Aukerarik txarrena aukeratu nahi

Titular batean zoriontzen da eta ondoren esaten da zergatik, zergatik den zoriontzen. Honelaxe (Gara, asteazkena 28 abendua 2011, 10 or, behe partean)

"Zorionak", euskararen munduan albiste onak ere badaude-eta 

Hor goiko titular hortan jakiteko, ulertzeko ematen dela zergatik itxaron behar da harik azkena, harik irakurri -eta, doana atxekia verburari, badaude-eta. Berba batean esateko klaru ze behar da itxaron harik azkeneko bazterra, azken-azkena.

Noiz logikoago litzatekeen, zatekeen ipinirk lehenengotik zergati edo arrazoi hori ematearena zorionak. Esaterako honelatsu

"Zorionak", zeren ... 

edo kommarik gabe ere

"Zorionak" zeren ... 

osatzen litzatekeela phrase osoa honela

"Zorionak" zeren badaude albiste onak ere euskararen munduan 

Ea ba noiz daukagun albiste onik euskararen munduan dugularik irakurtzen -redaktatzen- euskara gehiago informativoago bat. Zer den gero ez nahi izatea valiatu aukerak daudaguzenak hor bertan, eskura-eskura. Informatione argia errespetuz lehenik gu euskaldunok eta ere bidenabar euskara gure hizkuntza. Hala biz. 

Balantzaka, laprastadaka: positivorantz, negativorantz

Dudalarik irakurtzen hau titularra (Gara, osteguna 23 abendua 2011, iritzia)  

Erreformen ondorioak jasaten dituzten herritarrei ez diete balio epe ertaineko erangin positiboek

 etortzen zait gogora ari direla euskal prensaren goitibehitietan balantzaka batzuetan ki positivoa eta ere ki negativoa. Halan dut kommentatuko lehenik positivoa dudana ikusten ze dator 

Erreformen ondorioak jasaten dituzten herritarrei ez diete balio epe ertaineko erangin positiboek

noiz etorri ahal zen ere modu gutiago informativoan holan 

Erreformen ondorioak jasaten dituzten herritarrei ez diete epe ertaineko erangin positiboek balio 

eta da poztekoa ikustea aukera hobea, informativoki hobea. Batera ez diete balio ordez bestea zein ikusten dugu lar sarri ez diete ........ balio.

Pasaturik esatera zer dudan ikusten nola negativo mezu hortan da buruz darabilten syntaxia. Ezen redaktatu ahal dela nola egin bait dute hola

Erreformen ondorioak jasaten dituzten herritarrei ez diete balio epe ertaineko erangin positiboek

 baina egin ahal zen -nahi izan balitz eta izan hortaz konsziente- beste forma gehiago informativo hontan ere edo honelatsu  

Epe ertaineko eragin positiboek ez diete balio herritarrei ze jasa dute erreformen ondorioak 

 edo gehiago ondio hobetuz 

Epe ertaineko eragin positivoek ez diete valio herritarrei ze jasa dute reformen ondorioak

Zer du ikusten nire kommentarioetan blog hontako irakurleak? Ba al dago balantzarik, ba al dago laprastadarik? Ikusten al da ezer positivorik edo negativorik textuan edo textu alternativoetan? Zer esan ahal da zentzuz berba eginik?

Razionalkiago informatu, berba batean razionalki

Dudalarik irakurtzen (supplementua hon Gara, Gaur8, zapatua 17 abendua 2011, 8 or) azpian hau titularra Amerikar ezkerra eta Libia (ganik Aitor Imaz, analisia) sarrerako preambuloa dena hau

Libiako gatazkak sekulako eztabaida eragin du ezkertiarren artean. Egileak latinoamerikarren posizioa hobeto ulertzeko argudioak eskaintzen ditu artikulu honetan. 

Bada, irakurririk hori-preambuloa naiz (edo da nire entelegua) desegokitzen eta ondoren egin zenbait gogoeta eta ere analysis dut pensatzen ze hobeto legokeela -informativoago- honlan balego hori-preambuloa. 

Libiako gatazkak sekulako eztabaida eragin du ezkertiarren artean. Egileak argudioak eskaintzen ditu artikulu hontan hobeto ulertzeko (edo, ulertzeko hobeto) latinoamerikanoen posizioa.

Edo, sartu gabe redundantziarik

 Libiako gatazkak sekulako eztabaida eragin du ezkertiarren artean. Egileak argudioak eskaintzen ditu hobeto ulertzeko latinoamerikanoen posizioa.

Logikoa dateke hobe dela informatzea ahalik razionalkien mesedetan irakurlea, guziok. Hobeto redaktatu behintzat mass median. 

• Egileak ...

• Egileak argudioak eskaintzen ditu ...

• Egileak argudioak eskaintzen ditu hobeto ulertzeko ...

• Egileak argudioak eskaintzen ditu hobeto ulertzeko latinoamerikanoen posizioa

Nabarmenki total desegoki

Gogora ekartzen dut ze ez dira synonynoak desegoki eta txaro hitzak zeren egon ahal da zeozer ondo, ez txarto, baina desegoki. Ez dakidana da ez txarto dagoena egon ahal da egoki baina orai ez naiz sartuko hortan. Soil esan eta resaltatu ze desegoki eta txartto hitzak direla differenteak. Zeina, gainera, egiazki ez zegoen zertantan esan beharrik baina izan bidi introduktione hau preludio egokia ki esango dudana.

Dugu irakurtzen (Gara, ostirala 16 abendua 2011, iritzia 9. or) lehenbiziko paragraphoan hauxe esaldia 

Bere ibilbide politikoan zehar, Estatu frantseseko presidente ohi Jacques Chirac ez zen ez bere jarduna gizarte bidezkoago baten zerbitzuan jartzeko ahaleginean nabarmendu. 

Hor esaldian esan nahi den behinena da "Jacques Chirac ez zen nabarmendu"  baina verbua zeina bait da periphrastikoa dago zatitua bi partetan non zatiak unitate horrenak dagozen lar urrun elkarren ganik. Verbua izanik "ez zen nabarmendu" geratzen da hori-informationea textuan, Garan, lar distante sortzen duela irakurlea gan desegokitasun interpretativoa, ulermenezkoa. Halan

Bere ibilbide politikoan zehar, Estatu frantseseko presidente ohi Jacques Chirac ez zen ez bere jarduna gizarte bidezkoago baten zerbitzuan jartzeko ahaleginean nabarmendu.  

Begira zein erraz konpondu ahal da hori-desegokitasun hori.

 Bere ibilbide politikoan zehar, Estatu frantseseko presidente ohi Jacques Chirac ez zen nabarmendu ez bere jarduna gizarte bidezkoago baten zerbitzuan jartzeko ahaleginean. 

Zergatik informatu behar da desegoki izanik eskura informatzea egoki edo behintzat egokiago? Nork du erantzuna galdera honen?

Behar da informatu hobeki

Irakurtzearkoan hau-titularra (Berria, osteguna 9 abendua 2011)

Nazioarteko komunitateari segitzeko eskatu dio ezker abertzaleak Espainiari

dudarik ez dago ze ari garela prinzipalki buruz

1) ezker bertzalea

2) ezker abertzaleak esan duela. Ezker abertzaleak esan dio

3) nori esan dio ezker abertzaleak. Ezker abertzaleak esan dio Espainiari 

4) zer esan dio ezker abertzaleak Espainiari.  
Ezker abertzaleak esan dio Espainiari nazioarteko komunitateari segitzeko.
Edo
Ezker abertzaleak esan dio Espainiari segitzeko nazioarteko komunitateari.

Beraz aukera informativoenak dira hauexek

• Ezker abertzaleak esan dio Espainiari nazioarteko komunitateari segitzeko 

• Ezker abertzaleak esan dio Espainiari segitzeko nazioarteko komunitateari. 

Daigun gogoetatu, baina informativoki

Esan ohi da eta egia dateke ze perfektionerik eta perfekturik ez dagoela ezertan. Halan ba edozerk ba du, ba duke bere imperfektine punturik edo handicap zerbait.

Dugurlarik irakurtzen hau-titularra (Gara, 13 or, osteguna 8 abendua 2011) 

Konponbide demokratikoaren aldeko mobilizazioak sostengu zabala lortu du 

 zait etortzen gogora ze ipini ahal dela hor-titularra beste modu -syntaktiko- hontara ere 

Konponbide demokratikoaren aldeko mobilizazioak lortu du sostengu zabala 

Ba al dute bi titular horiek perfektione informativorik? Handicap-ik? Daigun gogoetatu, baina informativoki kokaturik bi informationeok an ranking kommunikativoa. Informationeak ba du bere rankinga non dagozen aukera gehiago informativoak edo gutiago informativoak buruz irakurlea.

Lehenengo importantea, importanteena

Izkiriatu izan dut lehenago ere buruz puntu hau hemen blog hontan, ikusi nahi bada. Baina gaur berriro ariko naiz gainean puntu delako hori, ustez segurtasun osoz dela importantea tik alderki informativoa mesedez irakurlea. Beraz, ikusten dugu hau titularra (Berria, osteguna 24 azaroa 2011) non dugu irakurtzen

Jaurlaritzak asmoa du gizonen artean kutsatutako GIB kasuak gutxitzeko

non mezu behinena da

Jaurlaritzak asmoa du gutxitzeko ..............

eta ondoren spezifikatu ahal litzateke zer nahi den gutitu, bere nahi diren zertzelada guztiak. Esterako honelatsu

Jaurlaritzak asmoa du gutitzeko gizonen artean kutsatutako GIB kasuak

Ez ahal da komeni informativoki -kasu eman ze ari garela irakurtzen egunkari bat- ematea lehenengo konzeptu importanteak?, eta gero ondoren konzeptu enparauak direnak detailleak hon konzetu prinzipala edo importantea.

Symmetrikoak syntaktikoki (SVO, OVS)

Ondo agirian dago ze differentea da objektu baten originala eta horren objektuaren symmetrikoa. Halan dira differente eta gainera elkarren symmetriko esku bat eta bestea, zapata bat eta bere parea, belarri bat eta beste aldeko belarria, guanteak, izpiluko imagenak,palindromoak, numero kapikuak, ... eta hainbat holako. Baita aurkitu ahal da holakorik -symmetriarik- an struktura syntaktikoak, struktura grammatikalak.

Egun berean eta egunkari bereak ikusten dugu batetik hau SVO (Berria, zapatua 19 azaroa 2011)

Urkulluk dio herritarren esku egongo dela estatus politiko berria lortzea

S, subjektua (Urkulluk)
V, verbua (dio)
O, objektua (herritarren esku egongo dela estatus politiko berria lortzea)

Urkulluk dio .......................................................................................... 


eta bestetik besea hau dena aurrekoaren struktura syntaktiko symmentrikoa. Hauxe  OVS (Berria, zapatua 19 azaroa 2011) 

Poliziak «legez kanpoko» kaleratzeak egin dituela dio Bilboko Okupazio Bulegoak

O, objektua (Poliziak "legez kanpoko" kaleratzeak egin dituela)
V, verbua (dio)
S, subjektua (Bilboko Okupazio Bulegoak)

........................................................................ dio Bilboko Okupazio Bulegoak



Ondo dakigu eta dago agirian ze dira informativoki differenteak valio informativoan, an ranking informativoa. Seguru ze, ez dela behar monothonoa izan behar baina aukera batzuk dira hobeak ezi besteak informativoki eta favorez irakurlea (irakurlearen favorez). Daigun ikas eta valia ikasitakoa guzion hoberako. 

Berbaz bat, izkirioz (derrigorrez?) differente

Entzun dut meeting batean ganik hizlari on bat, meeting batean non behar da konektatu kin herria, populua ahalik hobekien, dut entzun hau ondokoa (sic)

[ba dakit baina normalean honakorik asko entzun ohi dela arten euskaldunak noiz expresatzen gara berbaz solteki eta gabe erreparorik]

Joango gara Madrilera esateko euskaldunak garela
(sic, jada esan bezala) 

diot sic zeren honelakoak dira guti ikusten euskaraz noiz dugun izkiriatzen. Honelaxe litzateke hori emanik izkirioz "korrektuki"

Joango gara Madrilera euskaldunak garela esateko 

edo "hobeki korrektuago oraino"

Madrilera joango gara euskaldunak garela esateko 

Zergatik ez  ditugu erabiltzen forma onenak kommunikativoki baita ere izkirioz? Zergatik ez dugu hobetsi nahi forma hoberenak, forma hoberen informativoak?

Nola bestela?

Gaur ere (eguena 10 azaroa 2011) poztu naiz irakurtzearekin hau titularra Berriako lehen paginan

Belgikak ez du onartu Ventura Tome estraditatzea 

poztu naiz zeren asko eta askotan, lar askotan hori informationea agertu ohi da beste modu hontara

Belgikak ez du Ventura Tome estraditatzea onartu 

Dutelarik batzuk, nik esaten nuke lar askok, hartzen hobekotzat bigarren aukera hori eta aitzitik dutelarik hartzen konsekuentziaz lehenbizikoa txarragotzat edo behintzat gutiago ontzat. Delako horien artean dagoke ere gure Xabier Amuritza euskalzale fierra. Non Xabier Amuritzak duen hartzen esaterako bere liburu titulatzen Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza (non, zein or. ez dut esan ahalko baina) du hartzen euskara "ez aski zindotzat" honelatsuko esaldiak

Jaun alkateak ez du pagatuko faktura dudosorik 

non hobekotzat duen hartzen baina nik ez dakidalarik zergatik esatea

Jaun alkateak ez du faktura dudosorik pagatuko 

Zer izan ahal da arrazoia edo argudioa bat hartzeko bestea baino gutigo ontzat? Nik ez dakit, ez dut ulertzen ondo, ez dut ondo ulertzen. Seguru baina bat dela askoz informativoago ezi bestea klarki.

Komparatu, observatu, konkluitu

Irakurtzen dugu hau titularra (Gara, martitzena 8 azaroa 2011, 20 or)

Ipar Euskal Herriko Lurralde Ituna egitasmo berriekin gaurkotu dute 

edo ahal redaktatu ere kin beste syntaxi hau

Egitasmo berriekin gaurkotu dute Ipar Euskal Herriko Lurralde Ituna

edo baita redaktatu beste modu differente batzuetara, batzuk gehiago informativoak eta besteak gutiago informativoak.

On litzateke, litzaiguke komparatzea, observatzea pausatuki eta ateratzeak konklusioneak, konklusione informativoak. 

Ezin? edo nahi ez? hautsi kin atavismo galgarria, SOV

Nago ni ze euskal prensan (Berria, Gara, Deia, ...) gehiago begiratzen da ki balizko normativismo hypothetiko lirateken usteak eta eretxiak ezenez ki konzeptu eta transmissione informatikoa behar duena derrigorrez izan medio informativo batek. Mezua eman klaritate informativoaz.

Hala da irakurri ahal lehen paginan nola notizia prinzipal hau titularra (Berria, martitzena 1 azaria 2011 )

Unescok AEBen finantzaketa galdu du, 

Palestina estatu gisa onartu duelako 

Ez da izan behar total eta extraordinarioki intelligentea, superdopatua jakiteko eta antzemateko ze hori titularra ez dago emana modurik onenean non ba dira beste modu batzuk gehiago hobeak eta gehiago informativoak dauzkagunak esku-eskura nahi izanez gero. Baina irudi du ze ez dagoela ardurarik an euskal prensa emateko informationea modu hoberenean non dirudien ere ardurá dela gehiago anitzez linguistikoa ezi informativoa. Izanik preferentzia nabarmena uste edo eretxi linguistikoak eta ia ezein importantziarik qualiteate informativoak.

Ez al da hau versionea, possibilitatea, aukerá askoz informativoa ki irakurlea, euskal irakurlea

Unescok galdu du AEBen finantzaketa, 

(zeren, ze) onartu bait du Palestina estatu gisa

edo

Unescok galdu du AEBen finantzaketa, 

(zeren, ze) onartu bait du estatu gisa Palestina

 Zergatik ez dira arduratzen kin qualitate ifnormativoa e titularrak, zergati ez dira elkitzen, jalgitzen ti atavismo galgarri hori, SOV? Zergatik, mass median ez dira preferezialki zentratzen informationean, an informatione ahalik onena emateko possibiletatea? Mundu professional spezifikoan? Nork argitu ahal du?

Eman ahal banu aholkurik

Baldin eman ahal banu aholkurik esango nuke ze hau textua (Gara, egunkariaren beraren propagandá zein agertzen da egunotan egunero)

• GARAk egunero eskaintzen dizkizu aro berri hau ulertzeko eta sendotzeko giltzak 
 

 

• Informatua dagoen herri aktibo bati ezin diolako inork etorkizuna zapuztu 

ipiniko nuke -ipini beharko litzateke amorez mezua hobeto ulertu eta izan gehiago informativoa- honelatsu edo honelaxe

•  GARAk egunero eskaintzen dizkizu giltzak aro berri hau ulertzeko eta sendotzeko   

• Informatua dagoen herri aktibo bati ezin diolako zapuztu inork etorkizuna

Nago ba duela importantziarik -beti-ere relativoa- honelakoxeko aholkuak, behintzat mass media bateko ihardunean.

Hau bai aukerarik onena, SVO

Nik dut ikusten pozez nola behintzat batzuetan agertzen da prensan SVO strukturla syntaktikoa -subjektu, verbu, objektu- nola gaurko hau (Berria, internet).

Notizia nire aldetik baina ez da bakarrik dudala ikusten pozez hori strukturá zein bait da onena informativoki baizik-ere esatea gain agertzeaz poza hori gatik dela agertzen eta valiatzen hori strukturea, dugula erabiltzen SVO behar genukeen baino gutiago.

Bada, dezagun ikus hori textua agertua an Berria egunkaria

Jaurlaritzak galdetu du "justua eta arrazoizkoa" al den Otegik preso jarraitzea epaia irmoa ez bada

S (Jaurlaritzak)
V (galdetu du)
O ("justua eta arrazoizkoa" al den Otegik preso jarraitzea epaia irmoa ez bada)
 
eta ere egin ahal izateko komparationea mentaltik daiguzen ikus beste aukera bi gehien erabiliak, SOV ("geureena" datekeena) eta OVS erabiltzen dena orain asko eta askotan, esango nuke nik artifizialki eta kontranaturaz, dezadan argitu hori kontranatura ezen kontranatura "euskal traditionearen" eta ere kontranaturaz "ikuspegi eta effektivitate informativoaren".

Hemen lehenengo SOV, "geure geurea"

Jaurlaritzak "justua eta arrazoizkoa" al den Otegik preso jarraitzea epaia irmoa ez bada galdetu du

eta azkenik OVS aukera "artifizial kontranaturala" 

"Justua eta arrazoizkoa" al den Otegik preso jarraitzea epaia irmoa ez bada galdetu du Jaurlaritzak

Ditugu erabiltzen eta valiatzen euskaraz gure aukerak -kasu konkretu hontan SVO struktura syntakikoa- ditugunak eskura tamalezbehar genukeen baino gutiago. Baina behintzat agertzen eta erabiltzen dira batzuetan, zorionez.

Laburrenetik luzeagora

Dugu irakurtzen ondoko sarreraren ondoan "Eta-ren adierazpen historikoaren ondorena" hauxe ondorengo titularra emana lau lerrotan (Gara, astelehena 24 urria 2011)
Herritarrak, 
konponbidearen 
sarraila 
irekitzeko prest 
Ongi dakigun lez informationea eman ahal da labur edo luzeago, sano labur edo itzel luze, nahi den neurrian.

Baina hemen mezuan informationea denik laburrenean litzateke
Herritarrak, prest
(dagoela implizituki sartua "dagoz" verbua, "Herritarrak pest dagoz edo Herritarrak dagoz prest")
edo luzexago 
Herritarrak, prest irekitzeko 
areago
Herritarrak, prest irekitzeko konponbidearen serraila
baita eman ahal zuten goiko lau lerroak ordenaturik diffente lerrook
Herritarrak, 
irekitzeko prest
konponbidearen 
sarraila 

Horiek esaldietan erabiltzea edo ez erabiltzea komma (,) dago ere nola possibilitate bat.

Berba batean, zorionez, aukerrak dira bat baino gehiago baina differenteak respektu effektu informativoa.

















bibhiuh