Arartez manu obeditu beharrecoa

Gaurco asteleheneco eguraldian an ETB esan du Andoni Aizpuru presentadoreac ze bihar izango dugula

geogenesis leherkorra

noiz explicatu duen gainera holan esan behar dugu euscaraz, 

justificatu nahiz zeozer gatic hori erabilerá

Bada ondoren dut ikusi an internet ze

inglesez da 

explosive geogenesis 

frantzesez 

géogenèse explosive 

alemanez 

explosive Geogenese 

italianoz 

geogenesi esplosiva 

Esan ohi zenean "pracac lehertu, edo zacua" esan nahi zuen erdaraz reventar zeina ez da explotar, ez direlaric synonymo euscaraz ere lehertu eta explotatu.

Honela nora othe goaz?, 

honela nora othe garoez?, 

honela nora eroan nahi gaituzte? 

Edozein euscaldun normalec izanic edozein dialectotacoa ez legoquena pean aguindu edo manu puristac esaten dule holan

geogenesis explosivoa 

Baldin esan balu Andoni Aizpuruac geogenesis explosivoa expulsatu al luquete tic ETB, bere postutic?

Dudaric egon ahal da zein da redactatua yago communicativo?

Dudaric egon ahal da comparatzean bi ondoco azpico auquera hauec respectuz qualitate informativoa? Hara ondoren, bi auquera hoc, lehenengoa ze aguertzen da an prensa (Gara eguncaria 23 urtarrila 2019 Ekonomia 20 or, ganic Haritz Larrañaga / Donapaleu) eta bestea alternativoqui jarria, ustez dena hobea informativoqui.

Prensan aguertu titularra

Ahate hazleek ELB sindikatua sostengatzeko deia luzatu dute 

Auquera alternativo possiblea

Ahate hazleek luzatu dute deia sostengatzeko ELB sindikatua  

Ahal dira bi auquera horiec berdin communicativoac?

Ba dauca zailtasunic, bai.

Dudalaric iracurtzen hau titularra

Euskal ekoizleak batzen dituen datu base eta bilatzaile bat aurkeztu dute 

ohartzen naiz ze hori titularra da sobera zail edo difficila ulertzeco edo interpretatzeco dakarren mezua. Nic hori titularra hasten nuque honela amorez euscal iracurlea

Aurkeztu dute ...

Nola hobe, aurrecoz atzera edo atzecoz aurrera?

Baldin definituco beharco balitz ENARGIA (entitate baten izena, sic) zein structura syntactico litzateque hobe bi hauetaric?

....................................................... da Enargia 

edo 

Enargia da ....................................................... 

Zeren honelaxe dugu ikusten prensan Enargia (sic, ez energia) entitatea definitua.

• Burujabetasun energetikoa berrezkuratzea xede duen ekimen berria da Enargia, ... 

Baina izan zitequeen ere errazqui beste modu batecoa erabiliric goico schema syntactico hori, honelatsu

• Energia da ekimen berria zeinak du xede rekuperatzea burujabetasun energetikoa, ... 

Othe dira bi auquera horiec, zein schematicoa nola phrase osocoa, berdin ulergarri tzat iracurlea? Othe dugu ezein escubideric guc euscal iracurleoc zor zaiguna ganic redactore professionalac?

Zailagoa da controlatzen entzundacoa ze iracurritacoa

Mezu bat ez da bethi izquiriatzen dezaguntzat iracurri, ba dira ere mezuac emanac vozez edo acusticoqui ditzaguntzat entzun megaphonian erraiteraco aeroportutan edo beste. Noiz mezua da iracurtzecoa da errazago comprenitzen eta controlatzen dioena mezuac zeren nahi bada ahal dugu mezua repasatu edo iracurri berriro nahi den beste aldiz baina ez dago holacoric tamalez an mezu acusticoa zein ezin da reentzun edo repasatu dioena mezuac.

Halan entzunic mezu acusticoa on Euskal Label zioenac / dioenac "Ongui jatea ................ da". Eta ezin ulerturic zioena ezelan ere -horrec purrustada acusticoac- azquenean determinatu nuen mezua jasotzea dictatura, bakoitzean noiz emaiten zuten hori iragarquia an televisionea, an ETB. Azquenean atchemanic mezua bitartez dictatua ikusi dut eta guero IRACURRI beguiz dioena mezuac holan,

"Ongui jatea gure baserritar, arrantzale eta elikagai industriac era jasangarrian jaqui naturalac ekoizteco behar duten bultzada ematea da" 

Hori mezua ulertzea iracurtzeracoan ere ez da horren derrepentecoa eta gutiago soilic entzuteracoan nola dathorren originalean.

Hori goico mezua hel dadin iracurlea gana edo ere entzulea gana aisago planteatzen dut nic auquera alternativo ondoco hau amorez apportatu nahi zeozer positivo nire aldetic, aparte eguiten dudan criticá contra originala, holan nire auquera alternativoa

"Ongui jatea da bultzada emaitea ekoiz dezaten era jasangarrian jaqui naturalac gure baserritarrac, arrantzaleac eta elikagai industriac" 

Iruditzen zait auquera alternativo hau nic dudana aurquezten (edo beste zembaitsu possibleac) da (dira) aisago digeribleagoac entzulearentzat nola ere iracurlearentzat. Originala, aitzitic, da dudagabequi impresentablea eta harrapaezina. Inorc ez du ulertzen dioena originalac.

Iruditzen zait

Gaur eguerdian nongoelaric entzuten, ikusten informativoa an ETB1 entzun da ari zirela buruz juicioa eguiten ari direna Floridan contra Pablo Ibar ondocoa, 

Video hori ikusico dute attacatzailea Pablo Ibar ez dela demostratzeco. 

Niri iruditzen zait ez izanic ere professional bat e informativoac ezen ondoco auquerá litzateque ascoz hobea informativoqui, ezen hauxe

Video hori ikusico dute demostratzeco attacatzailea ez dela Pablo Ibar.

Holatsuco auquera differentetan behar luquete pensatu professionalac, direnac professionalac informationean. Niretzat 2. auquerá da ascoz hobea informaticoqui, indudablequi.

Ohi dena baino hobequi baina ez asqui on informativoqui.

Gaurco -baricua 4 urtarrila 2019- titular principala an Berria eguncaria da hauxe

Auzitegiak ez du ikusi sanferminetako erasotzaileak kartzelatzeko arrazoirik 

commentarioa eguten dut zeren normalean hori titularra redactatzen ohi da honetara

Auzitegiak ez du sanferminetako erasotzaileak kartzelatzeko arrazoirik ikusi 

Baina hobequixe redactatuz amorez iracurlea izan zitequeen oraino hobeto holaxe

Auzitegiak ez du ikusi arrazoirik kartzelatzeko sanferminetako erasotzaileak

Heldu zaidana, rebotez rebidalia

Nola Gabonetaraco bidali duen Maiatz Baionaco associationeac mezua zaidan gustatu ekarten dut hona blogera ere.

Ceren bafcoac baitira abil animos eta gentil eta hetan içan baita eta baita fciencia gucietan lettratu handiric miraz nago iauna nola batere ezten affayatu bere lengoage propriaren fauoretan heufcaraz cerbait obra eguitera eta scributan imeitera ceren ladin publica mundu gucietara berce lengoagiac beçala hayn scribatzeco hon dela. 

Bernat Etchepare 1545

Zelan hobetu titularra

Iritziric beheco titularrari dela sobera zaila ulertzeco eguingo dut ahaleguin bat hobetzeco mezu edo titular hori. Hemen titularra,

Amiantoaren eraginpean egoteko arriskuan dagoen langile kopurua haziz doa 

Goico hori titularra hobetzeco asmoz ni hasico nintzateque honelatsu 

Haziz doa langile kopurua dagoena arriskuan egoteko amiantoren eraginpean 
edo ere 
Haziz doa langile kipurua dagoena arriskuan egoteko eraginpean amiantoaren

Niri iruditzen zait ze auquera alternativoa da aisago ulertzen eta ere hobeto emana dago sequentzia informativoa. 

Culturalqui inaceptablea

Batzuentzat guztia doa ondo an euscara izquiriatua. Eta ez da inoiz iragan marra gorriric ezertan. Bakoitzac bere ustea daroa izan ala izan ez horrela realitatea. Gainera eguiazqui saconean guztia da relativoa, ia edozein arlotan ari garela.

Halan televisionean ikusi dut izquiriaturic  an ETB 1 ari zirela verbaz buruz Gabonetaco jatordu eta otoruntzac aiphatu dituzte ere

begano 

adierazteco

vegano. 

Zembat da hori admisiblea? Ez al dugu behintzat hor iragan marra gorria, gorriac? Nora garoaz holaco conceptione culturalac? Nora garoez hainec? Othe da aceptablea? Nahi al dugu euscara moderno presentable bat? Nola justifica daiteque holaco barbaridadeac?

Poz tchiquiac

Gaur -baricua 14 abendua 2018- ikusiric an ETBco informativoac ondorengo mezua pantillá azpian izquiriaturic ari zirela informatzen buruz Brexita poztu naiz zeren gutitan ikusi ohi dira hola redactaturico mezuac. Hara,

Theresa Mayk ez du lortu nahi zuena 

Nire commentarioa da zeren normalean holaco phraseetan objectua (nahi zuena) sartzen da phrase negativoetan tartecatua verbu barruan arten verbua propioqui conjugatua eta parte periphrasticoa, holan

Theresa Mayk ez du nahi zuena lortu 

Nire iritzico intuitivoqui sentituric nahizta beheco auquerá -Theresa Mayk ez du nahi zuena lortu- hori da maizago erabilia euscaraz hala ere hobea da informativoqui lehenengo dathorrena eze -Theresa Mayk ez du lortu nahi zuena-, izanic correctuac bi auquera redactivoac. Dudaric ez dauca niretzat ze baldin hobea bada informativoqui hori auquerá behar litzaioque eman preferentzia noiz batez ere ari garen propioqui informatzen nola informativoetan.

Purismo lexical camuflatua

Noiz zerbait dago camuflatua nekezago gara ohartzen delaco iruzurraz zeren gainera expressuqui hortaracoxe dago delacoa camuflaturic hain delacoa an edozein arlo, linguistico, lexical, militar, economico, technologico, culinario, textil,... etc luzea.  Da aldacuntza bat edo batzuc eguinac zerbaiten motivoz duelaric emaiten -camuflatuac- itchura bat baina izan gabe eguizqui lirudiena.

Egun iracurri dut euscaraz bi leku differenteetan, batean zekarrela

potentzialitate verbea 

eta aitzitic bestean

potentzialtasun hitz berbera 

non bigarrenean ziur esan ahal dugu ze dago camuflatua delaco hitz international hori, nahi izan delaric nolabait euscaldundu hitz campotic hartua, iritziric potentzialitate variantea da sobera erdalduna, sobera guti euscalduna.

Gainera, bidenabar, commentatu -baita- ze dudac ditudala nic

potentzialitate eta potentzialtasun 

hitzec euscaraz duten significatzen gauza bera, dudá daucat dutenez campo semantico bera, significantza berbera.

Harrigarria baina eguia

Izan naizelaric joan astean Durangoco Azocan erosi dut liburua buruz Euscal Herrico historia. Ez nequien baina liburu hori publicatu da bi publicationetan, euscarazco versionea batetic eta erdarazcoa bestetic. Beguira nengoela bakotzaren versioneco azalari campotic ohartu naiz ze dutela titulu berbera (normala den lez) baina dutela ostera subtitulu desberdina (zein bait da tchocantea).

Euscarazco versione erisu dudanac dio

EUSKAL HERRIKO
HISTORIIA ILUSTRATUA, 3

Marinelak, matxinoak, 

sorginak eta ilustratuak 

Joseba Asiron / Martin Altzueta
ed. Txalaparta
----------------------------------------------------------------------------------------------
Versione erdarazcoac honela dio

HISTORIA ILUSTRADA
DE EUSKAL HERRIA, 3

De la conquista de América 

al ocaso del Antiguo Régimen 

Joseba Asiron / Martin Altzueta
ed. Txalaparta
------------------------------------------------------------------------------------------------

Ez daquit zer explicatione duen baina beguitantzen zait inulergarria ulertzea horren zergatia ezen liburu berberac daucala hizcuntza batean subtitulu bat eta beste hizcuntzan (liburu berberac) subtitulu differentea da raroa. Zein bi subtitulutaric hartzen litzateque baldin translada baledi liburua inglesera, russora, italianora, ... edo beste edozein batera?

Edozelan ere historiaco liburu batean atchiquiagoa iruditzen zait auqueratzea subtitulutzat

Americaco conquistatic Antzinaco Regimenaren azquena, 

edo baldin balego ausardiaric eta convencimenduric

tic Americaco conquista ki Antzinaco Regimenaren azquena. 

Zein othe da arrazoina e praxi hori? Publicatu dutenec ba duquete erantzunic.

Internet infectaturic euscaraz

Euscal munduco batzuc -ascoc, larreguic- uste daroe ze egun ez dagoela jada euscaraz purismo lexicalic (edo gutiago orthographicoric) eta delaco epocha purista hori dugula pasatua eta superaturic zorionez zeren ez dugu erabilten jada gaur urrutizkina hitza adierazteco telephonoa eta beste horrelatsuco batzuc.

Prensa ari nintzela iracurtzen beguiratu dut an neure telephono mobila zelan den gaztelaniazco -zeren ari nintzena iracurtzen zegoen gaztelaniaz- revocar hitza eta dut ikusi dela

euscaraz indargabetzea 
inglesez to revoke 
frantzesez révoquer

Norc infectatu du edo infectatzen ari du euscarazco informatione trompagarri eta falsu hori (prevaricationea ez da zilegui ezertan)? Zein virusec gaitu infectatu? Gaur egun ere bizi dugun purismoac, cultura gutiac, claritate conceptual faltac. Seguru ere ezen honec ba dituela responsable concretu detectableac ere, baina hortan ez naiz sartuco orain an hondo-baco itsas abysmo hori.

Ez al da euscaraz revokatu?
Ez goaz directione onean buruz ethorquizun oparo eta positivoa joanqui aitzina buruz libertate ascagarri humanoa.

Traductione amputatuac

Iracurtzen dut cartel bilingue batean ondocoa

• Naffaroa eta herrialde Catalanen batasuna

• Unio de Nabarra i països catalans per la independencìa 

Dudaric ez dago ze dago mutilatua, amputatua euscarazco versionea.

Zer baldin balitz traductitua holan?

• Unionea e Naffarroa eta Herrialde Catalanac tzat (alde) independentzia