Irakurri dut photo baten oinean ondokoa (Berria, ekaina 2 osteguna, 2005): “Juan Iribarren prestatzailea, Ismael Chafee eta Juan Martinez Irujo pilotariekin lasterka, joan den astelehenean, Uharten egindako entrenamenduan”, eta behar izan dut irakurri berriro jakiteko zer gertatzen da artean horiek hirurak. Mezua emanik laburrago da “Juan Iribarren prestatzailea, Ismael Chafee eta Juan Martinez Irujo pilotariekin lasterka”, baina hemen ere phrase labur hontan behar da itxaron artio ikusi ...-kin (pilotariekin) eta gero ondoren retroaztertu mezua berriz, ulertzekotan. Hori da exemplu on bat hon systema postpositivoa. (Postpositivo adjunktoa: pilotari + ekin; prepositivo disjunktoa: kin + pilotariak).
Erabiltzen bagendu euskaraz kombinaturik eklektismo equilibratuz postpositioak eta prepositioak litzateke on eta beharrezko tzat gure euskara' desblokeatzeko puntu agitz delikatu eta bestela irresolubleak.
Hori aurreko mezua litzateke “Juan Iribarren prestatzailea kin Ismael Chafee eta Juan Martinez Irujo pilotariak lasterka”. Nork ez luke hontara izkribiturik eta irakurririk hartuko arnasea gustura kin irribarre satisfos bat?
Lekeitio, ekaina 02 eguena, 2005.
Aizu, Erramun,
ReplyDeleteNoren aurrean ausartuko zinateke zu esaten:
“Juan Iribarren prestatzailea kin Ismael Chafee eta Juan Martinez Irujo pilotariak lasterka”
edo prepositiboagoa lizen beste hau:
"Prestatzailea Juan Irigarren lasterka kin pilotariak Ismael Chafee eta Martinez Irujo".
edo
"Ha prestatzaile Juan Irigarren lasterka kin hak pilotari Ismael Chafee eta Martinez Irujo"
Noren aurrean?
Josu Lavin
Esan beharrean:
ReplyDelete"Ha prestatzaile Juan Irigarren lasterka kin hak pilotari Ismael Chafee eta Martinez Irujo"
esan liteke:
"Le preparator Juan Irigarren currendo con los pilotaris Ismael Chafee et Martinez Irujo".
zeina askozaz ere eleganteagoa baita.
Josu Lavin
Lehenbiziko problemea ez da ausardiarena erabiltzeko ez dakit noren aurrean holako phraseak, baizik da erabakitzea edo gutienik ikustea ea dagoen ala ez problemarik -problema kommunikativo nahiko handia, respektu behintzat hemengo ere diren hizkuntzak: espainola, frantzesa eta gutiago hau inglesa-.
ReplyDeleteAhaztu zait lehen kommentatzea ezen niri gehien gustatzen zaidana da artean lehengo variante differenteak, nondokoa: Ha prestatzailea Juan Iribarren lasterka kin hak pilotariak Ismael Chafee eta Juan Martinez Irujo.
ReplyDeleteKontua da, errepikatuz lehenago esana, ezen behar da ikusi ea dagoen beharrik hartzeko varianteren bat edo ez; eta jakinik izan ahal da bat artean horiek varianteak hizkuntza aldatzea. Baina ez kapritxoz, behintzat nire partetik. Nik ba dakit ez dela hori drama bat, nahiz ni ez nago horren alde printzipioz. Izan ote zen drama bat noiz utzi zuten euskara, esaterako, Hueskan edo Bearnoan edo beste edonon; behintzat ez dirudi dela drama bat orain non euskara ari den galtzen (ez mintzatzen ganik euskaldunak), ez dago besterik baizik ikusi begiak irekirik zer pasatzen da bazterretan. Joanik ere Ibilaldira hon Durango 120.000 lagun ez da sentitzen larri handirik artean gu, euskal populatioa.
ha pilotaria = pilotaria
ReplyDeletehau pilotaria/pilotariau = pilotari hau
hori pilotaria/pilotariori = pilotari hori
hura pilotaria = pilotari hura
hak pilotariak = pilotariak
hauek pilotariak/pilotariok = pilotari hauek
horiek pilotariak/pilotariok = pilotari horiek
haiek pilotariak = pilotari haiek
+K ergativoa:
hak pilotariak = pilotariak
honek pilotariak/pilotarionek = pilotari honek
horrek pilotariak/pilotariorrek = pilotari horrek
hark pilotariak = pilotari hark
hek pilotariek = pilotariek
hauek pilotariek/pilotariok = pilotari hauek
horiek pilotariek/pilotariok = pilotari horiek
haiek pilotariek = pilotari haiek
+I dativoa
hari pilotariari = pilotariari
honi pilotariari/pilotarioni = pilotari honi
horri pilotariaari/pilotariorri = pilotari horri
hari pilotariari = pilotari hari
hei pilotariei = pilotariei
hauei pilotariei/pilotarioi = pilotari hauei
horiei pilotariei/pilotarioi = pilotari horiei
haiei pilotariei = pilotari haiei
Zuzenak al lirateke equivalentia hauek?
Barra obliquoak (/), adibidez, caso honetan:
horiei pilotariei/pilotarioi = pilotari horiei
adierazten du ezen biok synonymoak direla:
horiei pilotariei = horiei pilotarioi
Typo honetakoak normalak dira bizkai euskeran, ezta?
Josu Lavin
Eta hauek syntagmaok:?
ReplyDelete+EN(a) genitivoa
ha eskua harena pilotariarena = pilotariaren eskua
la mano del pelotari
ha eskua honena pilotariarena/pilotarionena = pilotari honen eskua
la mano de este pelotari
ha eskua horrena pilotariaarena/pilotariorrena = pilotari horren eskua
la mano de ese pelotari
ha eskua harena pilotariarena = pilotari haren eskua
la mano de aquel pelotari
hak eskuak henak pilotarienak = pilotarien eskuak
las manos de los pelotaris
hak eskuak hauenak pilotarienak/pilotarionak = pilotari hauen eskuak
las manos de estos pelotaris
hak eskuak horienak pilotarienak/pilotarionak = pilotari horien eskuak
las manos de esos pelotaris
hak eskuak haienak pilotarienak = pilotari haien eskuak
las manos de aquellos pelotaris
Oso arraro suertatzen al zaizkizu hauek formaok euskaldun zaharra zarela kontutan hartuta?
KIN
ReplyDeleteLatinez: CUM
Grecoz: SYN
Romanica: CON
Kin ha pilotari gaztea
con el joven pelotari
Kin hak pilotari gazteak
con los jovenes pelotaris
CON-/COM-/COL- = KIN-
Ez zait kinetortzen = no me conviene
Kinlan egiten dugu = colaboramos
kindarama = comporta
indarama = importa
tikdarama = exporta
atdarama= apporta
haraindidarama = transporta
kineramaten, ineramaten, tikeramaten, ateramaten, haraindieramaten, etc.
AT HA ETXEA = ETXERAT
TIK HA ETXEA = ETXETIK
Gora euskara berria!
Josu Lavin
Eskerrak egiten duzun lana gatik eta denbora dedikatua tu honi gaiari.
ReplyDeleteEzer irakurri barik egon naiz apur bat luzaroan sartu barik neure blogean eta orain irakurri ditut zure azken hiru kommentarioak. Galdetzen duzu ea holako formak diren erabiltzen Mendebal aldean.
[hori pilotaria (hori pelotarixe), hauek pilotariak (honek pelotarixek),...; an ergativoa: honek pilotariak (honek pelotarixek), haiek pilotariek (harek pelotarixek),...; an dativoa: hari pilotariari (hari pelotarixari), horiei pilotariei (horrei pelotarixei),...; ha eskua harena pilotariarena (ha esku harena pelotarixena), hak eskuak hauenak pilotarienak (harek eskuk harenak pelotarixenak),... ].
Ba nik dut erantzuten ezen ez direla horiek arrotzak suertatzen guretzat, baldin batez ere esan badaitez hemengo gure phonetika barruan. Nik holan sentitzen edo ikusten dut, baina ondo legoke jakitea zer lioen beste batek hak mendebaldeko euskaradunak.
Josu Lavin.
ReplyDeleteGaur -ekaina 12 igandea, 2005- ikusten ahal duzu exemplu bat hon diskordantzia, non ez dagoen konkordantziarik artean objektua eta flexio verbala: .... komunikabideak ... har dezala. Hara, hemen http://www.aurki.com/jarioa/iturria/286 , euskara eta euskal komunikabideak lehentasunez har dezala.