Lantzean behin entzuten dut, esaterako, televisionean, tv-n, ETB-n, honako esaldia (dicho, ez frase) eta nola nik ez dut ulertzen nator laguntza eske ia ulertzen dut kin laguntzea hon norbait.
Entzuten edo entzun ohi dudana da:
Biak ala biak .... gehiturik gero zeozer.
Jakin nahi nuke zer differentzia dago, baldin balego, artean esatea, esaterako, biak ala biak pozik sartu dira autobusean edo esan biak pozik sartu dira autobusean.
Differentziarik dagoen nahi nuke jakin, berba batean nahi dudana jakin da ea zer da hori: biek ala biek ....
Mesedez, lagundu niri (lagun iezadazue).
Arratsaldeon Erramun,
ReplyDeleteBIAK ALA BIAK da forma pleonastikoa. Erdaraz ere AMBOS A DOS eta AMBOS LOS DOS eta are AMBOS DOS erabiltzen dira.
AMBOS A DOS euskaraz ere ikusia dut: BIAK BIETARA
Datorren asteartean EUSKAL ADITZAREN GILTZA nire lana argitaratuko dute erabili.com-ekoek.
Nahi nuke BIAK ALA BIAK jatorrismoari aitortzen zaion bizi izateko eskubidea' aitortuko balitzaio AIHINTZ bezalako formei ere.
Gaur ROMANICArako itzulpen bat bilatzen ari nintzela ustekabean agertu zait AIHINZ zein Leizarragak erabili baitzuen.
Neuk banekien Leizarragak forma hau erabilia zuela, baina bapatean agertu zait begien aitzinean.
LATINO:
scio opera tua quia neque frigidus es neque calidus utinam frigidus
esses aut calidus
ANGLESE:
I know your works, that you are neither cold nor hot. I wish you
were cold or hot.
ESPANIOL:
Yo conozco tus obras, que ni eres frío, ni caliente. ¡Ojalá fueses
frío, ó caliente!
ITALIANO:
Conosco le tue opere: tu non sei né freddo né caldo. Magari tu fossi
freddo o caldo!
ROMANICA:
Io cognosceo tus operas, que tu non es nec frigido, nec calido.
Utinam tu fuisses frigido aut calido!
BASCO (Traduction de 1571):
Baceaquizquiat hire obrác, ecen ezaicela ez hotz ez eraquin: aihinz
hotz edo eraquin.
"erakin/irakin" erabili zuen Leizarragak baina berdin "bero" idatzi ahal izan luke.
AIHINZ = ojalá fuese
Romanican erabili dut: Utinam (tu) fuisses
AIHINTZ litzateke euskara batuan, baina batuistaren bati irakurri diozu inoiz?
ainintz, aitzina/aihintz, ailitz, aikina, aitzinete, ailira
Hain zailak al dira?
Esanahia irreala da OPTATIBOAn beti ere den bezala (*edin eta *ezan aditzetan izan ezik, noiz posiblea baita).
Adeitsuki
Josu Lavin
**********
CORRECTION:
ReplyDeleteUbi io hai scripto:
AIHINZ = ojalá fuese
io deberea haber scripto:
AIHINZ = ojalá fueses
Amicalmente
Josu Lavin
Eskerrak, Josu, erantzun bait duzu eta ni argitu buruz hori esaldia -biek ala biek ...- ze ez nuen ulertzen nahiz entzun batzutan. Edozelan ere ez da horren normala euskaraz ze bestela ezagutzen nuke behintzat posivoki.
ReplyDeleteHartara da pleonasmoa edo esanik beste forma batera ez dagoela differentziarik baizik dela lehengoa -biak ...- emphatizatzen eta indarragotzen. Berba batean, lehengoa edo parra. Holako esaldiak erabili behar snobbismoz eta jendea despistatzeko eta komplexua sartzeko bada ere inkonszienteki. Eta hori in informativo bat. Jakin nahi nuke ea zenbatek ulertzen du hori pleonasmoa, konszienteki edo inkoszienteki.
Diozu arrazoi osoz ezen
Nahi nuke BIAK ALA BIAK jatorrismoari aitortzen zaion bizi izateko eskubidea' aitortuko balitzaio AIHINTZ bezalako formei ere.
Aihintz eta holako formak hobeto dira izkiriatzea aparte bi parteak, ait hintz, ait nintz, ait gina, eta horrela ze errezago da begientzat inoformatione visualean, gogoratu bestalde ze irakurtzea da prozesu visual bat. Era eta modu berean baitago bezalako formak errazago da izkiriaturik bait dago.
Duda gabe hobe litzateke, baldin AIT eta BAIT bereizirik idazten balira.
ReplyDeleteKonpara AITZINA eta AIT ZINA.
Neuk sekulan ez dut erabili BIAK ALA BIAK despistagarri hori.
Izan ontsa!
Josu Lavin
**********
Thematika interesantea da planteatzen duzuna, Bereterretxe. Honako galderak eta plateamenduak dira realak eta erantzun behar lituzketenak batez ere responsableagoak direnak, esan nahi dut da thematika bat explizitoki tzat akademikoak, philologoak, traduktore professional, ... eta horrelatsukoak, gabe kendu eta apartatu edozein edo edonor nahi lukeena zeozer apportatu edo kommentatu (nola modu personalean edo modu kollektivoan). Hori da lehenengo ze nahi izan dut esan.
ReplyDeleteBestetik' aipatu ze orai momentuon (domeka goiza) ba noa kanpora etxetik eta erantzungo dut bihar zeozer konkretuago buruz galdetutakoa.
lema: itsasontzien norabidea aldatzeko txopan ezartzen den tresna da.
ReplyDeletelema: txopan ezartzen den tresna da itsasontzien norabidea aldatzeko
lema: tresna bat da txopan ezartzen dena itsasontzien norabidea aldatzeko
Josu Lavin
Nire irudiko, erantzunik tu Bereterretxe, aukerarik onena edo behintzat niretzat gustuoena artean berak jarririko exempluak, begiraturik diskursivitateari eta sekuentziatione konzeptualari, da azkena. Hau da,
ReplyDelete- lema da tresna bat ezartzen dena itsasontziko txopan aldatzeko norabidea.
edo berdintsu baina hobexe
- lemea da tresna bat ezartzen dena itsasontziko txopan aldatzeko norabidea.
Baita nola hiztegi batean,
lema: tresna bat da ezartzen dena itsasontzien txopan aldatzeko norabidea
Verbua kendu ahal zaio ere
lema: tresna bat ezartzen dena itsasontzien txopan aldatzeko norabidea
Konsultatu dut nola dago gatelaniaz eta inglesez , bidenabar, kompartu ahal dezagun auzoan zer berri dago.
Gaztelaniaz:
timón (tik lat. temo, -onis)
Pieza da madera o hierro articulada en vertical sobre goznes en el codaste, que se usa para dirigir el barco.
Inglesez:
rudder
a piece of wood or metal at the back of a boat or an aircraft that is used for controlling its direction
Kaixo Erramun,
ReplyDeleteItzuli dut googleren itzultzaile automatikoarekin rudder hitza:
a piece of wood or metal at the back of a boat or an aircraft that is used for controlling its direction
un pedazo de madera o de metal en la parte posteriora (sic) de un barco o de un avión que se utiliza para controlar su dirección
egur edo metal zati bat itsasontzi edo hegazkin baten atzeko aldean zein erabiltzen den kontrolatzeko haren norabidea
Josu Lavin
-(e)n erlatiboaren ordez beti ere zein... -(e)n erabil liteke:
ReplyDeletezurekin etorri den gizona
> gizona' zein etorri den zurekin
kotxean ekarri duzun txakur hau
> txakur hau' zein ekarri duzun kotxean
leihoan ikusi zaituzten neska haiek
> neska haiek' zeinek ikusi zaituzten leihoan
liburua ekarri zenion gizona
> gizona' zeini ekarri zenion liburua
bizi zinen etxe polit hura
> etxe polit hura' zeinetan bizi zinen
Hau da -(e)n erlatiboaren ordez erabil liteke:
ZEIN (mugagabea) + -(en)n
ZEIN (zeinek, zeini, zeinen, zeinetan, zeinetara, ..., zeinetako, ..., zeinengan, zeinengana, ..., zeinengatik, zeinez, zeinetaz, zeinekin, zeinentzat, ...) + -(E)N
Hau da herria zeinetakoa den Mikel Mardaras
ZEIN mugatua:
ZEINA, ZEINAK
erreserba liteke, el cual, la cual, lo cual, los cuales, las cuales esateko.
Luzaz mintza liteke, bai.
Nork egingo du Euskal Sintaxiaren Giltza?
Noski, Euskaltzaindia ez da izango!
Ekarri ahal dituzue hona -(e)N erlatibo arruntaren bidez eraikitako esaldiak edo fraseak?
ReplyDeleteEa ZEIN... + -(e)n formarekin diren itzulgarri.
Niri iruditzen zait da (dela) hobeto izkiriatzea esaldiok modu hontara
ReplyDeletegizona' zein etorri da zurekin
txakur hau' zein ekarri duzu kotxean
neska haiek' zeinek ikusi zaituzte leihoan
ordez izkiratu modu ohikoan
gizona' zein etorri den zurekin
txakur hau' zein ekarri duzun kotxean
neska haiek' zeinek ikusi zaituzten leihoan
Nik esaniko moduan ematen da informatione berbera nola bestean eta gainera da errazago tzat irakurlea eta ere idazlea. Zer legoke kontra argudiatzekorik?