Ezin dut ulertu nola ez diren conturatzen

Ezin dut ulertu nola ez diren conturatzen, garen conturatzen ze anhitzez gaitzago dela ulertzen ondoco mezua (EITB informativoac, 28 abendua 2017 inocente / inuzente eguna)

Ertzaintzak erasotzaile guztiak identifikatu ditu 

ezi beste hau zein da anhitzez errazagoa ulertzen

Ertzaintzak identifikatu ditu erasotzaile guztiak 

Ba gagoz ala ez gagoz alde euscara hobe eta asequibleago bat?

Madaricatu bastarta edo salvatore valiotsua?

Beharbada norbait pensatzen ari da zein den dilemea hartzeco zerbait batzuec nola madaricatu bastart noiz aitzitic bestetzuc hori gauza bera har dezaqueten nola salvatore valiotsu. Ta hori da -gaurco casu hontan- "zein" particula anaphoricoa, eta globalqui anaphorico guehienac.

Halan dutenac hori particulea nola madaricatu bastar dute publicatzen bere lehen paginaco lehen noticia honela  (Berria, martitzena 19 abendua 2017)

PSEk ez du babestuko 4.113 tortura kasu egiaztatu dituen dokumentua 

Aitzitic dutenac hori particulea -zein- tzat particula positivotzat zeinac laguntzen duen textuco mezuaren comprensionea luquete goico mezua honelaxe redactatuco

PSEk ez du babestuko dokumentua zeinak egiaztaten dituen 4.113 tortura 

Behingoz behar guenituzque baztertu behar maniac, mania caltegarriac fite, ahal bezain fite.

Parisek ez du ... jartzen

Dut iracurtzen hau titularra interneten

Parisek ez du ETAren disolbatzea presoen egoeran aldaketak emateko aurretiazko baldintzatzat jartzen

iruditzen zait daudela sobera urrun "ez du" eta "jartzen"

... ez du ... jartzen ...

eta intentionearequin eguiteco titularra digeribleago tzat iracurlea nic dut paratzen honela  

Parisek ez du jartzen aurretiazko baldintzatzat ETAren disolbatzea presoen egoeran aldaketak emateko

edo 

Parisek ez du jartzen aurretiazko baldintzatzat ETAren disolbatzea aldaketak emateko presoen egoeran

Niretzat da evidentea titular horiec duten differentzia qualitativoa. 

Nic behar izan dut reiracurri eta ere analysatu

Funtsean dioena subtitularrac da hau

... zerbitzua garatzeko ... lanean arituko da 

edo 

... zerbitzua garatzeko lanean arituko da kin ...

non phrasea osoric da ondocoa (Gara, domequea 11 azaroa 2017, 27 or, Maite Ubiria Beaumont / Baiona)

Ipar Euskal Herriaren "argazki orokorra" eskaini nahi duen zerbitzua garatzeko Industria eta Merkataritza Ganberarekin (MIG) eta Pirinio Atlantikoetako Hirigintza Agentziarekin elkarlanean arituko da

non ulertzeco hori phrasea errazago hobe redactatu izan balitz honelatsu, botaric aitzinera hori "elkarlanean arituko da", honelatsu

Ipar Euskal Herriaren "argazki orokorra" eskaini nahi duen zerbitzua garatzeko lanean arituko da Industria eta Merkataritza Ganberarekin (MIG) eta Pirinio Atlantikoetako Hirigintza Agentziarekin

edo ere baldin sobera scrupuloric ez baguendu eta zinez baguengoz alde effectivoago informatu, honan 

Ipar Euskal Herriaren "argazki orokorra" eskaini nahi duen zerbitzua garatzeko lanean arituko da kin Industria eta Merkataritza Ganbera (MIG) eta kin Pirinio Atlantikoetako Hirigintza Agentzia

Bide berri hobeei nor jarri daquioque contra? Zer daucagu contra bide berri hobeac edo technologia -gure casu hontan linguistico- mesedegarriac? Zergatic baztertu -bazterrera bota- auquera mesedegarriac?

Zembat handi da muntzo social hau?

Blog hontan berean lehenagocoan Erroteta-c 3 muntzotan sailcatzen ditu personac zein ari dira lanean alde euscararen dynamiquea, ezen euscalzale activoac. Ikus hementche bere commentarioa edo eritzia.

Bere 3 muntzo horietaco 3.a holan describatzen du noiz ari dira horiec 3. muntzocoac euscararen alde kin bere conceptione linguistico beraien baithacoa. Nic galdetzen dut nire baithan zembateraino othe  da hau analysia eguiazcoa eta zembat handi othe da socialqui? Hara, bere aburua

3)
Azkenik, bada euskal izkribatzaile kasta bat zeinak badakien, gutxi-asko, besarkatua duten idazkera altubianoa ez dela egokia izkribuak airoski antolatzeko eta testuen komunikarragitasuna seguratzeko. Funtsean, eredu altubianoan kokaturik daude bainan pairatzen dituzte minki eta zinki eredu horrek ezartzen diozkaten mentsak eta ezintasunak. Izerdi hotz ederrik isurtzen dute bi hitz euskaraz josteko, bainan hargatik berdin atxikiak dirade eredu altubiano antzuari, ezen etsita daude (norbaitek hala irakatsirik, noski) ordenamendu horixe dela euskararen berezko ordenamendu naurala, eta irudi zaie ordenamendu antikomunikatibo horrexen kausaz dela euskara hizkuntza bat bakana, berezia eta munduko beste ezein hizkuntza ez bezalakoa, eta hori pentsaturik loriatzen dira euskararen ustezko berezitasun estruktural horretan, zeina iduri zaien ez ments eta gabezia latza bainan zerutikako golardo ezin aski prezatuzkoa, eta, hala, uste pueril horrekin bihotza beroturik eta fantasia anitz eginik, saiatu beharrean elementu bereizgarri horiek bazterturik euskara hurbilarazten auzo hizkuntza handien egituretara, beren indar guztia jartzen dute indartzen eta zurkaizten ustezko berezitasun sintaktiko horiek, zeinarekin ez duten besterik lortzen, luzara, salbu areago sakontzea beren burua ehortziko duten hobia. Horretan iduri baitute urkabean paratutako gizaseme bat zeinek, saiatu beharrean kentzen bere lepotik fin gaizto eginaraziko dion soka, ari den soka hori laudatzen eta bilurra koipeztatzen, amoreagatik errazago egin dezan bere lana, zein ez baita besterik baizik laudatzaile ergel itsu horri bizia kentzea.

Ez dakit hiru izkribazale suerte horietatik zeinek duen izkribatu Erramun jaunak ekarri daukun esaldia, baina ez dut dudarik egiten hiru familia edo talde horietako baten kide behar duela izan, ezinbestez.

Pedagogia anitz beharko da izkribazale horiei begiak irekitzeko. Baina zer erranen daukot nik horretaz Erramun jaunari, zeina pedagogia hori egiten ari den sutsuki iragan eztakit zenbat urte honetan, eta orain arte bildu duen fruitu bakarra izan baita euskal intelligentsiaren irri-murrikak eta medisentzia erdeinatiak?

Zure,

Xabier Erroteta.

Nondic zehar doa linea isoglossa hau?

Batzutan ba dira hitz batzuc dutenac significantza doblea, nola sarri, guibel, ... etc. Phraseac ere ba dira dutenac significantza doblea nola orai commentatuco dudana.

Halan esaten bada

Americara joan orduco hasi zen inglesa ikasten 

euscararen oestean (ez dut erabiltzen mendebal zeren da verba bat bortchaz hortara sortua zeinac esan nahi duen soil vendabal edo haize zirimola baina ez horregatio oestea edo parte occidentala) ezen oesteco euscaldunentzat esan nahi du joan baino lehen eta aitzitic beste parte handian (nire ustez) joan zen momentu beretic aitzina.

Jaquin nahiric nondic nora iragaiten den linea isoglossa hori escatzen dut lagundu ahal luqueenari lagun gaitzan hortan. Bururatu zait esateraco ze beste batzuren artean lagundu ahal luqueela ere eibartar Koldo Zuazoc zeinac badaquien zerbait buruz variatione dialectalac eta subdialectalac.

Nahi nuque nic arguitasuna buruz puntu concretu hori eta zer esan nahi duen an euscara ez-dialectala baizic an euscara aseptico neutroa. ¿Ala acaso nola realitate sociologicoan dituen atchequitzen bi significantzac?

Oharturic ze ... jartzen naiz pensaqueta

Nola noiz iracurri dudan ondoco titularra (Gara, 7k, 22 urria 2017, Maddi Txintxurreta)

Orbelak ezkutatzen dituen altxorrak 

ez dudan ulertu ezer jarri naiz pensaqueta zer izan othe litequeen titular horren significantza. Iruditzen zait dela asco informatione hobea baldin balego redactatua beste forma hontara

Altxorrak zeinak orbelak dituen ezkutatzen 

Baldin 2. auquerea hobea bada informativoqui zergatic ez dira erabilten auquera 2. honen antzecoac?

Baldin nahi balitz informatu efectivoquiago

Hau titularra (Gara, 18 urria 2017, or 18, Haritz Larrañaga / Baiona)

Popo eta Anzaren kasuak, Estatu indarkeria biluzten duten bi adibide 

eman ahal da ere hobequi redactatua mesedetan euscal iracurlea honela

Popo eta Anzaren kasuak, bi adibide ze biluzten duten Estatu indarkeria

Indiscutiblequi hobea, behintzat niretzat

Nahiz-ta ba daquidan ze ba dela zembat buru haimbat aburu esaldia, da halere indiscutiblequi hobea titular alternativo plateatzen dena ezi aguertu dena prensan edo originala. Nolanahi pozic iracurtzen nuque opinionea hon norbait' norentzat hobea den prensan aguerturico auquerea kin horregatio bere arrazoi edo discursoa zeinec defendituco luque bere positionea. Zeren bestela dirudi edo lirudique ezen gure arteacoa onenean ere dela gorren arteco dialogoa, dialogoac; noiz gainera esan ohi den ezen guzion apportationeac behar direla behintzat gutienic horiec opinioneac contrastatzeco ezen guziac behar dugula apportatu zerbait dagoena gure escutan edo entheleguan. Contrasteetaric dathorqueela arguia eta indar collectivoa.

Hemen elkarren ondoric prensaco originala (Gara, domequea 15 urria 2017, 19 or) eta auquera alternativo hobetua. Hara

 Instituzioak interesen mesedetan ez erabiltzeko eskatu dio Bilduk GHKri

eta auquera alternativoa 

Bilduk eskatu dio GHKri ez erabiltzeko instituzioak interesen mesedetan

Othe da bada nire apreciationea horren indiscutible eta evidentea? Nic baietz esaten nuque.

Mozolo luma bacoaren ipuina

Mozolo luma bacoaren ipuina

(Peru Abarca, 1981[facsimiletic publicatu zena 1881ean], 177 eta 178 or) 

[Eguin ditut nic cambio orthographico guti eta ttipi batzuc, nola mozoloa/mozolua, aurpeguian/arpeguijan, biluzic/billosic, hain/ain, ...]

Mozoloa edo motz-oiloa da oilo-motza, ta aguertuten dau bere moztasuna aurpeguian. Ontza zerren on hutsa dan. Ez deutsa inori calteric eguiten. ¿Gura dau entzun abade jauna gure artean dabilen ipuin sona ta barre eguiteco bat?

Anchina anchina baten jaio zan mozoloa luma baga, motz motzic edo biluzic. Egoan lotsatuta aurpeguiric emon ezinda. Hasi zan uluca. Batu zirean uluetara chori asco, inguratu ta itaundu eutseen, ¿zer eban? Erantzun eutseen ¿zer izango dot? ¿Ez dacutsu danhau moztuta, luma bat baga? Hotzac iragan behar nau, ta ez daucat arpeguiric egunaz urteteco; gauchori izan beharco dot neure bizitza guztian. Emoidazuez arren bacochac lumachu batzuc; jaioco jatzuez barriac, ta ez jatzue igarrico guichi batzuc quendua gaiti. Erruquitu zirean; emon eutsezan luma ahalic onenac ta ederrenac.

Halango baten urten eban bere zuloti chito ederto jantziric. Harrotu zan dana hain apaindua burua icusiric, ta esaten eutseen beste egazti ta choriei, ez dago zuen artean ni baizen ederric. Beguira nire luma bete ta ederrei.

Eguin eben beste choriac euren batzarra, ta zinoen. Zer? Lotsatuco gaituala guztioc zantar zarrac? Eztago bera baino ichusi ta ezainagoric bere aurpegui ta gorputzean. Gueurea da daucan luma jantzi ederra. Erantzi daigun. Esan eban currilloiac, hobe izango da lehenago mandatu bat bialdutea gure aldetic, escatuten jacozala atzera, emon jacozan lumac, ta neu izango naz mandatari. Joan jacon currilloia ta emon eutsan mandatua. Mozoloa larritu zan ta damutu jacon arrotasuna hartuaz inoren mesedeacaz. Ihes eguin eban ezer erantzun baga. Haric hona dabil ezcutuz, burua egunaz aguertuten ez dabela beste chorien bildurrez. Noizbait urteten badau, darraicoz chori asco euren lumac quendu guraric, ta daroa bizitza bacar bat, eta hau, bere arrotasunaren dongaqueria gaiti.

Behar litzateque informatu hobeto

Dugularic iracurtzen prensan (Gara, domequea 1 urria 2017, 18 or, ganic Haritz Larrañaga)

Luhuson abiatuko da presoen gaia Parisera eramango duen bidaia

Ohartzen gara -azquenean- ze esan nahi duena dela

Luhuson abiatuko da bidaia .....................................

baina aguertu den titular (aldreves) hortan da gueratzen lar urrun "bidaia" hitza titularraren azquen-azquenean, eta horrec difficultatzen du asco ulermena hon titularra

Luhuson abiatuko da ......................................... bidaia

Aisa, baina, compondu ahal da problema quasic insalvable hori, holan edo honelatsu 

• Luhuson abiatuko da bidaia zeinak eramango duen presoen gaia Parisera 

edo

• Luhuson abiatuko da bidaia zeinak eramango duen Parisera presoen gaia 

Sobera guti edo ez asqui ona

Dugu iracurtzen (Gara, osteguna 28 iraila 2017, 53 or)

• Otsaileko akordioa bete ezean, EH Bildu EITBren ponentzian ez da izango 

baina irudituric hori titularra dela ez asqui ona informativoqui nic ipinten dut honela

• Bete ezean otsaileko akordioa, EH Bildu ez da izango EITBren ponentzian

Zein da arguiagoa informativoqui?

Nola dudagabequi da principio indiscutiblea ze behar da informatu, behintzat an medio informativo bat, ahalic hobequien eta garbien zait ethorten gogora comparatzea bi auquera hauec, lehenengoa datorrena publicatua prensan (Gara, domequea 24 iraila 2017, 15 or) eta  2.a nic ezarria alternativoqui respectuz lehenengoa. Hara ba biac

• Erabakitzeko eskubidea Madrilen adostea defendatu du Podemosek

eta 2. auquera alternativoa

• Podemosek defendatu du Madrilen adostea erabakitzeko eskubidea

Dudaric ez dago (batzuentzat aguian ez dagoque) ze hasiric titulua kin sarrera hau

Podemosek defendatu du ... 

prestatzen duela iracurlea dathorqueen complementuari, ezen

... Madrilen adostea erabakitzeko eskubidea. 

Ba othe dago, beraz, alde qualitativoric -zeren ez bait dago alde quantitativoric- arten bi auquera syntactico horiec? Burutan erabili beharreco reflexionea behintzat zeinentzat ari dira informatzen gentea professionalqui.

Izan ez dadin tcharto ulertua

Dudanean iracurri beheco lehen paragrapho hau (hon titulua: Demokraziaren epika, Bartzelonaren bihotzean, Gara, osteguna 21 iraila 2017, 4 or, ganic Ion Telleria)

Hautsi ez bada haustear behar du Espainiak 78an diseinatu zuen erreformak. 

Lehen phrase hori nic tcharto ulertu (interpretatu) dut zeren ulertu dut nic ze

... haustear behar du Espainiak ...

Baina aitzitic behar duenac egon haustear da erreformea. Ezen

... haustear behar du erreformeak zeina ...

Ezen arguiago redactatuz

Hautsi ez bada haustear behar du erreformeak zeina Espainiak 78an diseinatu zuen.

edo

Hautsi ez bada haustear behar du erreformeak zeina Espainiak diseinatu zuen 78an.

Baina 2 azquen auquera redactivoa hauec ascoc, baldin ere ez balituzquete emango tchartzat eta incorrectotzat, bai emango lituzquete desegoquitzat eta arbuiagarritzat. Zergatic baina? Zer den scrupulu absurduec dakarten caltea euscarari eta euscaldun iracurleari.

Zuc blog hontaco iracurle izan al duzu nic izan dudan estropezua, ezen

... haustear behar duela Espainiak... 

edo 

... haustear behar duela erreformeak ...

Izan al duzu estropezuric hor iracurle?

Comparaqueta syntacticoa arten ...

Egungo titularra (Comparaqueta syntacticoa arten ...) ez dut amaitu kin puntu suspensivoac adierazi nahiz suspensea baizic-ze pensatu dudan titulua zen lar luzea tzat titulua izateco (Comparaqueta syntacticoa arten euscarazco titularra eta gaztelaniazco titularra).

Beraz, titularretic aparte

Comparaqueta syntacticoa arten euscarazco titularra eta gaztelaniazco titularra 

Zerten iracurri bait dut euscaraz hau titularra lehen orrialdean (Gara, igandea 17 iraila 2017)

• Otegiren ordez Sorturen buru izateko Arkaitz Rodriguez proposatu dute

eta barruco orrietan noticia berbera gaztelaniaz (16. or)

• El Consejo de Sortu propone a Arkaitz Rodríguez para tomar el relevo a Otegi

Nahi lezanac eta ahal luenac eguin begui bere reflexionea buruz qualitate communicativoa arten bi syntaxiac. Ez al da nabarmenqui gutiago hobea euscarazco textua noiz ahal zen erabili beste syntaxi bat? Zeren, nabarmenqui, euscarazco textua bere baithan, gaberic eguin ezein comparaquetaric kin beste ezer, zen asco hobegarria.

(Otegiren ordez Sorturen buru izateko Arkaitz Rodriguez proposatu dute)

Arkaitz Rodriguez proposatu dute izateko Sorturen buru Otegiren ordez 

edo

Arkaitz Rodriguez proposatu dute izateko Sorturen buru ordez-eta Otegi 

Nahiz-eta euscarazco textuan falta da norc eguin duen proposamena (esaten bait da soil "proposatu dute" eta aitzitic da esaten gaztelerazcoan "El Consejo de Sortu")

Possibilitate anhitz gutiago zaila refusatzen

Ondoren iracurri hau titularra (Gara, eguena 25 maiatza 2017, or 14)

• EH Bilduk lege berri bati ateak irekiko dion hezkuntza akordioa proposatu du

iracurletaric batzuc edo ascoc ez duquete ikusten ezer zailic textu hortan. Baina beste batzuc inukagarriqui textu edo titular hori da zaila edo ere seguruenez lar zaila ulertzeco lehenbizico iracurtaldian, casu emanic redactioneco sequentziari. 

Halandaze, intentionearequin laguntzeco iracurleari ulertzen zer dakarren horrec mezuac ipini ahal da ere beste modu ondorengo hontan, beste modu hobe edo informativoago hontan. Hara

• EH Bilduk proposatu du hezkuntza akordioa zeinak irekiko dion ateak lege berri bati

Baina, seguru, aplicatzeco structura syntactico hau behar du redactoreac izan cascarrean hori structurea (possibilitatea), bere armairuan non existitzen diren reservan possibilitate differenteac behintzat modu pasivoan. Ongui mintzo da bere liburu ez aspaldicoan ere Kepa Altonaga -buruz gure armairu mentaleco auquera differenteac- an bere liburu Back to Leizarraga, ezen ziquiratua dugula gure memoria historiacoa buruz possibilitate differenteac redactatzeco euscaraz zeinac izan dira arras normalac haric oraitsuco azquen 100 urtheac.

Horren ondorena da ze egungo euscara darabilguna da eunuchoa, ziquiratua, probreagoa ezi behar luqueena.

Zentzu communac dioscu

Nola ikusi ahal da esquela hontan ascotan zembait persona dira oso ezagunac bere goitizenetic ezen goitizena edo izengoitia izan ohi da batzutan ezagunago ezi bere eguiazco izen officiala.

Halantche haina da aiphatua kin bere goitizena

• AVIADORIA 

Hemen esquelan zeren bere goitizena da AVIADORIA eta halan eraguinic zentzu communac holaxe dute izquiriatu eta ez aitzitic ABIADORIA. Ascotan, baina ez bethi, anhitz valio du zentzuac nola hemen gure casuan esango nuque nic.

Ezen zentzu communac esan du hemen izquiriatzeco AVIADORIA ez ez ABIADORIA.

Ez da fite ulertzen lehendabizicoan

Ulertu ahal izaiteco ondoco titularra behar izan dut titularra bihurritu. Hemen titularra

Eskuin-muturra Bulgariako Gobernuan sartu du Borisovek 

noiz hori titularra honetara desbihurritu dut

Borisovek sartu du eskuin-muturra Bulgariako Gobernuan

Notizia da hemen ze Borisovek eguin duela zeozer, ezen Borisovek ...

Parez pare eta aurrez aurre

Nahi dut oraicoan ipini parez pare eta aurrez aurre titular bat non dauden bi auquera differente redactatzeco informatione berbera. Ikus iracurle bi auquerac parez pare eta aurrez aurre.

Alderdi guztiek argi dute baietza emango diola EAJk Rajoyri 

eta beste horren auquerea

EAJk Rajoyri baietza emango diola argi dute alderdi guztiek 

(Gara, 3 maiatza 2017, lehen or)

Hitz popular edo vulgarrac eta terminologia politicoa

Guziac ba daquigu ze ez dela berdin hitz normal popular bat (zeina erabili ohi da batzutan sarri arten populua edo herritarrac) eta bestetic hitz edo termino casuraco politicoac, edo medicoac, architechtonicoac, ...

Halan da ze ba daquigu ze galdetzen ohi dela esateraco

zelan dago zure amama?, 

bere buruaren jabe da? 

Zeinac esan nahi duen ea hain amama hori capaz den bere burua aurrera eramateco gaberic inoren laguntzaric, valiatzen dela bera bere baitharic soil.

Baina noiz ari garen refrendo politicoan ez da zilegui -ez da correctu baizic incorrectu- galdetzea (nola eguingo bait da laster an maitzac 7 an Lea-Artibai escualdea escutic hon Gure Esku Dago) hau galderea

Nahi dozu euskal 

estatu burujabe bateko 

herritarra izan? 

Harritzecoa ere ba da nehorc ez ikustea hor -burujabe adjectivo delacoan- incorrectotasuna. Problema bakarra dago edo behar den izquiriatu b-z edo v-z (soberano edo soverano)

Reflexione valiotsua eta ere haintzat hartzecoa

Dudanean iracurri reflexione ondoco hau ganic Juan Luis Fernández Gutiérrez occurritu zait on litzatequeela ekartzea blog hontara ere (consultaturic berari aurretiaz eta harturic bere on eretchia re-publica dezadan hemen nire blogean) zeren causitzen dut nic dioena hor reflexionean dela osoqui interesantea eta gogoetatu beharrecoa. Beraz, hemen bere commentarioa

Euscarac Encartationeetan aurrera eguiteco gako batzuc
naffar ikuspeguitic
Juan Luis Fernández Gutiérrez, 2017co aphirila
jlfergut@gmail.com

Cer da naffar ikuspeguia delaco hori? Eta cer da naffarrera?

Hasteco eta behin, behar dugu contuan eduqui ecen mentalitate aldaqueta
baten  aitzinean  behar  garela  cocatu.  Mentalitate  bat  hala  berria  nola  çaharra
eguia erran, ceren ez baita gauça bat erabat berria hemen llaburqui explicatuco
dudana, baina bethitico contu bat egungo gure garaira ekarria, jarraipen batean.
Alzheimerrac  jotaco  guiçartean  vici  gara  gu,  erabat  galdua  baitute
euscaldunec  memoria,  ez  baitaquite  oro  har  Statu  independent  bat  eduqui
dutenic, ezeta euscara unificatu national bat ere. Joannes Leiçarraga protestantac
hassitaco bideaz ari natzaiçue, bide bat ceinec ondoren jarraipenic ukan baitzuen
Contrarreformaco  hurrengo  mendeco  idazle  catholicoen  escutic  (Axular,
Materra,  Etcheberri  Ciburucoa,  Pouvreau…),  nola  halaber  XVIII.  mendean
(Etcheberri  Saracoa,  Xurio,  Haraneder…),  XIX.ean  (Inchauspe,  Duvoisin,
Arbelbide…), XX.ean (naffar-laphurteraren bidea hautatu dutenac eta, adibidez,
Guetchoco Federico Krutwig) eta XXI. honetan ceinetan orain garen.
Bide  hori  cen,  eta  da,  inguruco  hizcunçetaco  bide  berbera.  Erran  nahi
baita,  autore  horiec  guztiec  ikussi  çuten  nola  çuten  jocatzen  ondoan  cituzten
hizcuncec eta hala jocatu çuten haiec ere, eguinez hizcunça litterario bat criterio
litterarioetan  eraiquia,  ceina  ez  den  guerthatzen  Euskaltzaindiaren  euskara
batuarequin,  eraiquia  baita  criterio  sociolingüistico  eta  politicoen  gainean,  eta
hala dute, gainera, errana eta onhartua euskara batuaren eguileec.
Autore  horiec  erabilitaco  graphia,  beraz,  inguruco  hizcuncetan  dagoena
da,  nola  halaber  lexicoa,  non  dauden  xerthatuac  naturaltassunez  euscarac,  eta
edocein  hizcunça  normalec,  beharrrezco  dituen  latinetico  eta  grecotico  hitzac.
Syntaxia ere asquea dute, librea, naturala, normala, anhitzez normalagoa euskara
batuarena baino.
2
Cer  da, hortaz, naffarrera?  Icen horixe eman  deraucogu cembaitec  orain
arteco  bide  litterario  normal  horri.  Naffarrera  da  gaur  egun  erabilcen
guenuqueen  euscal  hizcunça  unificatu  eta  jasoa  baldin  eta  Naffarroac
independent  içaiten  jarraitu  balu.  Lehen  aiphaturico  autoreac  examinatu  eta
berorienganic  jan-edaten  dugu.  Hizcunça  bera  da,  systema  bera  hortaz, haiena
eta gurea. Erran beçala, jarraipen edo continuum batean.

Eta cer da euskara batua?

Euskaltzaindiaren euskara batua, aldiz, da hizquera bat herri batena ceinec
galdu  baitu  içan  denaren  memoria,  zerotic  eraiquirico  hizqueta  moldea  da
halatan, berheciqui XX. mende hassieran sorthurico purismoaren alçotic edaten
duena,  nahiz  eta  ascoc  uste  duten  mende  horretaco  60co  hamarcadan  duela
ethorburua. Eta  eguia  da, bai, 60co hamarcadan  jaio cela  euskara  batua, baina
hizquera  horren  guibelean  edo  azpian  den  mentalitatea  da  justuqui  1900.
urthearen  inguruan  aguertu  cen  purismoarena  bethe-bethean,  berceenganic
berheizteco  gogo  hutsa,  inguruco  hizcuncen  joeretaric  berheizteco  grina
pathologicoa.
Purismo  horrec,  nahiz  eta  euscarac  purismoaren  aurrecariac  eduqui,
lothura  hersia  du  garai  hartan  sorthu  cen  aranismoarequin,  ceinen  ondorioac
gaur  egun  ere  pairatzen  ditugun.  Lothura  hersia  du,  halatan,  auquera  politico
batequin,  euscal  nationalismoarequin,  ceinac  sorthu  cenean  erabat  ahaztua
baitzuen  herri  honen  içaite  eta  iragan  naffarra  eta,  beraz,  zerotic  behar  ukan
baitzuen eraiqui cerbait berria: icen bat (Euzkadi), bandera bat (ikurriña)…
Berçalde,  Euskaltzaindiac  euscaldunengan  bethetzen  duen  rola  da  Eliça
catholicoan  Aita  Sainduac bethetzen duen  berbera, ceren  ororen  buruan, nahiz
eta  catholicismoa  gainbeheran  içan  gure  inguru  hauetan,  egungo  euscaldunac
catholicismoaren  ondorioec  joac  daude,  eta  ondorio  horietaco  bat  da  behar
ukaitea persona edo institutioneren bat adieraz dieçona batbederari certan behar
duen  sinhetsi.  Gure  casuan,  nola  behar  duen  idatzi.  Protestantismoan,  aldiz,
Bibliaren  interpretatione  librean  da  sinhesten.  Cençu  horretan,  euscara  libre
batean dugu guc sinhesten, libreagoa eci Euskaltzaindiarena bederen. Berehala
enseatuco naiz explicatzera hori luçeago adibideren batzuen bidez, baina guera
bedi  argui  honaco  ideia  hau:  Euskaltzaindiaren  batua,  funsean,  Espainiaco
communitate  autonomo  triprovincial  bateco  hizquera  coofficiala  baino  ez  da,
nehondic nehora ecein ere euscal hizcunça statal bat.
3
(Eta  guero  eta  hegoaldecoago  ari  da  bilhacatzen  euskara  batua,  nola
nabarmencen  duen,  adibidez,  Jean-Louis  Davantec  Berria-n  eguin  deraucoten
elkarrizqueta batean aurthengo marchoaren 25ean.)
Nolanahi  ere  den,  suppletorioqui  euskara  batua  ere  onharcen  dugu  guc,
baina euskara batuan benetan erabilcen den guztia, ceren affirmatzen ahal dugu
ecen  batuaren  erdia  ez  dela  nehoiz  erabilcen,  ez  baita  secula  erabilia  içan  ez
ahoz ez idatziz.
Eguinez  guero  Interneten  bilhaqueta  bat  EHUco  Euskal  Klasikoen
Corpusean (EKC), ikussico guenuque, adibidez, ez dela secula erabili euscaraz
zeniezadake  adizquia.  Berdin  guerthatzen  da  hauequin  ere:  zeniezaioke,
zeniezaguke  eta  zeniezaieke.  Cergatic?  Asmatuac  direlacotz.  Eta  berce
haimberce.
Euskara batuac badu parte bat ona, ceina den eguiatan valiatzen dena, eta
parte on hori sarcen da traditione litterarioaren barruan, naffarreran beraz. Baina
euskara  batuaren  berce  erdia  asmatua  da,  eta  hizteguietan  eta  analogiaz
atherataco aditz paradigmetan baino ez da aguercen.
Lexicoaz  denaz  beçaimbatean,  Xabier  Amuriza  batec  aldarricatu  du
euskara  batuari  falta  çaizquiola  20.000  hitz  commun,  hitz  international  (ene
ustez,  40.000  içan  litezque  perfectuqui).  Horietaco  asco,  nola  dioen  Kepa
Altonagac  Back  to  Leizarraga  bere  liburuan,  adjectivo  referencialac  dira.
Erraiteraco,  nola  adieraci  batuan  lunar  hitza?  Altonagarena  berarena  da
adibidea.
Ez  dago  moduric,  ihesbide  bat  erabilcen  ez  badugu  behinic  behin:
emplegatzea  ilargiko,  ilargiaren,  ilargi-…  beçalaco ihesbideac substantivoaren
aitzinetic.  Anglesdunec,  ordea,  araçoric  ez  daducate  luna/lunar  bicotea  honela
adieraztecotz:  moon/lunar.  Euscaran,  euscara  'officialean'  aleguia,  cerengatic
dugu debecatua valiabide hau?
Syntaxiari  doaquionez, naffarreran honelaco erranaldi bat erabat naturala
da:
"Hori da herria non bazcalduco baitugu/dugun guero".
Euskara  batuac,  aldiz,  osso  gaizqui  du  ikussia  syntaxis  hori,  edota
debecatua,  syntaxis  bat  erabat  valiagarria  dena,  ceharo  communicativoa,  batez
4
ere  hori  ez  beçalaco  erranaldi  luce  eta  corapilatsuetan.  Bada,  euskara  batuac,
beraz, syntaxis hori ebatsi eguin deraucu. Ebatsi, bai, berez euscarac baçuelacotz
eta duelacotz, eta valiatzen delacotz ahoz halaber oraindic inguruetan non duen
indarric tchiquiena purismoac, nola den Iphar Euscal Herria, baina gauça jaquina
da  ecen  syntaxis  hori  bacela,  adibidez,  Bizcaian  eraric  naturalenean.  Gure
classicoen lanei behaco ñimiñoena emanez gara berehala jabetzen honetaz.
Bizcaico  Mañarico  Capanagac  ascotan  erabilcen  çuen  cein  relativoa,
erraite bateraco. Areago, Laçarraga, Betolaça, Añibarro eta Capanaga iracurriric,
naffar  systema  direla  ez  da  dudaric,  euscararen  mendebaldeco  aldaera  batean,
jaquina, baina logica naffarrean.
Xabier  Payá  versolariac  ere  (Altonagaren  liburuan  ere  dago  aiphua)
contatzen ditu cein saihesbide iracatsi cerauzquioten universitatean relativoac ez
erabilcecotz: punctu eta comma jarri, punctua jarri, berce erranaldi bat…
Ceinismoa erdaracadatzat içan da hartua azquen mende honetan ceinetan
euscararen guidariac içan baitira aranismoac jotaco personac. Hancaz gora jarri
deraucute gure systema orocorra cena.
Syntaxiarequin  ere  bada  berce  phenomeno  bat  examinatu  beharrecoa:
aditzaren  cocapena  erranaldian. Ceharo  ikertua  du  punctu  hau Bittor  Hidalgoc
bere  lanetan  (Hitzen  ordena  euskaraz  icemburuco  doctoretza  thesian  eta
Hurbiltze bat euskal hitz-ordenaren tradizioari  iceneco articuluan) eta maisuqui
du eracusten nolaco cambiamendua guerthatu den alhor honetan 1900. urthetic
hona.  Noiz eta data hori arteco autoreec guehienetan aditza erranaldi nagussien
aitzinalde  batean  edo  cocatzen  duten,  data  horretatic  aitzina  alderanciz
guerthatzen  da,  eta  gaur  egungo  prosa  standardean  casuric  guehienetan
erranaldien guibelalde batean doa aditza.
Eçagutzen  ditugun  aho  minçaira  guztien  moldeetaric  ere  urruncen  da,
Hidalgoren erranetan, gaur egungo prosa standard hori, hiztunac janciac içan ala
ez içan.
Eta  erran  gabe  doa  ecen  aho  molde  guztiac  ez  direla  batere  aldencen,
Hidalgoren erranetan berriz, joera principaletaric cein eracutsi baitituzte idazle
classicoec hitzac erranaldian ordenatzecotz.
5
Viciqui  adierazgarriac  dira  Hidalgoren  elhe  hauec  bere  gordinean,
aiphaturico  articulutic  atheraiac:  “Euskaraz  ez  da  inoiz,  ez  idatzi,  ez  hitzegin,
gaur egun idazten den hitz orden moldean”.
Azcuerengan  du  cocatzen  Hidalgoc  euscararen  hitz  ordena  berriaren
legueen jaiotza. Aithor dieçogun guc Altuberi ere honetan duen erançuquiçuna.
Azquen  batean,  dena  cocatzen  ahal  da  Arana-Azcue-Altube  triadaren
eraguimpean.
Orain arte adieracirico guztiac egundoco oztopoac ekarcen ohi derauzquio
hiztunari  edota idazleari normaltassunez euscaraz  aritzecotz, eta nago horretan
behar  dela  ediren,  hain  çucen,  euscararen  erabileraren  goititze  eçaren
raçoinetaco bat. Hizcunçaren  eçagutzac  aitzina eguiten badu  ere  (Hego  Euscal
Herrian bederen), erabilerac seguitzen baitu maila berean.
Solutioneac?
Ez  daquit,  baina  iduri  du  hassi  dela  cerbait  muguitzen  euskara  batuaren
barrutic,  edo  cembait  sectoretan  behinçat,  Ibon  Sarasola  batec  erraiten  baitu
azquenaldian  berriz  hassi  behar  liçatequeela  cein  relativoa  erabilcen.  Gogora
deçagun,  bide  batez,  ecen  Sarasolac  aiphatzen  duela  Bitakora  kaiera  bere
liburuan Koldo Mitxelenac ez çuela nehoiz ere erabili  cein  relativo hori, ceina
erranguratsua den osso.
Halaz ere, osso muguimendu tiquiac dira, eta ez dute, gainera, nehondic
nehora kordocarazten euskara batuaren içaite edota existencia bera.

Eta  honec  guztiac  cer  cerikussi  du  Encartationeetan  euscarac  vici
duen egoerarequin? 

Deus  baino  lehen,  erran  gabe  doa  ecen  hemen  botaco  ditudanec,
encartauençat  ez  ecic, valio dutela  berce  lurraldeetaco  biztanleençat  ere, baina
osso  gogoan  daducat  Encartationeetaco  situationea, non  ez  den  jada  aspalditic
jathorrizco euscaradunic eta, halaber, parte batean ez daquigun euscara nehoiz
minçatu den.
Ukan  ditut  baita  ere  gogoan  berce  eremu  gaur  erdaldunduac  direnac:
Orbaibar, Arabaco Mendialdea, Estellerria...
Guc traditionea gueureganatu dugu, traditionean integratu eta pulumpatu
gara, eta diogu ecen  naffarrerari dagozquiola hizqueta maila guztiac euscararen,
6
eta ez bakarric gorena, ecen orobat ahozco, beheco, erdico... hizquetac ere ecin
uler daitezque euskara batuari soilic behatuz, ceren, adibidez, ahozco jardunean
çailagoa içaiten baitzaio purismoari dena controlpean ukaitea (gogora ditzagun
Hidalgorenac), eta herriari escapatzen çaio ethengabe eta nahi gabe jardun naffar
normal,  natural  eta  traditionezcoa,  nahiz  eta  sarri  ascotan  enseatzen  den
autocensuratzera,  guiçartean  çabaldua  den  purismo  batuistaren  culpaz,  jardun
hori  cein  berez  eta  naturalqui  atheratzen  baitzaio.  Naffarrerac,  hortacotz,
euscararen spacio guztiac occupatzen ditu, baita batuaren parte hori cein benetan
erabilcen den, erdi hori.
Sinhetsia  naducaçue  ecen  Euskaltzaindiaren  batuac  dagoeneco  emana
duela emaiten ahal çuen guztia. Batuarequin bakarric ez goaz nehora ere.
Hortacotz,  euscarac  Encartationeetan  badu  ethorquiçunic,  baina
Euskaltzaindiaz campo.
Cer eguiten ahal da? Nola ascatu purismotic? Nola ahal dira euscaldundu
Encartationeac  eta  berce  lurralde  erdaldun  edo  erdaldunduac?  Nola  aritu
euscaraz normaltassunez, naturaltassunez eta libertatez?
Galderetan dago justuqui erançuna.
Behar gara lehenic eta behin aranismoac bulçaturico purismotic aldendu,
paradigma aranistatic ihes eguin behar dugu.
Eguinico lana behar çaio esquertu Euskaltzaindiari, hori erran gabe doa,
lan cinez handia eguin baitu, eta aprobetcha deçagun eguinico on guztia, baina
thenorea da deseguin dadinçat eta herriari utz dieçonçat, eta oroz gain idazle et a
prosalariei, lekua. Ez dugu jada behar guidariric nola protestantec ere ez duten
behar.
Gu persona libre eta helduac gara, naffar libreac, guri dagoquigu euscara
examinatzea, gutarico bakoitzari, lan hori gueure gain dago.
Encartationeetan  egoquia  da  ene  ustez  mendebaldeco  traditionea
aranismoa  aguertu  baino  lehen,  Encartationeac  euscalduncecotz  hain  çucen.
Idazle  batzuc  aiphatu  ditut  jada  ceinec  scribatu  baitzuten  mendebaldeco
euscaran eta, conscientqui ala ez, logica naffarraren pean. Bada, eredu hori  bera
da  egoquiena  Encartationeetan, eta  has  gaitecen  behingoz  euscara  libre  batean
7
hitz  eguiten  eta  idazten,  naffar  libre  anço.  Syntaxis  libre  batean,  lexico
internationala gueureganatuz, hizcunçari behar duen thornua emanez.
Hor baicic ez dut ikusten bidea edo modu egoqui bakarra Encartationeetan
edo  anceco  lurralde  erdaldundu  batean  euscarac  aurrera  eguin  deçançat:
traditionea berriz harcean, azquen mende honetaco aranismotic aldenduta.
Ceren  traditionean  edireiten  baitira  gure  pensamendua  expressatzeco
molde precisoac, syntaxis hala cehatz nola libre batean, eta aditz forma egoquiz.
Valia  gaitecen  traditionean  existencia  duten  forma  litterario  guztiez  eta,  behar
içanez guero, sor ditzagun forma litterario berriac librequi, ceren ororen buruan
hizcunçac jolastecotz baitira.
Honen  beharra  Gabriel  Arestic  ere  ikussi  çuen,  eta  hala  adieraci
elkarrizquetaren  batean,  eta  systema  classico,  neoclassico  edo  naffar  honetara
idatzi obraric.
Berceric ez gaurcoz.
Gora Naffarroa eta gora naffarrera!
Ikus deçala hau dena Leiçarragaren Jaincoac!

Gombitea ethor daitezen euscaldunen artera

Noiz iracurri bait dut ze euscal idazle famatu batec duela izquiriatu

errutina 

otu zait luzatzea berari (eta berdin beste nornahiri) gombitea ethor daiten / daitezen aldicada bateraco behintzat visitaz euscaldunen artera, izan ez dadin izan differentzia hain brutala inter euscara real sociala eta berec darabilten varietate camuflatu hori. Zein Euscal Herritan bizi othe dira horiec? Ez al du esaten euscaldun oroc 

rutina? 

Zein Euscal Herrico partean edo comarcan esan ohi da errutina?

Atzecoz aurrera

Dugu iracurtzen (Gara, lehen orrian, 17 martchoa 2017)

• 104.000 euroak Sareri itzultzea errefusatu du auzitegiak

hori goico titulua ipini ahal da ere atzecoz aurrera honan

• Auzitegiak errefusatu du itzultzea Saseri 104.000 euroak 

Nahiz-ta batzutan eguin ahal dira zembait gauza (nola eman informationea, ...) atzecoz aurrera normalean eta efficienteago eman ohi da aurrecoz atzera, nola esateraco etapa cyclista bateco cyclisten listea, tik lehenengoa sartu dena helmugan lehenic haric azquen cyclistea azquenean.

Tentuzago redactatu gogoan izanic iracurlea

Ez da tcharra izaten gogoan izatea iracurlea noiz behar dugun zerbait redactatu, edozein delaric darabilgun hizcuntza baina esango nuque hareago oraino noiz dugun redactatzen euscaraz.

Zeren dudanean iracurtzen hau (gaur8, 22 or, Amagoia Mujika)

"Krimenaren historiak gure gure gizartearen kultura, zibilizazio eta heltze prozesuak ulertzen laguntzen digu"

zait ethorten gogora hobe eta aisago litzatequeela tzat iracurlea redactatu izan balitz holan

"Krimenaren historiak laguntzen digu ulertzen gure gizartearen kultura, zibilizazio eta heltze prozesuak"

edo ere

"Krimenaren historiak laguntzen digu ulertzen prozesuak ... "

Azquen auquera hau ez daquit ongui nola osoatu zeren ez dut ulertzen osoqui mezua bere globalitatean. 

vegano / begano

Noiz iracurri dut prensan euscaraz egunoquin

begano (eta ez, vegano) 

joan naiz curiositatez Academiaren hiztegui berrira (2016 udazquena) ikusteco zelan dathorren hitz moderno hori (behintzat moderno relativoqui) baina hasi naizelaric topatzen othe zethorren nola begano (ezaguturic gure egungo planteamentuco "percal cultural" zabala) baina ez dut aurquitu hizteguian leku hortan eta ondoren ikusi dut porsiacaso nola vegano baina hemen ere deus ez. Ikusi dudana da dathorrela begetariano, zeinac ez du zentzu cultural handiric niretzat. Berba (edo verba) batean galdetu zergatic dago holaco "gorroto" illogico, irrational eta aldrevestetsua contra v letrea an gure mundu culturala eta an ere Academia, batez ere an berba international modernoac?

Zer tcharric lekarquioque vegano hitzac euscarari? Ez al litzateque irequiera cultural on baten hasierea? Ez al dugu behar panorama cultural coherenteagoa, rationalagoa?

Autismoric ez omen dago euscara izquiriatuan

Lehenbiziric esan ze harturic basetzat ze hizteguiac -hitzac dathozenac hizteguian- dira edo izan behar dute hitzac hartuac ti hain delaco hizcuntza preexistentea izanic beraz hitzoc rebotatuac hizcuntza delacotic hizteguira edo altchatuac, jasoac.

Izanic principio hori -zein niretzat da indiscutiblea (norc uka lezaque?)- izanic hori principioa gogoan egon naiz conversatzen (edo haguian discutitzen) ze euscaraz dago autismo handia noiz harturic

ritinitis (edo rhitinitis) 

hitza exemplutzat esaten den ze euscaraz dela

errinitis. 

Hori defendatzea

-errinitis vs rinitis edo rhinitis- 

da claroqui autismo handia, edozeinec ere defenditzen duela hori zeren euscaraz, euscara realean ez da hola erabiltzen evidentequi eta comprobablequi. Halan ere aiphatu ahal ditugu haimbat hitz guehiago ti lista luzea esateraco:

ruby, raqueta, ridiculo, ... consensu, distorsionatu, insulina, ... 

Zeren bat da esatea nola den hitz bat euscaraz eta besteric esatea nola behar luqueen izan zeren esateraco euscaraz esaten da 100%ean rifle eta ez errifle (hitz guziec ez daroe eraiquiera hypothetico bera realitatean dependitzen dela factore diverso batzutatic).

Hizteguiec behar luquete -behintzat generalean- reflexatu societateco realitatea. Beraz, autismoa indudablequi. Ala ez? Non dugu zentuza eta ondrautasun intelectuala?

Ba al da differentzia quantitativoric?

• Txina Obama faltan botatzen hasia da

ba liteque ze noiz izquiriatu duen hori titularra hain autoreac (Gara, domequea 22 urtarrila 2017, 29 or) ez ohartzea daucan difficultateaz iracurlea gan zeren berac aurretiaz daqui zer nahi duen expresatu. Baliteque, baina ba du difficultateric zeren reiracurri behar izan dut (behintzat nic) jaquiteco zer nahi duen esan. Nic beste modu hontara redactatuco nuqueen

• Txina hasia da faltan botatzen Obama

Ba al dute bi titular horiec differentzia informativo quantitativoric?

Textu complicatuxeac, mesedez, errazago

Esan gaberic ere guziac ba daquigu ze mezuac ba direla simpleac edo ere complicatuxeagoac eta azquen hauec direla zailagoac ez soil redactatzeco baizic ere iracurtzeco.

Dugularic iracurtzen (Gara, martitzena 10 urtarrila 2017, 40 or) ondoco textua zait iruditzen dela sobera difficil eta behar litzatequela redactatu simpleago, asequibleago tzat iracurle general ordinarioa. Hara,

Orain arte, hipotesi guztien artean (buruz formationea e ilargia) batek agindu du: 

• billar kosmiko baten jokoan, Marteren tamainako planetoide baten eta Lurraren arteko talkak eragindako kataklismoak sorturiko materialetatik jaio zela Ilargia; ... 

Ezin al da redactatu hori aisago? Ez al da redactatua lar difficil?

Gaberic ihes eguin tik auquera hobea

Iracurriric hau titularra (7k, 16 or, 8 urtarrila 2017) eta eretchiric dela ez-asqui pasablea ulertu ahal izateco

Korrika, atzean utzi nahi duten errealitatetik ihesi 

occuritu zait behar dela, litzatequeela eguin zeozer hobetzeco (ez corregitzeco zeren ez bait da incorrectua baina bai guti ona redactionea) informativoqui hori mezua, bethi ere partituric premisa hortatic ezen ez dela goico mezua asqui aisa ulergarria. Hemen ba auquera possible bat

Korrika, ihesi tik realitatea zein nahi den utzi atzean 

Ni nago total convencitua ze bata da asco errazagoa ulertzen ezi bestea. Izanic gainera textua ganic Jocelyne Zablit iruditzen zait ze originala, zein seguruenez da emana inglesez, dago hurbilago tik 2. auquera possible hori.

Zergatic ez erabili auquera hobeac edo hobeagoac baldin laguntzen badute textuac izaten escuragarriago iracurleari?

Ventaja handia litzateque

Nahiz-ta ipini dudan goian titulutzat –Ventaja handia litzateque- asmoa izan dut ipinteco “Ventaja handia litzateque tzat gu euscaldunac eta ere tzat euscara” baina eretchiric titulua litzatequeela lar luzea utzi dut azquenean hortan nola bait dago. Zeren on litzateque: tzat gu euscaldunac eta ere tzat euscara hizcuntzea.

Oraicoan nahi dut hemen blogean ipini aguerian -nabarmendu cloroqui- zein comenigarri litzatequeen tzat gu euscaldunac eta ondorioz ere tzat euscara erabiltzea prepositioneac zeren indudablequi asco laguntzen luqueen eta errazten comprensionea horrec, erabilteac prepositioneac. Halan' demostratzeco horren ventajac -nire ustez ventaja handiac eta inukatuzcoac- ekarrico dut hona exemplu bat e phrasea dudana iracurri an liburua zein nabil iracurtzen interesarequin (Etxepare Aldudeko medikua ganic K. A.) hortic aterataco phrasea erabilico dut beraz' aguertzeco ventajac dakarzenac mechanismo prepositivoac. Hau ondocoa da, ba, iracurtzen dudana an hori liburua (berrehun eta laurhamarta hiru or., 243 or.)

Orbigny-ren katastrofismoa asko urrundu zen Cuvier-enetik, eta izan ere, ematen du 1849an proposatu zituen ondoz ondozko hogeita zazpi kreazioak onargaitzak direla, bai zientziaren ikuspegitik eta bai eskritura santuen berbaz berbazko interpretaziotik ere, baina, hala ere, hipotesi hori nahikoa arrakastatsu suertatu zen, halan non serioski lehiatu baitzen zenbait zeintzilarik defendaturiko azalpen eboluzionistekin.

Ikus zagun azquen zatia lehenic nola textuan dagoen eta guero sarturic prepositionea

• … , halan non serioski lehiatu baitzen zenbait zeintzilarik defendaturiko azalpen eboluzionistekin.

• … , halan non serioski lehiatu baitzen kin zenbait zeintzilarik defendaturiko azalpen eboluzionistak.

Non phrasea honan gueratzen litzatequeen bere osotasunean

Orbigny-ren katastrofismoa asko urrundu zen Cuvier-enetik, eta izan ere, ematen du 1849an proposatu zituen ondoz ondozko hogeita zazpi kreazioak onargaitzak direla, bai zientziaren ikuspegitik eta bai eskritura santuen berbaz berbazko interpretaziotik ere, baina, hala ere, hipotesi hori nahikoa arrakastatsu suertatu zen, halan non serioski lehiatu baitzen kin zenbait zeintzilarik defendaturiko azalpen eboluzionistak.

Iruditzen zait ze 2. auquerea da indudablequi eta irrefutablequi arguiagoa tzat edozein iracurle ezi lehenengoa. Halan nahi nuque nic ekarri euscal plazara zein galantqui ona litzatequeen erabiltzea prepositioneac amorez aisago ulertu mezuac. Prefosta erabiliric horiec prepositioneac nahi luenac gaberic derrigortu edo ere obligatu nehor (kin manu explicitoac edo implicitoac) erabiltera horiec direlaco prepositioneac (edo postpositione aurreratuac; edo prepositione ex nihilo sortuac baina mesedegarriac). Soil nator intentionearequin ekarri plaza publicora ventaja horrec lekarqueen mesedea.