala da ze hil dela norbait kin guero a posteriori nahi diren complementuac. Halan ze nic hori goico titularra (zeina da totalki correctua, hori bai) redactatzen nuque honela, mesedez iracurlea, informationea.

Hil da Bermeoko arrantzalea bat ziharduena lanean Senegalen 

edo 

Hil da Bermeoko arrantzale bat ziharduena lanean an Senegal

Sunday, September 01, 2024

Prepositioneen claritate informativo seculacoa

Dugula iracurtzen hau titularra (Gara, domequea 1 iraila 2024, 30 or) 

Arrakasta olinpikoa alpinista frantziarrentzat K2 mendian 

hor titularrean informatzen zaigu izan dela arrakasta olinpikoa eta espicificatzen da norentzat da hori arrakasta olinpikoa eta ere non izan den. 

Baldin hori informationea redactatzen baguendu kin prepositionean guerantzen ahal litzaque honelatsu titularra

Arrakasta olinpikoa tzat alpinista frantziarrak an K2 mendia 

Hara, zelaco claritate informativoa hartzen luqueen horrela titularrac.

Wednesday, August 28, 2024

Comparaquetea arten 2 titulu, non mezua batean da ulertzen hobeto ze bestean

 An Gara eguncaria nola noticia principal dugu iracurtzen gaur (eguaztean 28 agorrila 2024) 

Izagirre reivindica La Cumbre en recuerdo a las víctimas del Estado 

aitzitic an barruco 11. orria dugu iracurtzen beste hau euscaraz 

La Cumbrek Estatuaren biktimen gunea izan behar duela gogoratzen du Izagirrek 


Zait ethorten orain gogora ze seguruenez baita edozeinentzat da hobeto ulertzen titulu bat ze bestea. 

 

Galdetu nahi dut ere zergatic Gara-c ez du hasi hori euscarazco titulua hontara 

Izagirrek du gogoratu ze ... 


Bestetic ere zait iraditzen dutela indar informativo differentea 

Izagirrek du gogoratu ze ... 

eta 

Izagirrek du reivindicatu (erreibindikatu?) ze ...

Monday, August 26, 2024

Possibilitate total reala, evidentequi

 Dugu iracurtzen an Gara eguncaria (astelehena 26 agorrila 2024, 19 or) hau titularra 

Altunaren gose asegaitza menderatzea lortu dute Unai Lasok eta Ander Imazek

hori goico titularra baina, nahi izatera, ipini ahal da -redactatu ahal da-  ere honetara 

Unai Lasok eta Ander Imazek lortu dute menderatzea Altunaren gose asegaitza

edo ere auqueran

Unai Lasok eta Ander Imazek lortu dute menderatzea gose asegaitza on Altuna


Friday, August 23, 2024

Behintzat batzutan da esquertzecoa asco

 Gogoratzen naiz ze nuela iraccurri an informativoac on ETB1 ze hil zirela Alpeetan bi giputz, justuqui

Mont Blancen 

baina dut gaur iracurten an prensa izquiriatua ostera ondocoa ezen accidente hori izan zela 

Mont Blanc-en

Hemen titular osoa (Gara, baricua 23 agorrila 2024, 10 or) 

Oiartzun, Lezo eta Usurbil goibel, Mont Blanc-en hildako herritarrengatic 


Behintzat batzutan da esquertzecoa holaco laguntzac edo maculuac tzat iracurleac. Bai horixe, siqueran batzutan nola an oraingo exemplua.

Wednesday, August 21, 2024

¿Ez al da hobea eta ere convenigarriagoa?

Gaurco editoriala (Gara, eguaztena 21 agorrila 2024) da titulatzen honela 

Legeen helburua ez da askatasuna eragoztea 

 

ni nago -total ziur- ze hori goico titularra litzaque hobea edo tzat iracurlea yago convenientea ipini izan balitz redactatua honela 

Legeen helburua ez da eragoztea askatasuna 

Tuesday, August 13, 2024

Atzecoz-aurrera ere ba da possible. ¿Othe da baina bat hobea ze bestea, informativoqui?

 Dugu iracurten (an Gara, lehen orria, martitzena 13 agorrila 2024) hau titularra 

Ekialde Hurbilean bere presentzia indartu du Washingtonek 


Hori goico titularra txarto edo incorrectuqui izquiriatua edo redactatua dagoenic ez du inorc esango seguruenez, behintzat ez nic. Ez nathor ni hortara orain, ezen den correctua edo incorrectua hori titularra. 

Gogora ethorri zait nola nuen behin iracurri ganic Xabier Amuritza euscalzale relevantea ze euscarac du redactatzeco malgutasun syntactico handia ezen redactatu ahal da phrase bat -hemen orain titular bat- an modu syntactico differenteac direlaric horiec auquera differenteoc correctuac grammaticalqui. Halan, goico titular hori jarri ahal da ere (nahi bada) esateraco honelaxe 

Washingtonek indartu du bere presentzia Ekialde Hurbilean 

edo 

Washingtonek indartu du bere presentzia an Ekialde Hurbila. 

 

 Questionea da ea auquera redactivo 2ac diren -informativoqui- ranking berecoac an escala informativoa.

Ni hortara nenthorren.

Monday, August 12, 2024

¿Ez al da guezurra dioena ak Elhuyar hizteguiac?, behintzat puntualqui haimbat lar hitzetan.

 Batzuc dira dependenteac hain productuari, esateraco tabacoari edo beste. Esango nuque ze ni bai naizela dependente behintzat euscarari. Halan, noiz iracurri dudan gaztelaniaz hau titularra 

Tras la inacción internacional, Israel vuelve a extender el terror en Gaza

ethorri zait jaquinmina eta ere curiositatea zelan litzaque euscaraz "inacción" verbea eta jo dut ki Elhuyar hizteguia. Elhuyar-ec dakarrena tzat inacción de ondocoa 

inacción

1 s.f. gelditasun; geldotasun, moteltasun 

Hiru hitz proposaturico horietan euscaldun gutic hartuco luque valecotzat moteltasun hitza. Geldotasun hori ere ascorentzat ez da equivalente validoa seguru. Azquenic, lehenengoa gelditasu horrec ere ez daroa conceptua on inaccionea edo inaccioa. Hiru auquerac on Elhuyar dira amaitzen kin suffixua -tasun zeinac du adierazten conceptualizazioa, ez concrezioa. Beraz, ez duquete valio 3 auqueraoc (gelditasun, geldotasu eta moteltasun) ordezteco inacción.

Beguiraturic zer dakarren Elhuyarrec tzat acción dugu iracurten, 

acción


buena acción: ekintza ona

2 s.f. eragin

la acción perjudicial de ciertas drogas: droga batzuen eragin kaltegarria

3 s.f. (Cin./Lit.) ekintza

acción secundaria: bigarren mailako ekintza

4 s.f. (Econ.) [participación de capital] akzio

ha vendido todas sus acciones: bere akzio guztiak saldu ditu

5 s.f. (Fís.) akzio (akzio-erreakzioaren printzipioa terminoan)

6 s.f. (Der.) egintza

acción delictiva: delituzko egintza

7 s.f. (Der.) [proceso] akzio

Lexías

 
Nola ikusi ahal da hor behean (picaturic) ikusten dugu ze 

acción civil

Subentrada de:  acción

1 (Der.) akzio zibil 
 
acción civil esaten da aztza akzio zibila
Orduan ondorioz, diot nic, ze esan al litzaque inacción international an gure laneco exemplua 
inaccio (inakzio) internationala
 

Guzti honequin baina ez al du amaitu gure enteleguac poxi bat lar durduzatua? 

inacción internacional = inaccio inernationala
 

Saturday, August 10, 2024

¿Zeren gainean ari othe da hau titularra?

 Dut iracurten hau titularra (GAUR8, 10 agorrila 2024)

Hemingway Euskal Herriarekin lotzen duten hariak

Nic ez dut hor titular hortan ikusten ezelango incorrectioneric. Hori lehendabizitic. 

Dudana galdetzen tituluan da ea zertaz ari da hori titularra. Dudaric ez dago ze dioa buruz edo gain hariac, hari batzuc.Concretaruric guehiago horiec harioc. 

Ni edozelan be, mesedez iracurlea, hasico nintzaque hasieratic kin horiec harioc. Esateraco holan,

Hariak dutenak lotzen Hemingway kin Euskal Herria. 


Litzaque hori possibilitatea possibilitate differentea, eta niritzat hobea informativoqui, esan nahi bait da errazagoa tzat edozein iracurle euscaldun.

Jazarri verbearen significantza reala (eta ez pseudorreala), eta -nahitara eta irresponsablequi- desequilibrio lexical probocatua

 Iracurri dut gaur (zapatua 10 agorrila 2024) an Gara eguncaria 

An lehen orria 

GALek eta indar errepresiboek beti jazarri zuten "Txipi"

aitzitic an barruco 4 orria, hau da dudana iracurten 

"Txipi" siempre estivo perseguido por el GAL y las fuerzas represibas 


"Jazarri" verbua da berez erabilten den verbea an Iparraldea zeinaren significantzea esan ohi dugu behintzat an euscarra occidentala "aurre eguin".  

Baina generalqui an "euscara modernoa" verba asco dira aldrevesten eta ere significantzaz ere desequilibratzen eta ambiguoqui zurrumbilatzen, tamal handi eta penagarriz dutelaric holan sortzen imprecisioa an euscal iracurle "cuittadu" indefensoa. 


Consultaturic baina esateraco Elhuyar hizteguia iracurri daroagu (orain esango nuque zorionez) 

jazar


2 iz. aguacero, chaparrón 

baina consultaturic an Elhuyar atacar (zein ez da synonymo kin perseguir) eta embestir, dugu hau ondocoa iracurten 

atacar


nos atacaron de noche: gauez eraso ziguten

2 v.tr. [refutar, oponerse] borrokatu, eraso, kontra egin

siempre atacas sus propuestas porque le tienes envidia: inbidia diozulako egiten diezu beti kontra haren proposamenei

3 v.tr. kalte egin

el ácido ataca a la pintura: azidoak pinturari kalte egiten dio

4 v.tr. (Arm.) galkatu


Lejarreta atacó en las primeras rampas del puerto: Lejarretak mendatearen lehen aldapetan aurrera jo zuen


el alcohol ataca al hígado: alkoholak gibelari kalte egiten dio

7 v.tr. (Mús.) [una pieza, una nota] hasi, ekin

el tenor tomó aire antes de atacar a la última nota: tenorrak arnasa hartu zuen azken nota kantatzen hasi baino lehen 
 

eta  

embestir

1 v.intr./v.tr. eraso, oldartu, jotzera egin

el toro embiste con la cabeza baja: zezena burua makurtuta oldartzen da


Saturday, August 03, 2024

Exemplua on interrelazio lar guti effectivoa (edo total nuloa).

 Ethorri zitzaidan ki telephono movila mezua ze hil da Jose Antonio Aduriz academicoa (gaztego 4 urthe ze ni) zein berriac zioen eguin zuen lan handia gain euscal lexico mundua. 

Ouduan ni nola nago istesatua asco gain euscararen lexicoa eta contra daucagun purismo lexicala (oraingoa eta ere rebotez baita larramendianoa, nola garrantzia; harritzen nahu ze Euzkitzec ere erabitzen du delaco "euscal" verba hori). Sarthu nintzen bada commentariotan nuela izquiriatu ondocoa, galdetuz nahiric concretatu guehiago lana on Aduriz defuntu academicoa. Holan, 

Erramun Gerrikagoitia 

Jose Antonio Aduriz hil da, sentitzen dut. 

Antza (nic ez daquit) apportatu du buruz diot nic lexico modernoa . ¿Esan al du, criticatu al du ezer buruz Elhhuyar hizteguico huts garrafalac, inbarcagarriac? ¿Parte izan al da acaso an Elhuyar-co hizteguia? 

Sorpresivoqui nire galdereac izan du erantzunic baina ez zen erantzuna ki nic galdetutacoa. Harrigarria, osoro. 


Erramun Osa 

(ez daquigu ze erantzuna den personala edo nola daucan cargua an Academia. Behar luque arguitu hori) 

Erramun Gerrikagoitia lekuz kanpo habil, beti bezala. 

 

Nire ondoco erantzuna da ki mezu hori on Erraamun Osa, ondocoa 


Erramun Gerrikagoitia 

Ibiliric ni "beti bezala" lekuz kampo (¿Zein lekuz kampo baina?) esango nuque nic, Erramun Osa, ze normala datequeela erantzutea ki planteatu dena, eta ez bota airera norbere burrundadac. ¿Ala ez? 

Nahi baldin bada nolabaitco interrelationeric. 


Ea ba Erramun Osac botatzen duen zeozer minimoqui razonatua. Zain gagozque, ni behintzat. Ez, adioric.

Wednesday, July 10, 2024

Nekez ukatzecoa eta ere ¿inukagarria?

 Dudalaric iracurri lasaiqui ondoco hau titularra (Gara, eguaztena 10 uztaila 2024, 13 or) 

Mugimendu Feministak intentsitate altuko hiru sexu eraso salatu ditu 


seguituan ethorri zait gogora ze hori titularra -hori informationea- eman ahal da ere hontara 

Migumendu Feministak salatu ditu hiru sexu eraso intensitate altukoak 


¿Othe dira baina bi auquera syntactico biac berdin onac an ranking communicativoa?

Sunday, July 07, 2024

Zergatic ez? "an ..." prepositivoa, ordez "... -en" postpositivoa

 Batzutan izan ohi ditugu auquera differenteac gure escu menean. Hori ethorri zait gogora noiz dut iracurri ondoco titularra (an 7k supplementua,7 uztaila 2024, ganic Naia Azkuenaga Duran)

Egurra, arkitektura eta diseinua Egurtek-en 

 

baina izan ahal zen berdinqui, eta ni nator hortara, honela nola dagoen hemen behean 

Egurra, arkitektura eta diseinua an Egurtek 


Esan dugun lez jada, 

lehenengoan erabiliric postpositione adjunctua kin guidoia eta

 bigarrenean kin prepositionea an... 

Nago ni ze bigarren auqueran gueratzen da mezua arguiago eta mesedeco tzat iracurlea.

Sunday, June 30, 2024

Lexico lar cripticoa, behintzat niretzat

 Euscarac ba ditu arloac compondu beharrecoac obstaculu superatu beharrecoac: esateraco 

lexico purismoarena

purismo syntacticoa, 

purismo orthographicoa 

eta beste batzuc aguian guehiago. 

Hori diot ze aurquitu naiz (an Gara, 40 or) kin ondoco textua 

Aintzatespenik falta ez duen antzerkigilea da Alfredo Sanzol, ... 


Ez niola hartzen ezta susmoric zer izan ahal da aintzatespen behar izan dut consultatu an internet.

¿Zembatec, zein porcentaiac % ulertzen du (edo incluso imaginatzen ahal du) horren significantza possiblea? ¿Othe da hitz hori -aintzatespen- erabiltecoa an mass media, an eguncari bat, concretuqui an Gara?

Sunday, June 23, 2024

¿Al dago redactatua phrasea asqui eta minimo aceptablequi, izan dadin ulertua?

 Ulertua izan dadin paragraphoa behar da ere ulertu bere barruco phraseac

An "Lawfare"-ak ez du etenik (Gara, zapatua 22 ekaina 2024, 9 or), bere barruco phrase bat da ondocoa 

 

Amnistia ez da aplikatzen goi traizioak "mehatxu efektiboa eta erreala" eta "lurralde osotasunaren kontra indarraren erabilera" inplikatzen badu. 


Ez al zen hobeto zerbait honelatsucoa 

Amnistia ez da aplikatzen baldin inplikatzen badu ...

 

Hori goico phrasea, sartua an bere paragraphoa, ¿othe da aceptablea?, ¿redactatua aceptablequi? 

NIc dut erantzuten ezetz.

Wednesday, June 19, 2024

Euscaldunoc (¿eta ere euscarac?) superatu beharreco 3 obstaculu frenatzaile caltegarriac

 Euscarazco verbac classiticatu ahal dira 3 sailetan nola ere eguiten da alemanez: 

hitz propioac 

(harri, belaun, lur, hodei, ...), 

naileguac zeintzu guehienetan hartu ohi dira hitz propiotzat 

(garizuma, zeru, benetan, maculu, galbar, ...) 

edo arrotzhitzac 

(pizza, velodromo, obstaculu, eucaristia, transatlantico, intuitu, ...). 


3 puntu superatu beharrecoac mesedez gu euscaldunac lirateque ba hauec

1) r letraz hasten diren hitz modernoac 

ritual, rublo, rifle, radiografia, rutina, riboflavina, retinitis, ...


2) v letrea eroan behar luqueten hitz internationalac 

privatizatu, vinilo, vulneratu, viviparo, frivolitate, vandalismo, bivalente, ...


3) t letrea sartu beharric  ez luqueten verbac 

perseveratu (pertseveratu), dimensio (dimentsio), inseminatu (intseminatu), ...  


Zelaco reforma mesegarria litzaquen hori !!!

Saturday, June 15, 2024

Niretzat da evidentequi total claroagoa, informativoqui

Dugu iracurtzen hau titularra (an Gara, zapatua 15 ekaina 2024, 19 or) 

Sindikatuek ez dute EAEko hezkuntza hitzarmena sinatuko 

argui dago ze hor verbua da ez dute sinatuko, eta hortaz hobe da informativoqui mesedez iracurlea redactatzea hori titularra modu hontara 

Sindikatuek ez dute sinatuko EAEko hezkuntza hitzarmena

 

Ni nago ze euscarazco mass mediacoac (casu hontan Gara-coac) ez dute ardura handiric redactatzeco titularrac mesedez iracurle potentziala. ¿Zein mesede edo arrazoi egon ahal da hobesteco aguertua an prensa zein da gutiago informativoa zein ahal zena aguertu?

Wednesday, June 12, 2024

Estropezu lar euscaraz ahal izateco ulertu dakarrena textuac

 (Gara eguncaria, 12 ekaina 2024, 10 or) 

Amaitzen da informationea izquiriatuz honela 

Atzo, Foru Aldundiak eta Idiazabalgo Kontseilu Arautzaileak ohar bateratua atera zuten, sektorearen irudiari eragindako kalteagatik esklabotzaren berezko egoeran zeuden langileei eragindako kalteagatik baino kezka handiagoa adierazten zuena. 


Hor, -an euscarazco prhase comparativoa- claroqui dago handicap  comprensivo handia. Solutioneac bethi dagoz escura baldin nahai badira aurquitu eta ere emplegatu realitatean. Ezin dena da eguin ezikusiarena.

Friday, June 07, 2024

¿Othe da indispensablea eta on comparatzea?

 Comparatzen ahal da asco, guti, sobera, batez, edo neurritsu edo bestetsu. Baina comparatzea berez ¿zembatetan da on eta convenigarri? 

Nic gaur ditut nahi comparatu bi titular, bata euscarazcoa eta bestea erdarazcoa, biac dathozenac an Gara eguncaria. (Gara, baricua 7 ekaina 2024, an lehen orrialdea euscarazcoa eta an 8 or erdarazcoa) 


Israelek beste sarrazki bat egin du, AEBetako armez, Gazako errefuxiatu kanpaleku bateko UNWRAren eskolan 


Israel lanzó misiles de EEUU en otra matanza en una escuela de la ONU 


Nahi luenac ditzala compara titularroc eta ea zer duen observatzen bere zerebroac.

Wednesday, May 29, 2024

Lehengoa othe da berriro?

 Dugu iracurtzen hau titularra (an Gara, kirolak 29 maiatza 2024, 28 or) ari dela buruz Jose  Luis Mendilibar futbol entrenadorea 

(https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2024-05-29/hemeroteca_articles/eskola-zaharreko-aztiak-europan-arrakasta-izateko-edabea-asmatu-al-du)

Eskola zaharreko aztiak Europan arrakasta izateko edabea asmatu al du? 

Eretxiric ze titular hori ez da asqui ona informativo / communicativoqui nic nuque hobetuco redactaturic honela 

Eskola zaharreko aztiak asmatu al du edabea izateko arrakasta Europan? 


Ni nago ze auquera alternativoa da hobea ze originala zein aguertu da an prensa izquiriatu professionala. 

Ez al da eguia?


Friday, May 24, 2024

Gueu gueure caltez

Dugu iracurtzen an Gara ondoco titularra 

(https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2024-05-24/hemeroteca_articles/txinako-hegazkin-eta-itsasontzi-militarrek-taiwan-inguratu-dute)

Txinako hegazkin eta itsasontzi militarrek Taiwan inguratu dute 


Jaquinic ze titular hori dago ezarria an mass media, dugu hobetzen hori informationea holan  

Txinako hegazkin eta etsasontzi militarrek inguratu dute Taiwan  

 

Ari gara nabarmenqui gueu guere caltez, ¿ala ez?

Wednesday, May 22, 2024

Contrara da informatzen, izanic euscaraz edo gaztelaniaz (behintzat an mass media)

Eguncari berean aguertzen da berri bera euscaraz eta gaztelaniaz, (Gara, eguaztena 22 maiatza 2024) Honela 

... Israelek 

(euscaraz, an lehen orria)

eta 

Israel ... 

(gaztelaniaz, an 4 or)) 

Tituluac osoric dira honacoac, hurrenez hurren

Hagaren aurka oldartu eta berdin jarraitu du Israelek 

eta 

Israel pide apoyos para cargar contra el TPI y añade atrocidades a la causa 


Izan ahal zen ere honela euscarazco titular hori

Israel oldartu da Hagaren aurka eta jarraitzen du berdin 

 


Ikus daigun berriro elkarren ondoan euscarazco auquera biac (prensaco originala eta auquera alternativoa nic jarria) comparatzeco hobeto bien qualitate informativoa 

Hagaren aurka oldartu eta berdin jarraitu du Israelek

eta auquera alternativoa

Israel oldartu da Hagaren aurka eta jarraitzen du berdin



Tuesday, May 21, 2024

Nondic othe da derivatzen "zuzkidura" hitz denganinoa?

 Esango nuque ze hainbat euscaldunec uste du ze orain ez daucagu jada zorionez euscaraz purismoric (lexical, orthographico, syntactico, ...). Baina nic uste daroat ze daucagu purismo handia, itogarria euscaraz orain ere, zeinac impeditzen du urreratzea hainbat euscaldun ki euscarazco textuac. 

Halan, exemplugarri ikusi dut nola (an Nabarraldi revistea, 189 numeroa maiatza 2024, 3 or) dago propagandea on lortzeco bequea on Iñaki Aginaga Beristain. Non escaintzen da 

ZUZKIDURA 3.000 € 

Ezin dut nic imaginatu zer den zuzkidura hori, nahizta bai ezagutzen ditudan horren irudico beste esateraco hitz hauec 

tolesdura 

aviadura 

elikadura 

harridura 

samindura 

... 

baina ez harturic usainic ere zer da edo date zuzkidura joan naiz ki Elhuyar hizteguia non nauen informatzen dela 

susministro 

abastecimiento 

aprovisionamento 

informatione horrequin baina gueratzen naizela asqui dudan murguildua consultatu dut ere ondio "zuzkidura en castellano" non dakarren dela 

dotación 

suministro 

avitualllamiento 

abasto 


Guztiarequin ere baina -Elhuyar eta emparaua- galdetzen dut esperoan baten baten laguntzea: 

Nondic othe da derivatzen "zuzkidura" hitz denganino hori?


Friday, May 17, 2024

Ez da nahi erabili auquera informativo hobea, ohartuqui edo ohargabequi

 Ondoco titularra dugu iracurten (Gara, supplementua on Lgtbi + fobiaren aurkako eguna, 5 or) 

Iruñeak sexu eta genero aniztasunaren plan aitzindaria onartu du 

Uste dut nic, ze egongo direla guti diotenac ze an goico titular hori ez dago hobetzecoric. Ezen ez dela ulertzen asqui naturalqui titularra. Hortaz, ipini ahal da hori informationea an modu aiseagoa tzat iracurlea honela 

Iruñeak onartu du plan aitzindaria on aniztasuna on sexua eta generoa 


Diodan lez an titulua, ez da nahi hobetu nivel communicativoa on titularrac ohartuqui edo ohargabequi. 

Hala ¿ez al da hobea auquera alternativoa?

Sunday, May 12, 2024

Daigun bi mezuac comparatu communicativoqui, mesedez iracurlea

Dugu iracurtzen an Gara eguncaria hau titularra (domequea 12 maiatza 2024, lehen orria) 

Israelek erasoa areagotu du Rafahn, eta protestak zabaldu dira 

 

beharba on litzaque comparatzea hori goico titularra kin beheragoco beste hau 

Israelek areagotu du erasoa an Rafah eta zabaldu dira protestak

Saturday, May 11, 2024

Expressatzen ahal balitz, ulertzeco aisago (EHU)

 EHU-k (zein da Euskal Herriko Universitatea)  

 

"EHUk kompromisoa hartzen du 

Palestinan gertatzen ari diren 

gizarteriaren aurkako krimenak gaitzezten 

ez dituzten Israelgo unibertsitate eta 

erakundeekin harremanak hausteko"  

EHU-KO GOBERNU KONTSEILUA 

2024-04-24 

(Argia, 2869, 9 or)


Erregutuco guenioque ki EHU erregu handiz, redacta dezan mezuac ulertzeco aisago.




Friday, May 10, 2024

Kin aurretiagoco avisua da hobe, ezenez a posteriori azquenean

 Dugu iracurtzen hau titularra (Gara, baricua 10 maiatza 2024, 16 or) 

200 euroko isunak 

Donostian emisio gutxiko 

eremuan sartzeagatik 

Informatzen gaitu horrec tituluac ze dago isuna eta ere zergatia horren isuna, egon gaitezen jaquitun. Baina baldin nahi badugu jaquin zergatia behar dugu itxaron haric azquen hitza: sartzeagatik

Handicap informativo hori solucionatu ahal da errazqui ipiniric -redactaturic- titularra holan 

200 euroko isunak sartzeagatik Donostian emisio gutxiko eremuan

edo 

200 euroko isunak sartzeagatik Donostian an emisio gutxiko eremua

Tuesday, May 07, 2024

Lehendabizicotic zentratzen litzaque iracurlea

 Gaurco Berria eguncarico lehen noticia da hau 

Hamasek Egiptoren eta Qatarren su-eten proposamena onartu d

baina nago ni neure baithan ze mesedez iracurlea hobe litzaque beste honela hori informationea

Hamasek onartu du ...


¿Ez al da mass mediaco zereguina informatzea iracurlea zalhe, fite, ongui, ziurqui, ...?

Friday, May 03, 2024

Parez pare (eta ere gueure escura) bi auqueroc ¿zein errazago baina ulertzeco?

 An Gara eguncaria (baricua 3 maiatza 2024, lehen orria) ahal da iracurri titular hau 

Detectados 218 casos de acoso escolar en la CAV 

eta an berruco 13. orria dakusgu euscarazco versionea on goico titularra 

Hezkuntzak eskola jazarpeneko 218 kasu baieztatu ditu EAEn 


Ikusiric horiec bi mezuac, gaztelaniaz eta euscaraz, ez da harritzeco egotea gente euscaldun asco zeinac nahiago duten / auqueratzen duten iracurri textuac datozenac erdaraz ezenez euscaraz. Ikustea zelan esateraco an euscal zona trincoenac ere saltzen (eta betez ere iracurtzen) da guehiago erdaraz ze euscaraz. 

Beher da, behar litzaque zeozer eguin an arlo syntaticoa ere, daiten euscaraz hobeto communicatu kin iracurlea. 

Guztia ez da sustatzea ekintzac nola Korrica an status arloa. Hor dago ere corpusa zeina behar da ere devepolatu.

Thursday, May 02, 2024

Redactione -informativoqui- hobea eta ondorioz poztecoa

 Dudanean (an gaur eguerdico informativoac, ETB1) iracurri beheco oinoharra 

Donostiak zorrotz kontrolatuko ditu droneak 

esana dudan lez, dudanean hori mezua iracurri poztu naiz. Baten batec galdetu ahal dio bere buruari zergatic den poztu Erramun iracurtzean hori oinoharra. Ba hara, zeren mezua ez da aguertu nola 

Donostiak droneak zorrotz kontrolatuko ditu 


Zeren bi mezu horiec ez dute nivel informativo berbera, izanic bat -informativoqui- hobea ze bestea. 

Pensa lei ze hobetuz goazela, mesedez hartzailea on mezua. Ez da guti.


Gaineratu nahi dut aitzitic ze an informativo berbera ahal izan dugu iracurri ere beste oinohar hau 

Kolonbiak Israelekin hautsi du 

hemen ostera hobecotzat hartzen dut nic ipini izan balu 

Kolonbiak hautsi du Israelekin 

edo 

Kolonbiak hautsi du kin Israel

Wednesday, May 01, 2024

Gaur berriro be gain itzulpena, baina kin exemplu differentea

 Atzo -martitzena 30 apirlila 2024- Berria eguncarico lehen notizia an lehen orria zen hauxe 

Sanchezek "konpromisoa" 

hartu du "demokrazia 

biziberritu dadin lan egiteko" 


Goico Sánchez-en hitz horiei hartu diet "usain txarra" ezen seguruenez ez zuela berac holacoric esan, nola behintzat Berria-c dakarren moduan. Concretuqui iruditu zitzaidan ze nequez esan zuela "demokrazia biziberritu dadin lan egiteko". Hortaz hasi naiz bila an internet zer esan zuen Pedro Sánchez-ec eta topatu dut ondocoa 

"Asumo mi compromiso de trabajar ..." 


Beraz, occurritzen zait ze hobe zuen Berriac ipini balu 

Sanchezek "konpromisoa" 

hartu du "lan egiteko ...

[eta emparauac] 


Sánchez-ec esan duena osoric ipinita da ondocoa 

"Asumo mi compromiso de trabajar sin descanso, con firmeza y seriedad, por la regeneración de nuestra democracia y por el avance en derechos y libertades


Dugunez ikusten titularrean on Berria, eman dute soilic laburpena (zeren osoric ematea litzateque lar luzea tzat lehen orrico notizia principal). Baina emanic ere hori titularra -publicatu dena- Berriac an bere laburpena izan ahal zen zerbait honelatsucoa: 

Sanchezek "konpromisoa" 

hartu du "lan egiteko 

dadin biziberritu (? !) demokrazia" 


Mass mediaco edozein mediotan itzulpenac du bere importantzia handia eta hizcuntza mintzazale ttipietan nola euscara hori importantzia handia da ondio anhitzez importanteago, sor ez daiten mesfidantzaric an iracurleac eta izan daitezen baita itzulpenoc yago veridicoac.

Tuesday, April 30, 2024

Esandacoa ¿"aldrevestu"?

 Atzo iluntzeco  informativoan dioscu ETB1-ec izquirioz, mintzo zela buruz Pedro Sánchez presidentea on Espainia ze 

Jarraitzea erabaki dut 

baina gueroxeago dioscu berac Pedro Sánchezec berac verbaz 

He decidido seguir 


Seguituan dut nic pensatzen ze esan zuena ipini ahal da euscaraz ederto nola 

Erabaki dut jarraitzea 


¿Ez al da nic dakardan itzulpena hobea eta justuagoa? ¿Ez al da ETB1-en versionea "esanac aldrevestea"? ¿Zer luque niri occurritu zaidan itzulpenac desegoquiric?

Saturday, April 27, 2024

Possibilitate syntactico diversoac an euscara, baina kin valio communicativo (informativo) differenteac

 Titular bat prensan redactatzea grammaticalqui correctua ongui dago, duda baric. Baina nire ustez sarri ez da pensatzen gain beste possibilitate redactivo batzuc guehiago direnac ere berdin correctuac grammaticalqui bai, baina direnac ere hobe redatuac aldetic erraztasuna tzat iracurlea. An mass media izquiriatzen da, duda izpiric gabe, tzat iracurlea, entzulea edo ikuslea.

Halan noiz dudan gaur iracurten hau titularra (Gara, zapatua 27 apirila 2024, 13 or) 

Onkologikoa Osakidetzan behin betiko integratzeko hitzarmena sinatu dute 

 

ethorten zait gogora ze "hobetzen" ahal dela hori titularra ipiniric esateraco honela 

Sinatu dute hitzarmena integratzeko behin betiko Onkologikoa Osakidetzan 

edo 

Sinatu dute hitzarmena integratzeko behin betiko Onkologikoa an Osakidetza

Thursday, April 25, 2024

Ez da erabilteco systema erraza (53,75), behar da auquera aisago erabilgarria

 Nongoela gaur an ilaran on supermerkatua, nire aurreco clienteari esan diote pagatu behar duela 

berrogeita hamaihiru eta hirurogeita hamabost (53,75)


Nago ni ze procesatzea hori cantitatea da (tzat gure cerebroa) lar zaila (edo behintzat, da zailago ze behar luqueena, egonic gainera beste possibilitate errazagoac). Ezen litzaque errazago procesatzeco baldin hori numeroa balego emana an s. n. d. (systhema numerico decimala) eta ez (nola dagoen) emana bigesimalean. 


Hor daucagu escu menean (baldin nahi badugu) 

30, hiruramar 

40, lauramar 

50, bostamar 

60, seiamar 

70, zazpiamar 

80, zortziamar 

90, betziamar

Saturday, April 20, 2024

Berriro ere kin lehenagoco structura syntacticoa

 Iracuten dut gaur hau titularra (an Gara eguncaria, zapatua 20 apirila 2024, lehen orrialdea) 

Hauteskunde kanpaina, inkesten arabera berotzen joan den lapikoa 


Ondoren iracurri hori goico titularra iruditu zait ze eguileec ez dira arduratzen asco buruz eman titularrac iracurleari ahalic errazen. Zeren izan ahal zen hori titularra ere errazqui honelatsu 

Hauteskunde kanpaina, lapikoa ... 

edo ere 

Hauteskunde kanpaina, lapikoa zein ...

Thursday, April 18, 2024

Hobe beharrez, on iracurlea

 Dugula iracurten hau titularra (Gara, eguena 18 apirila 2024, 15 or) 

Nafarroan euskararen aldekotasuna emendatzeko aliantza berriak 

iruditzen zaigu ze hobetu ahal da titular hori mesedez iracurlea, redactaturic esateraco honela 

Nafarroan aliantza berriak emendatzeko euskararen aldekotasuna

Saturday, April 13, 2024

¿Ba al dago ala ez, zoztor edo impedimentu communicativoric?

 Lehenago ere hemen an nire blog hau naiz mintzatu buruz hau structura syntacticoa ez asqui on eta effectivoa communicativoqui edo informativoqui. Gaur berriro nator kin gai hori hona blogera. 

Zeren dugu, casuraco, iracurtzen (an Gara eguncaria an lehenengo orria, zapatua 13 apirila 2024) ondorengo titularra 

Itoitz, klimaren inguruko epai historikoaren parte 

non "parte" hitza dathorren azquen azquenean dituela aurretic haimbat complementu (klimaren inguruko epai historikoaren). Zein titularrean dioscuten ze Itoitz da parte (kin bere complementuac). 

Baraz, behar luque titular horrec izan zerbait honelatsucoa 

Itoitz, parte ...

Thursday, April 11, 2024

Evidentequi, behintzat niretzat da hobea

 Gaurco (Gara eguncarico, eguena 11 apirila 2024) editoriala da titulatzen 

EBk asilo eskubidea husten jarraitzen du 

nola baina, nire ustez, goico titular horrec du du impeditzen fite harrapatzea bere significantza nic nuque ipinten -redactatzen- beste honela hori titularra. Hara, 

EBk jarraitzen du husten asilo eskubidea 


Ez al da mezua harrapatzen aise fiteago? Pensatzen al da -an mass media- nola informatu iracurlea aise eta fite noiz dugun redactatzen titularrac?

Saturday, April 06, 2024

Evoluzionatuz goaz an directione ona

 Iracurriric ondoco titularra prensan (Gara, baricua 4 apirila 2024, 5 or)

Pello Otxandiano da hautagaien artean hobetsiena 

poztu naiz zeren aguertzen da verbua -da- aurreraturic eta ez ikusi ohi dugun lez sobera azquenean on phrasea. Holan 

Pello Otxandiano hautagaien artean hobetsiena da 

Bada urrats hori -aurreratzea verbua- da urrats on bat, duda baric. Baina ondio hobetu nahiric mezua guehiago nic ipinten nuque honela 

Pello Otxandiano da hobetsiena hautagaien artean 

edo ere, hobetu nahiric mezua ondio guehiago ipini ahal da ere honela 

Pello Otxandiano da hobetsiena arten hautagaiak 


Ikusten dugu hor, an ranking hori, 4 auquera differente edo nivel informativo. Nago ze ba goazela an bide ona izan dadin redactatua -mezuac, titularrac- mesedetan on iracurlea, zein ez da guti.

Thursday, April 04, 2024

Tentuz redactatu, hartuz (aitzinetic) contuan iracurlea

 Baldin izan balitz ondocoa titularra 

Ez zituzten urperatu arrazoiak jarraitzeko borrokan 

ez legoque an hori goico titularra ezein problemaric edo ezta arazoric. Diot hau zeren hori titularra da sortua tik beste lehenagoco real hau. 

Borrokan jarraitzeko arrazoiak ez zituzten urperatu 


¿Othe dira, bada, bi titularrac berdin valoratzecoac an ranking communicativoa?

Tuesday, April 02, 2024

¿Zein othe da barbaritate handiagoa?

 Escuetan darabildala Argia astecaria dut ikusi ze Pello Zubiriac darabilela 

superbibentzia hitza. 

Halan, gogoa ethorri zait jaquiteco ea Elhuyarrec zelan dakharren erderazco supervivencia hitza, euscaraz.Ta dut ikusten 

supervivencia

1 s.f. biziraute, bizirik iraute, biziraupen

nuestro objetivo es asegurar la supervivencia de las especies protegidas: gure helburua babestutako espezieak bizirik irautea da
cursillo de supervivencia: biziraupen-ikastaroa 
 
 
Gogoetatu dut orduan
¿zein othe da barbaritate handiagoa? Ezen erabiltea euscaraz 
superbibentzia 
edo erabiltea auqueran
biziraute 
edo 
bizirik iraute 
edo 
biziraupen 
 
Nire aburuz Elhuyarrec du prevaricatzen ezen anhitara du esaten guezurra an bere hizteguico haimbat leku. ¿Ez al da hori, prevaricatzea? 
 
¿Zer dio berac Elhuyarrec? ¿Ez al da bera responsablea berac izquiriatuaz, gainera publicoqui eta consultivoqui?
 

Sunday, March 31, 2024

Ahal izateco ulertu mezua behar izan dut frenatu, ethen, pausatu, reiracurri, analyzatu, reinterpretatu, ...

 Dut iracurten hau titularra (Gara, domequea 31 martxoa 2024, an lehen orria) 

Loratu da gazteon ahotsa eztabaidaren erdigunean jartzera eta dena aldatzera datorren "gazte frontea" 


Eta gueratu zaidala burua eta zerbroa zurrumbilaturic desorientatua ondorioz iracurquetea on goico titular hori, dut iracurquetea frenatu, ethen, pausatu, reiracurri, analyzatu, reinterpretatu, ... ea lortzen nuen comprenitu. 

Nic ipinten nuque ostera modu hontara redactatua hori titularra 

Loratu da "gazte frontea" zein datorren ... 

edo osoric titular guztia, holan 

Loratu da "gazte frontea" zein datorren gazteon ahotsa jartzera eztabaidaren erdian eta aldatzera dena

Thursday, March 28, 2024

¿Othe litzate zilegui eta ere onhargarri hau structurea?

 Dugula iracurten (an Gara eguncaria, eguena 28 martxoa 2024) ondoco titulua 

Etengabeko Arreta Guneen eraiste geldoa, 

ospitaleetako larrialdien kalterako 


nahi dut esan ze haric comma ez dut ikusten nic problema informativoric baina bai ostera comma ondorengo zathian. Halan da ze nic ipinico nuque hori titulua -amorez iracurlea, eta hobeto informatu- honetara. 

Etengabeko Arreta Guneen eraiste geldoa, 

kalterako larrialdiak on ospitaleak  


Contraco eretxiric luenac aguer beza bere ikuspuntua. Behar dugu absolutoqui interrelationea eta interconexionea arten euscalzaleoc zeinoc dugun ikusten differentequi euscararen developamendua. 

Beraz, ¿othe litzate zilegui eta ere onhargarri hau structurea?